Norðri - 31.05.1861, Síða 1
U. «p
13.-14,
\
33. iflaá.
(Aíisenl).
f»ó vjer höfum lieyrt eina eha tvær raddir alls
á Islaudi, sem farnar eru a5) telja þab vafasamt.
hvort þaí) inuni hollt os hyggilefjt fyrir oss Is-
lcndinga aíi bifeja konung vorn a& skipa nýjan
þjtí&fund eptir kosnintrarlögunum 1848 til þess
ásamt sjer ab leifa til lykta stjdrnarbót þá, sem
vjer höfum konunglegt heitorÖ fyrir, heldur þvert
á móti^gegnum alþing afe reyna smám saman aíi
fá stúf og stúf af stjórnarbútinni, þá erum vjer
eptir sem ábur eindregib sannfærbir nm. ab þetta
sje óþjóbleg missýning, og verfi eptir henni far-
ife. þá muni þ-.tfe koma aft hinu mesta ógagni bæbi
fyrir ahla oi; óhorna innbúa þessa lands.
þjóbólfur segir, ab þessi nýja kenning virb-
ist ab hal'a vakab fyrir aiþingi 1859; en viti
mennl-vjer hiifbum telcib eptir þessu löngn fyrri
en þjóbólfur benti oss á þab, og vjer hikurn oss
ekki vib a« játa, ab vjer einmitt af þessari ástiebu
niisstum undir eins meir en helming af því trausti,
sem vjcr ábur bárum til alþingis í tilliti til stjórn-
arbótarrnáls vors, því vjer sáum, ab meiri hluti
þingsins (þó nokkvir stæbi stöbugir f sannleikan-
um) var farinn ab verba allt of gagntekinn af þeim
anda, sem var ab þse a í móinn á móti þjóbern-
isflokkinum á þjóbfundinum 1851, og þegar vjer
sáum þessar athugasemdir þjóíólfs f marztnán-
abarblöbunSm seinustu, varb oss miklu grunsam-
ara eptir en ábur, ab ábyrgbarmabur hans væri
farinn ab verba gagntekinn af þessari óþjóblegu
stjórnarfastheldni (Conservativisme), sem oss virb-
ist ab hafa verib ab reyna til ab rybja sjer til riíms
á álþingi síban eptir jljóbfupdarslitin, en sem
oss sýnist ekki sítur en þjóbólfi ab sjeríiagi
hafi vakab fyrir þinginu 1859 í bænarskránni um
stjórnarbótina — þó vjer liefbum nú etiga abra
ástæbu en þessa eina satnan, þá væri iiún nóg til
ab sannfæra oss ura, ab núverandi alþingi muni
aklrei heppnast ab rába stjórnarbótarmáli voru
farsæilega til lykta, og vitum vjer þó, ab enn eru
nokkrir þingmenn til, sem standa stöbugir í þeim
þjóblega sannleika, sem ab eins getur gjört oss
þjóblega frjálsa. A því erum vjer meb þjóbólfi,
ab þab sje hyggilegra í stjórnarbótarmálinu eins
og öbrutn málum, ab byrja heldur á undirstöb-
unni eba abalatribmn málsins heldttr en á útskækl-
um þess, vjer játum þab líka ab þau tvö atribi,
sem hann tekur fratn, sem sje, ab alþing fái iög-
gjafarvald og íjárlagarjett, sjo ab nokkru leyti
a>alatribi þessa máls, en oss skilst eklci, hvernig
vjer eigum ab geta fengib þessi abalatribi í nokltrn
lagi, eba oss til neinna verulegra nota, nema því
ab eins, ab þau byggist á þeini tveimur atribum,
sem vjér höfutn ávalt áiitib og verbum enn ab álíta
abalgrundvöll stjúrnarhótur vomar^ og þab cr, ab
vjer fánm svo l'ullkoiiilega ab skilinn fjárhag ís-
lands og Danrnerkur, ab vjer höfum fulikomin
ráö yfir öllu þvf fje, sein verja þarf og varib
veibur til sjerhvers þess, sem cr og fram fer í
Wndinu, hvort sem heldur er til þjóbstofnana eba
stjórnarframkvætnda, en þar af leifeir hitt undir-
S'.öbu atrifeife, sem sje þab, ab löggæzlu - og
fr.tmkvæmdarsljórnin verbi ab öllu innlend en ekki
útlend, ab kominginuin undan teknum, og því, er
vjer kynnum ab þurfa ab eiga íslenzkan erinds-
reka erlendis til ab bera mál vor fram fyrir kon-
unginn. Vjer getnm nú ekki skilib í hvernig
nokkur nrabur fer ab ímynda sjer, ab vjer getum
fengib nokkur abalatribi stjórnarbótarinnar sinátt
og smátt, án þess ab þessi tvo undirstöbii-atribi
fáiat um leiö; og varla megutn vjer geta þess til
ab danska stjórnin sje svo skyni skroppin, ab hún
láti oss eba alþingi meb nokkurri kænsku draga
abalatribi þessa máls úr höndum sjer, af þvf
henni þyki svo vænt um ab halda í einhverja
útskækla þess, sem lítife eba ckkert er f varib ■
nei, vjer megnm reiba oss á, ab annabhvort vilja
rábherrarn'r leggja þab til vib konunginn, ab hann