Norðri - 31.12.1861, Blaðsíða 4

140
hjcr um bil til einnar arkar, íyrst urn sinn,
en þá þyrfti aö kauþa YÍÖbót viö þennasarna
stfl.
9. Fjellst fundurinn samhuga á aö „assúr-
era“ stniðjuna, ineö öilum áhöldum hennar,
og var Hallgríini borgara Kristjánssyni falið
á hendur að sjá um, að það gæti komizt í
kring með næstu póstferð.
10. Kom fundinum ásamt um, að hann
eður þeir, er eptirleiðis tækju siniðjuna á
leigu, tryggðu þetta gjald sitt með nægu veði;
en skiptar meiningar urðu um það, hvernig
leigan skyldi gjaidast. Yar stungið upp á
1. að gjaldast skyldi leiga aí höfuðstólnum
eptir löglegri úttektar- og afhendingargjörð á
smiðjunni og áhöldum hennar, og ábyrgðar-
gjald að auki, 2. að gjalda skyldi einungis
Icigu, og 3. að enga leigu skuli gjalda.
Fleira kom ckki til umræðu og var svo
fundi slitið.
Jón Tliorlacius.
Um vegina á íslandi.
(Tilskipuu 15. marz 18»>l).
(FramhahL jrá no. 31—32). Hinn annar
kafli þessarar tilskipunar (18.—27.gr.), um auka-
vegina, virtist nú langtum dbrotnari, þar sem vega-
bsetur vib þessa vegi eiga aí) gjörast eptir hrepp-
um, og til þcss skal verja þeim liinum sömu
kröptum, sem ábur hafa með lögum verib skipað-
ir til vegabóta yfiihöfub; en þó ætlum vjer, aS
lögfræbingum þyki engan veginn Ijett ab ákveba
meb vissu allt þa& sem hjer ab lýtur, og ef ab
mál spynnast um ágreining um þessi verk, hvern-
ig og af hverjum þau skyldi gjörast, ætlum vjer,
a& sækjendur og verjendur, ef löglærbir væri, gæti
á ýmsan hátt teygt og togab orb tilskipunarinnar,
svo a& me&al-dómari vissi hvorki upp nje nibur^
þegar hann ætti ab lúka á dómsorbi. Vjer Ieyf-
um oss þessu til sönnunar ab prenta hjer 18.gr.
tilskipunarinnar:
„þab skal framvegis vera skylda innbúanna í
hverjum hrepp ab gjöra vegabætur og halda vib
aúkavegum þeim, er liggja um hreppinn, og sem
naulsynlegir eru til almennings þarfa, svo ab vcg-
ir þessir ávalt sje í sæmilegu standi. pab sem
virma þarf í þessum tiigangi, cr skylduvihiía, og
sk u 1 ii allir verkfa*rir karlmenn í hieppn-
um frá 20. til 60. árs, hvort setn þcir eru af
bændastjett eba ekki, vera skyldir ab leggja
verk til, eptir þvf, sem á þá skiptist af hrepp-
stjóra, ab yíirvegubum efnum og ástandi. En ef
hreppsbændur, eba meiri liluti þelria, kynni held-
ur ab æskja, annabhvort ab einhver takist á hend-
ur vi'gabæturnar fyrir kaup, eba þá ab menn sje
leiabir til þess, en um þab skal taka ákvörbun á
hreppaskilaþingi á iiaustin, þá er þeim þab heim-
ilt, og skal þá hreppstjórinn jafria nif ur kostnab-
inum á hina sömu menn, sem skyldir eru ab vinna
ab vegabótum. eptir því sem ábur er sagt, og ab
öbru leyti þannig, ab húsbóndinn greibir horgun
fyrir þá verkfæra menn, sem eru í hans þjónustu“.
þessi grein segir nú, ab innbúar í hverjum
hrepp sje framvægis skyldir ab gjöra vegabætur
um iireppinn, og skylduvinnu, sem til þessa þurfi,
skuii allir verkfærir karimenn frá 20. til 60. árs
ieysa af hendi eba leggja verk ti! hennar af hverri
stjett sem eru, eptir niburjöfnun lireppstjóra, sem
skal gjnra hanaeptir efnum og ástandi hrcppsbú-
anna. Vjer getum nú varla hugsab oss ógreini-
legri lagastab en þenna, því oss virbist vaila neinn
munur á, hvert liann er skilinn á einn veg eöa
annan, og mundu Iiigmenn vorir hafa þar góba
hráskinnsiengju ab elta, en vansjeb hvort húnyrbi
nokkurn tíma elt til fulls. i?yrst er nú orbib „fram-
vegis“, sem bæbi geiur þýt! hjer eptir eins
og Iiingab til eba blátt áfrain, sem líka, liggur
nær, hjer cptir, svo þab skýrir ekki málib ; þá
eru nú orbin „innbúar í hverjum hrepp“ næsta
óákvcbin, því innbúar eru bæbi ungir og gamlir
menn, konur og börn, og ekki bælir sú takmörk-
un, sem seinna stendur í greininni, ab allir v er k-
færir menn o. s. frv. skuli skyldirab leggja
verk til, niikib úr þessum vandræbum um hvab
eigi ab skilja vib innbúa, f>ab spillir öilu heid-
ur, þar sem eptir þeim orbum væri svo ab skilja
ab liver vinnumannsræíillinn væri skyldur ab leggja
verk til, en ekkjan, sem hefbi stórbú og næg efni,
þyrfti þcss ekki, en hverriig ætti vinnumaburinn
sem er öbrum hái:ur og þarf ab gegna þeimverk-
um, er húsbóndi hans leggtir fyrir hann, ab ieggja
verk til? Ekki batnar nú þó vjer viljum ieita
oss hjálpar í danska textanum á iagabobinu, sem
lögfræbingarnir eru vanirabílýja tii, þegar í raun-
irnar hetír rekib, eins og von var, meban íslensk-
an á iagaboiunum hafvi ekki lagagiidi. f>etta er
riú ekki lengur svo; konungur stabfestir bæbi ís-
lenzka og danska textann, svo vjer og iögfræbing-
arnir höfum fuilan rjett til ab bera þá saman,
veija hib góba en hafna liintt iiia, þegar þá á