Hirðir - 23.09.1857, Side 1

2. blaí).
HIRÐIR.
23. sopt. 1857.
IJm fjárkláðiiiin.
(Niímrl.) Jflenn mega eigi ímynda sjcr, a& þær lijer aí) froman töldii
klábategundir sjeu ýmislegar sjúkdómategundir, sem ckki eigi skylt
Iiver vi& a&ra. t>ær eru þvert á móti allar greinir af einni og sömu
rót, sem koma í ljós, hver fram af annari, eptir því sem sjúkdóm-
urinn magnast, hafi hann eigi verib linaíur e&a lælcnabur í tíma.
þab er a& vísu margreynt, a& fjárklá&inn magnast sjaldan á
Síerkbygg&u fje, sem vel er mefe fariö, og hefur gó&a hir&ingu, en
komi eitthvab upp á, scm hrakar skepnunni, svo sem óvefeur, ill
hirbing, vont fóbur e&a annab því um líkt, þá ver&ur kláfeinn, sem
er betri tegnndar, vonum brá&ar verri tegundar, langvinnari, og verri
vibureignar.
Ollum klá&a fylgir meira e&a minna ullarlos; í skóf- og flösu-
klá&anum ber raunar minna á því í fyrstu, en smásaman losnar þó
allt reyíib, svo ab skepnan ver&ur ber og nakin, nema svo sje, aö *
skófin liafi læknazt, áfcur til þess kom, því þá kemur jafnótt ný ull
úr þeim blettum, hvar skófirnar sátu. Skorpuklá&anum fylgir alla-
jafna ullarlos, og cr þá hörundib áhinum ullarlausu stöínun annab-
hvort þakib óhreinum sárum, meb sprungum, þykkildi í bjórnum, eía
stórum liör&um og þykkum skorpum.
Sje fjárklá&inn látinn rá&a sjer sjálfur, þá ver&ur optast endir-
inn á því, afe hann drepur skepnuna. l'ó eru dœmi til, bæfei hjcr
og erlendis, ab klá&inn hverfur af sjálfum sjer, a& minnsta kosti um
stund, sje vel fari& me& kindurnar, og líka hverfur hann opt á vor-
in, e&a ver&ur miklu vægari, þegar fje& fer úr ullu. Sjeu klá&a-
kindurnar þar á móti látnar vera í þröngum, lágum, dimmum og
saggafullum fjárhúsum, þá ver&ur klá&inn mjög hættulegur, og snýst
þá upp í lungnaveiki, uppdráttarveiki og vatnssýki, sem ver&a kind-
unum a& bana.
I útlöndum eru mörg dœmi til, a& klá&i er á fje svo árum skipt-
ír, án þess talsvert deyi úr honum, en hvervetna er hann þó ska&-
vænlegur, sje hann trassa&ur, bæ&i sökum þess, a& hann skemmir
°g ryr‘r ullina, enda tekur hann öll þrif og framfarir úr fjenu, og
gjörir þa& langtum þyngra á fó&rinu, þegar gefa þarf inni sökum
illvi&ra.
2