Norðanfari - 01.02.1862, Blaðsíða 7

15
ttnnarsvegar og liínumegln hvolfbur, þykir ef líl vill liin
nauísynlegasta af filluni srnífeavjelunum. Hin furímleg-
asta sm'íavjelin er lítil hringbogin fög, sem eins og
snýst um ýrnsa ása, og ýmist höggur c?a sagar stykkin
hjer og hrar úr efninu. Ein vjelin beygir plánkana og
lagar þá eins og þeir eiga ab vera.
Smftaiaunin á báti þeim, vjer vornm vibstaddir þá
smífa&ur var og er ab lengd 32 fet, er, vcnjuleg í ríkis-
skipasmibjunni 16 pund sterling (hjeruru 143 rd ). Herra
Green, einn af kinum mestu skipasmibum & Englandi, reikn-
ar sjer fyrir smíbi á öbrum eins báti. og hjerræiir um,
13 pund sterl. (hjerum 113 rd.) og einn af þeim skipa-
pmibuni scin keppa viö hann hafa bo<‘ist til sö leysa þetta
verk af hendi fvrir 11 pund, sem líklega er þab lægsta
verb, sem 'iægt er ab vinna þab fyrir, eptir þeim gamla
máta og áhöldutn, sem brúkab hefir verih ab undanförnu.
En sama smíbi leysir Thompson af hendi fijátar og áreih-
anlegar fyijr 1 pund og 15 sk, sem verba tæpir 16 rd.
Einungis töltir þessar sýnast, aí) gefa lesendunum hug-
n.ynd um, hvílík breyting nú er fyrir hendi á skipasmíba-
íþráttinni.
Margir skipasmibir og hugvitsmenn hafa gjört sjer
ferb til Lundúnahorgar,?einungís í þeint tileangi ab skoba
*Victoriustofnuina“ eba skipasmíbavjelar Thompsons, sem
hefir falib fjelagi einu á hendur, ab standa fyrir smfb-
um þessum.
Enska stjárnin, hefir þcgar samib vib Thompson um,
*míbi á nokkrum bátum og smáskipum.
fc'erd tll Spízbergeu. Næstlibib vor gjörbi
sænska stjórnin nt ásamt nokkrum einstökum mönnum 2
8kip er hjetu Æálus og Mapdalena, er áttu heitna f Troms-
cy,norba8t í Norvegi, tii Spísbergen og áttu ab fara náttúrufræb-
islega leit, svo langt sem komist gætu norbur undir heims-
ekautib. Rjebu fyrir ferb þessari Torell nokkur sænskur, er
ábur hefir farib sömu erinda um hin nyrztu lönd Græn-
land og ísland og kom hjer á Akureyri 1857, hann
er orbinn nafnkunnur tyrir. þessar norburfarir sfnar.
jtab var aitlast til, ab skip þessi fylgdust ab til útnorbur
oddans á Spízbergen Klevenkliff, eba svo langt í norbur,
ab kornin væri gegnum rekisinn ab fasta ísnum. f>rír
fsabátar voru f ferbinni, og sem líka mátti brúka sem
fleba á ísnum; einuig 40 hundar, sem ganga áttu fyrir
slebunum. 5 aí þessutn liundum voru frá Eskimáum, og
29
hinni mestu angist og örvænting og máske ab öllu búnu
verba fjelaus og ganga vib vonarvöl. Maburinn fjellst
8em fyrri á þessa ályltun konu sinnar. Ilann hafbi þeg-
ar smellt svipu sinni, þá lionunt allt í einu kom í hug,
ab ábærilegt yrbi fjrir konu sína, ab vita ekkert hvab hon-
ttm libi, dveldist ferbin lengur fyrir honum en ráb væri
fyrir gjört, margt gæti líka heilann hindrab, fer þess vegna
ofan úr vagninum aptur, og upp ab dúfnabúri sfriu, og
tekur þar eina af dúfunum, vefur hana tnnanf Iftib net,
gengur síban til konu sinnar og segir vib hana, þjer er
kunnug elskan mín! hollusta þessa sendiboba. þegar þú
sjerb hann koma til baka aptur, veizt þú hvernig ferb mfn
hefir tekist.
J>ab var tæplega libin hálf klukkustund frá því cr
Bernarb hatbi farib af stab ab heiinan, þangab til ab Katr-
ín settist út f aldinparbinn, meb þeim cinbeitta ásetningi,
ab stara alla jafna á dúfnabúrib, svo hún sæi hve nær
dúfan kæmi aptur. En klukkustundin leib og engin sást
dúfan koma, og 2 stundir libu og hin þribja ab fár á
sömu ieíb. og veslings Katrín vonabi og beib forgefins.
einir lifbu cptir af mörgum hundnm er Tárell hafbi feng>-
ib í Grænlands lörinni. Hinir hundarnir voru frá Naumu-
dal í Norvegi og norbast úr Finnmörk. Skipverjar beggja
skipanna áttu ab leggja saman í eina slebaferb, til þess
ab afla sjer matfanga, og hver geymast Ittu á vissum
stöburn og verja þeim tíi nestis á heim ferbinni.
Ab því búnu áttu slebarnir ab skipta sjer, annar ab
fara sem lengst gæti norbur eptir ísnmn, en hinn aptur
til skipanna, á ölnppskípib Magdalenu, ti! ab kanna liina svo
nefndu Vestland-ifirbi á Spizbergen, sigla síban kringom
suburodda fjarbanna og inn á Stárafjörb, og ef unnt væri
þab til austurs, ab konrist gæti inn í Thymannsfjörb og
ab Gilli-dandi, sem nú finnst ekki á uppdráttunum, en var
nnmib í byrjun 18. aidar af Ilollendingi einum, Gilla ab
nafni. — Ymsir vísindanienu og náttúrufræbingar voru f
ferb þessari, og hatbi liver þeirra sitt vissa ætlunarverk.
Skip þessi knnru aptur heim f hau=t til Tromseyjar 23.
og 25. scptember, og er þetta hclzta ab frjetta úr ferb
þeirra.
þegar ski]>in voni koniin á sínar tilætlubu stöbvar nnd-
ir Spizberten 22. máí, varb fyrir þeirn svo mikill rekf*
ab þeir Irlutu ab liggja inánub í honum, eba til 1. júlí í
Treurenbcrgaundi ásamt 4 öbrum skipum, gátu þvf aldreí
náb fastaísnum, svo ekkert varb af slebafðrinni; samt
sem ábur nálist þá meö ýmsu öbru máti augnamib feri-
arinnar, basM í tilliti td ýmsra mæiinpa á sjá og iandf,
cins itm fiarlægb millum þeirra og þeirra stöbva og ör-
nefna. Ymsar breyiingar gjörbar og leibrjetting á upp-
dráttunum, er ekki haibi verib rjett ábur. Uppgötvab aft
gálfstraiimurinn nái til Spizbergen, því þar fnndust ýms-
ar Vesturheirns plöntur og ávextir, glerflöskur og reka-
vibur. Menu komust og ab raun um, ab þar var hlýrra
loptslag en menn reyndar áttu þar von á, einkum á norb-
urströndunum, eins ab snjórinn nábi minna ofaneptir fjðlí-
unum og jöklarnir litlir ab sama skapi. |>ar fannst og
margt er auögar náttúrsöguna. 12 hvítabirnir voru J>ar
felldir, og 40 hvairostiingum varb náb.
þab er kunnugt, ab dýr og plöntur sem eru f sjá,
liggja þar sem lög i jörbunni hvert upp af öbru, og í
hverju lagi fyrir sig nýtt og nýtt kynfer'i. Mönnnm er
því wjög anirt um ab fá nppgötvab livar plöntolffib hætt-
ir og hib dýralcga tekur vib. I Mibjarbarhafinu, hrar
sumstabsr eru 2—3 þúsund fabma dýpi, hafa menn fund-
ib á rafsegulþrábunum þá BÍitnab hafa og verib dregnir
upp, ýinsar ábur áþekktar skepnuteguiidir og eins norbur
30
Menn fá ímyndab sjer þá áttrtlegu hugarkvöl, konu aum-
ingi þcssi hafbi nú vib ab stríba, og því verbur heldur
ekki neitab, ab þab var full ástæba til ab hún hefbi þessa
hugraun, því Bernarb gat verib hægt ab vera nú kominn
heim aptnr, hvab þá dúfunni. Kvöld var komib og nib-
dymnrt orbib, svo nú hlaut Katrín ab hætta vib svo búib,
og varla var liú i komin inn í hús sitt, fyrri en ein af
grannkonttm liennar kemur í sama biii, en mjög stúrin
ab sjá. Katrfnu grunabi þegar, ab hún mundi flytja 9jer
einhverja sorgarfregn. ,Jeg get í vonirnar segir hún, raab-
ur mirtn mun vera dáinn. hann hefir Ifklegast verib ruyrt-
ur; og sem lostinn af reibarþrumu fjell hún í ámegin,
þegar langt var komib framrn á nátt raknaíi hún vib apt-
ur og bráabi þá dálítib af liemii, en segir jafnframt, ab sjtr
finnist sem hún ckki muni geta borib af sjer, ab heyra
sorgar tíbindindi þessi, sem um væri ab vera, en spurbi
samt hvab gjörzt hcfei, og vildi fá ab vita hib sann*.
Vinkona hennar, scm ekki haf'i farib burtu, heldur vakab
ylir lienni, Fagbi lienni þá mcb mestu varúb, rr henni var
unnt ab koma vib, ab bándi nokkur, sem komib heíbi frá