Hirðir - 07.09.1857, Side 1

1. liHií).
HIRÐIR.
7. sept. 1857.
J«ab er málsháttur gamall: „tekst þá tveir vilja"; þa& er meb öí)r-
um orbtim: þegar menn leggjast á citt, meb alúb og einlægum vilja,
ab framkvæma eitthvab, mun þcim alloptast takast, ab sigrast á
þeim ntótspyrnum og tálmunum, sem fyrir þeim verba. Vjer viljum
heimfœra málshátt þennan upp á lækningu fjárklába þess, sem nú
fer hjer um hinar þrjár subursýslurnar. þab er víst, ab fjárklábi
er læknandi; en vjer ætlum oss eigi ab fcera neinar sönnur ab því
ab þessu sinni, abrar en þær, ab þab er almenn rcynsla í öllum
sibubum löndum, og samhljóba sögn allra dýralækna, ab fjárklábi
sje læknandi; en þegar talab er um, ab lækna fjárklábann hjer á
landi, þá er vanalega vibkvæbib, ab flestir bccndur sjeu svo eljun-
lausir og órábþægnir, ab þeir fáist eigi til, ab leggja neina alúb vib
iækningarnar, og auk þess sjeu ástœbur alls þorra þeirra svo, ab
þeir geti eigi, þótt þeir vildu, komib lækningnnum vib, allra-sízt á
vetrardag; þá vanti bæbi hús og mannafla til þess; og sökum þessa
sje þab, ab rjettast verbi, ab skera fjeb nibur í hinum klábsjúkn
sýslunum, til ab frelsa hinar, þar sem fjárklábinn eigi sje; því ab
þótt einstaka menn bæbi hafi eljun og ástœbur til ab lækna fje sitt,
þá gagni þab ekki; þab sýkist jafnharban aptur af fje hinna.
Astœbur þessar era ab voru áliti mjög ljettvægar; þvíabþegar þess
er gætt, og almenningi komib í skilning um þab, ab sveitabónd-
anum, er eigi hefur önnur efni vib ab stybjast, en búsmala sinn,
er búin hin mesta vesöld, missi hann fjár síns, þá erum vjer sann-
íœrbir uin, ab bœndur gjöra allt, sem þeim er unnt, til ab frelsa
fje sitt, og reyna til ab lækna þab. En sje þab satt, ab marga
bœndur skorti eljun og ástœbur til lækninganna, þá cr þab bcin
skylda hinna eljunsamari og efnabri bœnda, ab hjálpa hinum og
abstoba þá; þab er skylda þeirra vib sveitartjelag þab, sem þeir eru
í; því ab missi einhver hreppsbúandi bjargarstofn sinn, þá bfbur
sveitin öll tjón af því; hann verbur þá eigi fœr um ab gjalda þab,
sem hann annars hefbi goldib, og því meira vcrbur ab leggja á hina,
og skyldi hann komast á vonarvöl, er þab þá ekki sveitarfjelagib,
sem verbur ab leggja honum og skylduhjúum hans lífsuppeldib?
Vjer erum þess sannfœrbir, ab alíir vilja firrast öll sveitarþyngsli,
sem framast cr unnt, og vjer viljum nú skýra frá, hver ráb oss
1