Norðri - 31.07.1860, Blaðsíða 3

59
aí þeir vita ab fara á þar ine& þab sera klába-
sjúkt fje, játa þeir því beinlínis um leií), ab hin
sania þörf sje á' ab baba og lækna þab fje fyrir
norban og vcstan sem eptir er; og þeir eiga því
ekki ub farga neinni skepnu til Iífs inn í subur-
utndæmib, nema þar sem ábur hefir verib gjörhreins-
ab fyrir sjdku og grunubu fje, og þd þá einungis
meb því skilorbi, ab þessi suburamtsskipun um
böbun hins abfengna fjár sje upphafin.
3. ab þeir einnig hafi stdrkostlegt tjón af ab
selja fje til frálags inn í subnrumdæmib þar sem
þaö eptir áburgreindu stiptamtmannsbrjefi ekki
verbur gjört, nema þab skurbarfje komi undir böb-
un og læknisumsjón undir eins og þab kemur inn
í subururndæmib. Vjer verbum ab álíta, ab þab
Iiggi hverjum í augum uppi, hversu mjög fje ab
norban og vestan mundi leggja af bæbi á hold
og mör, ef þab skyldi babast þegar þab er bdib
ab reka þab alla leib ab norban inn í suburum-
dæmib, og ab ölium seljendum og kaupendum
hlýtur ab verfa þetta Iiinn mest skabi.
jiab sem'vjer því álítum, ab gjöra eigi hjer
fyrir norban og í vesturumdæminu er ab selja
ekkert fje á næstkomandu hausti til Suburlands
hvorki til lífs eba til skurbar, enda er fjárfjöid-
inn iijer nd eptir undanfarin bágindi og skepnu-
rnissi bæbi sökum fjárklábans og liarbæris næg
ástæba til ab farga hjeban ekki fje nd sem stend-
ur, enda virbist sem sunnlenr.ka stjórnin ætlist
ekki til þess eba vilji þab ekki; þar sem hdn skob-
ar allan saubpening hjer sjúkan eba grunaban.
(Ab s e n t)
frá bændum í Hrunamannahrepj).
Vjer höfum orbib þess áskynja, ab ýmsar sög-
ur ganga um þab nær og fjær og ekki allar sem rjett-
astar, hvernig Hreppa- 1 og Skeibamenn haíi hagab
sjer í tilliti til fjárklábans, hve ófdsir þeir hafi
verib ab hlýbnast þeim fyrirskipunum og ráb-
stöfunum, sem yfirvöldin og hinir konunglegu er-
indsrekar í fjárklába málinu hafa gjört,-árib sem
leib, til þess ab saubfje þeirra væri skobab af öbr-
um en þeim sjálfnm, og ab þab væri allt babab
í legi þeim, sem brdkabur er til lækninga í klába-
Bveitunum. Ekki er þab heldur rjett hermt, sem
stendur í „þ>jóbólfi“ (31. oktober 1859.) um fram-
kvæmd böbunarinnar, „ab yfirdómari Benedikt
Sveinsson hafi liaft fram böbun dr tdbakslegi,
þ Svo eru g sveitir í Arnessýslii títt nefndar sametgin-
lega, jafnvel þó önnur lieiti Hrunamanna- eba Ytri hrepp-
ur, en hin Gniípverja- eba Eystri hreppur, og þrí meinast
uieb orbinu „Urcppaaninu“ innbúar beggja þeirra aveita.
á öllu fje þar um sveitirnar“. Til ab eyba rnis-
skilningi og rangfærslu tjebra sagna, og ef til vill
ástæbulitlum hleypidómum, viljum vjer leyfa oss,
ab skýra stuttlega, en þó satt og rjett frá því hvern-
ig þetta lietir til gengib, sjerdeilis í Hrunamanna
hrepp, því oss er þab kunnugast. og orsökum til
tregbu þeirrar, sem í þessu tilliti liefir átt sjer
stab,
f>ab er alkunmigt orbib, ab þeir 3 hreppar í
Arnessýslu, Skeiba- Gndpverja og Hninavnaiina
hreppar, voru samtaka í ab gjöreyba fje sínu hausþ-
ib 1857, þegar klábasýkin geysabi hjer yfir meb
dvibrábanlegum ákafa; fjeb var mjög margt, hey-
björg lítil og skortur á klábalyfuin, en aýkinhafbi
enga biblund. A sumum lieimilum varb fjeb á stutt-
um tíma svo dtsteypt, ab ull og skinn varb ab
litlum notum. Sökum þessa iyrirtækis sættu inn-
bdar tjebra hreppa, ekki ab vísu lögsókn, heldur
abkasti og álasi bæbi í ræbum og ritum, sjerdeilis
frá þeim mönnum, sem vildu ei abfieværi fækk-
ab til muna, en álitu niögulegt eba jafnvel hægt,
ab dtrýma klábanum rneb eintómum lækningum.
Pyrst í stab ætlubu llreppa - og Skeibamenn, ab
Flóinn mundi einnisr gjöreyba fje sínu, þvf þeir
vissu, ab allmargir Fldamenn áJitu þab, — eptir því
sem þá stób á—tiltækilegasta ráb b, til ab hindra
frekari dtbreibslu Idábans á þá síbu, ab ineinsab
væri svæbib, milli þjdrsár og Hvítár (Oifusár)
fjails og fjöru milli (uin þab iiafbi kiábinn þá læst
sig á rdmuin missiris tíma frá Hraungerbislömh-
urium, eins og eidur í þurri sinujörb). Er) þab
getum vjer á liina síbuna fnllyrt, ab jafnvel þdtt
þeir lielzt vildu, ab Fióinn hefbi orbib þeirri sám-
taka í niburskurbi, hafa þeir þó engar tálmanir
lagt í veg fyrir lækningar í þeirn sveitum, hvar
þær hafa verib stundabar, heidur þvert á mót
dskab, ab klábinn allæknist þar sem fyrst; svo þab
hljóta ab vera einhverir abrir niburskurbarmenn,
sem ritstjórar T,IJirbisu henda til, þar senr þeir
seint og snemma í blabi sínu eigna þab nibur-
skurbarmönnum, ab lækningar gangi ekki ákjds-
anlega, ef slíkt er ekki orbum aukiö, anuabhvort
af höfundunum eba Iækningamiinnum, sem viija
þóknast þeim meb þvílíkum frjettaburbi3.
21. febr. 1858 var amtmanni Havstein ritab
brjef, frá þessum nibururskurbarlireppum, og óskab
ab hann viidi leyfa, ab saublausu iircpparnir fengi
fjárstofn keyptan frá Norburlandi, á næstasumii
eba hausti. Ritabi hann 15. apríl na:st eptir stipt-
amtmanni Trarnpe brjef umþabefni; geturiiann
þess, ab Norfclendingar niur.du fdsir til ab hjálpa
beibendum um hraustan fjárstofn því bæ’.i bcri
þeir góban þokka til Arnesinga, fyrir þeirra ágætu
íyrirstöbu sumarifc 1857, og þar til sjen þar margir
einstakir menn þeim vandabundnir fyrir ábur-
sýnda greibvskni og hjáipsemi, ef svo væri ástatt
sybra, afc óhætt þækti, afc flytja norblenzkan fjár-
stofn í hinar sauílausu sveitir, en þab mundi varla
vera, nema þeim kindura, sem eptir liffcu í Fló-
’) |>ab sýnist som ritstjórar „Ilirbis1' hati tekib sjer J)á
fasta reglu ab álíta alla lækningamenn sannorba og áreib-
anlega, en ali* iiiburskurbanneuu ósannsiignla og óuierka.