Norðri - 31.07.1860, Blaðsíða 4

60
anum væri gjörsamlega eylt. Stingur lianu því
upp á, ab stiptamtmaímr vildi hlutast til, nö almenn-
ur sýslufundur yröi haldinn í Arnessýslu til aö
ræ?a um fjárkaupin, og væntir hann, aö fyrir til-
stilli greifans mætti komast eitthvert þaö sam-
komulag á, ab Plöafjenu yröi lógaÖ, svo liinn
mikli fjöldi sauíilausra manna gæti fengiö aptur
hraustan fjárstofn aö norÖan. Upp á þetta brjef
svaraöi stiptamtmaÖur skömmu síðar, nefnilega
5. maí 1858; þaÖ brjef hljóöar þannig: .„Yðar
liávelborinheit haiiö í þóknanlegu brjeli 15. f. m.
skvrt mjer frá, aö fjöldi Árnesinga þeirra, er
gjorskoriÖ hafa fje sitt, bafi faniö þess á leit vib
viur aÖ' fá nýjan fjárstofn keyptan úr Noröur-
landi f sumar, og baiiÖ þjer tjáb yfiur og Norö-
lendinga fúsa til slíks lifsinnis viö þá, en þó álit-
iö tvísýnt, aö þeim stofni yröi haldiö heilbrigöum
þar eystra, nema svo aÖ eins, aö gjörskorib verÖi
þaÖ fje, sem cnn lifir í l',lóanuni og haíiö þjer
skoraö á mig um, ab almenmir sýslufundur yrfci
haldinn um þctta mál í Árnessýslu.
Jeg skal í þcssu tilefni ekki draga aö tilkynna
yÖur, aÖ jeg ept>r aÖ hafa ráöfært mig viö land-
læknirinn og dýralæknana, samt fleiri, sent vit hafa
á um þetia málefni, þegar tiiidir 26. marz heli
skrifaö sýslumönnunum í RorgarfjarÖar og Ár-
nessýslmn og strengileea fyrirboUÖ alla sauÖfjár
innfiutninga frá framandi hjeruöum, frá þeini
tíma aö almenn bööun byrjav í vor þann 6 í næsta
mánuui tinz nákvæmar verÖi ti! tekii). Ogjafnvel
þó þjer og Norflendingar eigiö þakkir skilib fyrir
góbvilja ybvarn viö Árnesinga, þykir mjer samt
tvísýnt. bæbi hvort l’lóalneppar eru færir nm ab
kaupa aptur saubstofn, ef sá, er þeir nú ha'a er
drepinn, og eins fiiit, hvort svo mikib fái-t
keypt í Norbuilandi sent þab fje, er þeir enn
halda, og scin á næsta sumri, ef babinu cr trú-
lega framfylgt, mun vcrba albata, eins og fje Grafn-
ings og Grímsncssinanna fyrir aln'arfuliar lækn-
ingatilraunir riú er oibib.“
Af þessu brjefi cr þab Ijóst, ab stiptamtmabnr-
inn hefir verib ftillviss um, ab alltfjeværi þá al-
læknab í Grímsnesinú, og hcíir sú fullvissa sjálf-
sagt átt rót sína f skýrslmn og sögusögnum lækn-
ingamanna í tjebri sveit, en klábinn hefir þó sýnt
sig þar sfi'ari á mörgttm stöbum, því veiíurekki
neitab. }>ab er því ekki allt lygi úr nii'tirskurb-
armönnum ab klábinn komi npp aptur og aptur,
þó hann sýnist læknabur tun stund.
|>ó undiríekt stiptamtmannsins hlynnti nú ekki
befur en svona ab fjárkaupuntim, lagbi samt
amtmabur Havstein engu ab síbnr fjárkatipa bón-
arbrjef Árnesinga fyrir amtsfundinn, scm haldinn
var á Aknreyri 12,— 17. júlí s. á.jkpus fundur-
inn nefnd ina'nna til ab íliuga þáb málefni; ræddi
þab síi'an ítarlega og komst loks ab þeirri nib-
urstöbu, ab íái'a tii, ab leyfb væri fjárkaupin meb
vis«um skilyrbuin. Samþykkti amtmabur álits-
skjal fundarins og sendi þab hingab subtir um lok
jtílímánabar; urbu hlutabcigendur því naista ft’gn-
ir, en sáu skjólt ab fjár-innflutningabann stipt-
amtmannsins lilyti ab vcrba fjárkaupunuin til fyr-
irstöbu, ef þab fengist eigi leyst, því þab var eitt
( skilyrbíb fyrir leyfinu ab norban. Kitubii þvf
Hreppa-og Skei'a hreppstjórar sameiginlcga sýslu-
j manni sínum brjef, og bábii liann ab útverka vib
j stiptairitniann, ab fjárkaupin mætti fram'ara, iivab
liann'triílega gjörbi, meb.brjeli til amtsins 3. ágúsr,
og fjekk dcgi síbur þab svar til birtingar fyrir
hlutabeigcndum: „Ab atntib vilji ekki liafa á móti
fjárkaupunuiri, þó svo, ab nefnd inanna sje kos-
ín í hverjuin hrepp til ab raimsaka heilbrigbis-á-
j stand fjárins jal'nskjótt og þab kemur subur og
vísa því til baka, ef sjúkt kynni reynast.“
Fjárkaupaferbin var byrjtib í septenibermáii-
ubi; lijeldu Skeibamenn til Skagafjarf arsýslu (norb-
! an Hjcrabsvatna), Ilrunamenn til Eyjafjarbarsýslu
| og Guúpverjar til þingeyjarsýslti, eins og hverjnm
i var tilvísab. IlciTpnu'ust þær ferbir og fjárkaup-
| in yfir liöíub ab tala ágætlega, og eiga Norbiend-
I ingar miklar þakkir skyldar fyrir þá hjá'psemi,
abstob og veglyndi, er þeir sýndu Sunnlendingum.
þegar fjárrekstrarnir komii subur, var iiinit Eyfirzka
fje skipt miili kaupenda — sem allir vom í fje-
lagi — í Hrunaniannahrepps saubarjcttum; kom
! þá fyrir veliirgaiuail hriítur meb einhverjum lnú'r-
um aptan í bábum lannn, sem sumir hjcldu ab
væri gamalt lnuidsbit, en abrir voru liræddir um
ab þab nntndi vera einhvers konar klabi; var því
hrúturinTi ab tilhluttm hreppstjóra .stras skorinn,
sv.o haiiit eigi væri til ásteytíngar; ab vísa hon-
J u m norbnr aptnr mnndf hafa orfib þýfingar-
j lítibf! En vcgua rnissagna cr fijótt spunnust ilt
j af hi útnum gátu lireppstjórar hans í skýrslu þeirri,
er þeir seudu sýslumanni um tölu og astand fjár-
ins; inun þab liafa gefi' tilefni lif þcss, ab stipt-
amtmabur ritabi sýshimanni í Árnessvslu brjef 27.
janúar 1859 vibvíkjandi liinu norblenzka fje í
iippsveitunum; birti sýsluiiiabtiripn iireppstjórnn-
um í Hninamannalirepp meb brjcli 27. april s. á.
kafla úr þvf brjcfi, hann hljóbar þannrg:
„Af skýrsltinum úr Hrunamannahicpp sjest,
ab einn hrútiir liefir þar fyrir komib mebal hins
abkeypta fjár meb klába aptan í bábum lærunum.
þetta í samariborbá vib þá skýrslu skobtinarmann-
anna í þessum hrcppi, ab ailt h>b abkeypta fje
j hafi veríb frítt fyrir liinni skabíegu kla'asýki,
j sýnir beinlínis ab hib abkeypta fje úr Eyjal jarbar-
| sýslu er mikillega grunsamt, og væi i þab því
| óskandi ab óvilhöllum og óvibkoinandi möiiniim
t. d. tir Byskupstúngiim væri gelib tilefni lil ab
j kynna sjer ristand þessa fjár, því amtib getur
I eptir kringumstæbuin ekki borib mikíb traust til
| þeirra manna, sem af hjegilju þcirri, ab sunn-
lenzki klábinn sje annars uppruna og verra eU-
is enn norölenzki klát.inn, hafa gjörskorib fje sitt,
og sem þess utan bera vitni í sinni eigin sök“.
Tilkynnti syslumaburinn hreppstjórunura í fyrr
áminnstu brjefi sínu, ab bann Iiali skikkab hrepp-
stjórana i Byskupstungum til nákvæmlega ab skofa
ailt iiib abkeypta fje í Urunamannahiepp, og segir
þar hjá, ab stíptaintmabunnn liatí sagt þab sjálfsagt,
ab ef fellilús, óþrifakláU, eba abrir þess konar fyrir-
rcnnarar klábasýkinnar finnist í fienn, beri ailan
þanri abkeyjita fjáistofn ab incbhöudla sem sjúkt fje.
þegar þetta var orbib lieyrum kammgt í svcitiuni,