Norðanfari - 18.03.1865, Qupperneq 4

— 18
lúskapirm, Hann lofaíi mjer a¥> skrifa mjer
greinilega um allt þetta.
Nú vil jeg minnast lítiíi eitt á okkur fje-
laga. 10. aprí! talaíii jeg vi& nýlendustjdrn-
ina og sagfcist vilja kaupa land aí> henni fyrir
mig og Jdn Einarsson. Jretta var undireins í
tje og hinn 12. skobufcum vi& Olsen land
þa&, sem liggur vi& veginn, sem verib er a&
leggja hje&an til Blemenau, og fdrnm vi&
hjer um bi! 5 tfma göngu frá bænum. Jcg
keypti mjer hestlán hjer um þrjá fimmtunga
vegarins og kosta&i þaö 1 milreis, en fd&ur
þurfti jeg a& kaupa handa honum a& auki
fyrir 20 vintir. O'sen leis'.t ve! á landi& og
fórum vife satna kveld til bæarins aptur. 14.
gckk jeg npp til mylnunnar a& íinna fe&ga-
18. fann jeg kaupmann Lange og sag&i hon-
um, a& jeg hef&i nú keypt mjer jör&, og spur&i
livort hann mnndi þora a& lána mjer nokkuö
til a& byrja búskapinn, og Isvaíst hann þora
þa&, Jeg sag&i houurn, a& ef jeg dæi á&ur
en jeg fengi ríkulega uppskeru af jörö minni,
fengi hann ekki bi& minnsta aptur af iáninu.
Hann sag&ist því heidur skvldi iána rnjer, og
svona hef&i enginn sagt vi& sig fyrri, 21.
apríl ilutti jeg og fe&gar á land þu& sem 0!-
st'ii hafbi va!i& okkur, er þa& á!iti& mjög goit
iand og iiggrir vi& veginn tii Biumenau fjögra
tíma f.'öngu frá Jonvii’e. þegar jeg kvaddi
_C. Lange, sagíi hann vi& mig a& hann bœ&i
viidi og skyidi hjáípa mjer, og þetta hefir
iiann trúiega ent, Hinn 27. vorum vi& fje-
lagar búnir a& byggja okkur hús, cn ekki
heí&i þa& þútt gott heima. 8. júní keypti
nafni roinn land a& nýíendustjúrninni. Eng-
irm okkar fjekk stæiri 1<5& cn 50 teiga (38 dag-
sláttur) því þeir seni ekkert gcta borgaÖ út í
hönd fá þa& ekki stærra Fyrstu 3 árin þurfa
menn enga rentn a& borga af jaríarver&inu,
en begar þau eru li&in þurfa rncnn a& gjalda
8 af hundra&i, og er þa& hin minnsta pen-
ingaieiga hjer. Hver teigur kostar 4 milreis1.
Jeg Iæt rne& brjefi- þessu fylgja prenta&a
skýrslu um hitann og ve&ráttnfaii& lijer í ný-
lendnnni um nokkur seinusíu ár, og sýnir hún
a& me&a!hitirm nrn árib er hjer um bil 16,
mælistig í heitustu mánu&unum janúar og fe-
brúar náiægt tutíugu stigum og í kaldasta
mánu&iimm júlí um 12 stig. Af skýrslunni
má einnig sjá, hva& rnarga daga í hverjum
mánu&i um 8 síbustu ár Lefir verib sólskin
riíning osfrv., sönn lei&is Iivrrju menn venju-
leira sá og hva& nienn uppskera í hverjum
mánu&i ársins. F!e-tir Nor&urálfumeim vcikj-
ast eptir a& þrir koma hinga& meira e&a minna
af ioptsbreytingunni. Venjulegustu loptsbreyt-
ingasjúk'dórnar eru höfub- og magaveiki, út-
slátfur einkum á fútunum, sumir fá bjúg og
húlgu á þá. Ilezta lækning vi& bjúgrmm e*
taiin heitt vatnsbaÖ rae& ísienzkum fjaiiagvös-
um í. Á fáa, Íeggja^t þessir sjúkdúmar þungt
en vara& geía þeir frá ernu til tveggja ára,
og bjúgurinn og útslUtnrinn iengur af og tii.
Sumir fá þú a& éins lítiifjörlega a&kenning af
kvillum þessuin og sumir aíls enga. Svo er
möimum hætt vib kuidaveiki hjer „ab útrúlegt
má heita Si&an um nýárib liefi jeg tvívegis
or&i& mjög lasin, en nú í nokkkrar vikur hefi
jeg liaft beztu bdlsti, enda liefir Iæknirinn spá&
mjer henni og sagt ;•.& loptsiagih nnmdi eiga
vel vib n ig. Fjelagar niínir hafa cndur og
sinnum kennt magaveiki og nafni minn fjekk
slæmt fingurraein svo hann var frá verkum í
viku; bæ&i hann og Jún yngri hafa vi& og
1) Sjálf rikifstji'rnin l Brasilíu snlur venjnlega laud
í stérk.".upum fyrir 16 falt mirina verb en þetta, og
me& því verli fjekk landnáaisfjelagiö (der kolouisations
Ver-in) allt Jia& land, seni þa& soiur nú aptur cinstök-
um nyienduiuunuum.
vi& feneiS bjúg og útsiátt á fælurna og jeg
hefi ekki veriö aiveg lans vib þa& heldur.
Fáir er sagt a& deyi af þessum loptbreytinga
sjúkdónnim, og fieslir fá gó&a lieilsu þegar
þeir eru afsta&nir, en sagt er mjer, a& marg-
ir nái ekki fuilkomnum kiöptum aptur. Yíir-
höfub telja menn land þetta heiinæmt, og
ílestir sem búnir eru ab vera lijer iiokkuÖ
lengi, una vel !>ag símim, en fyrsta tímann
eru sumir hjer hálf sturla&ir af úyudi.
Jeg gat þess á&ur ab hjer væru svo sem
engir skattar e&a álögur á bændum, en aptur
í sta&inn hefir ríkib mestan hiuta af tekjum
sínum af tollum, seni lag&ir eru á verzlunina,
einkum allar a&íiuttar i&na&arvörur, en af þessu
leibir a& þær eru mjög dýrar, og því er þeim
sem hingab flytja sig nau&synlegt, ab vera
sem bezt út búnir meb allt þess konar, þar
e& þeir þurfa ekki a& svara toili af farangri
sínum. I ö&ru lagi er hjer afar mikilí munur
á ab kaupa í etórkaupiim eba smákaupum,
þannig selja bændur ofan af hálendiuu siátur-
uxa á fæti 10 — 16 milreis, en hjá sinákaup-
mönnnm kosfar aptur 1 ptind af nýju nauta-
kjnti lijer um bii 12—14 skildinga. 1 pd. af
smjöri 4 mörk e&a ve! þaö eptir okkar reikn-
ingi osfrv. Meban ma&ur er frumbýlingur er
því f'emur erfitt a& kaupa bjer flestar nau&-
synjar, en þegar ma&ur er kominn í velíuna,
er ba& hagur, a& aiit sem hann afiar, sje í
háu veríi.
Dona Fraricisca 27. júru' 1861.
Jónas Hallgrímsson.
KAFLI ÚR BlíJEFI FRÁ BÓNDA í þlNG-
EYARSÝSLU.
þú hefir be&iÖ mig a& segja þjer hvernig
injer litist á a& árlegt búna&arrit kæmist á
fút í Nor&ur- og Austuramtinu. Jegþarfekki
ab svara því me& mörgum oríum, því sjera
Jakob á Ríp liefir í Nor&anfara dcs. bi. f. á.
íeki& þa& ljúslega fram, a& -þar bæri mesta
nau&syn til, og er jeg því a& ölin samþykkur.
Einasta þyiftu incnn a& hugsa sjer þab fyrir-
komuiag á stofnun ritsins scm gæti gefiö því
nokkurn aidur, svo þa& yr&i ekki eins skamm-
lífi og Höldur og Ilúnvetningur; og um þa&
þyrfti a& ra&a á búnaf arfjeiagsfnriduni í liverri
sýslu, því búna&arfjelögin ættu a& sty&ja þa&
af aUII. þ>au ættn af koma sjer saman uin
þab hvoit í sinni sýsiu, a& prestar og hrepp-
stjúrar og ja'livet tleiri málsmetandi menn út
vegu&u hver iijá sjer í hreppum og súknnm
s'num, kaupcndur fyrir fram ab riti þessu, og
get jeg ekki annab ski!i& en núgir kaupendur
fdlgizt í Oliu amtinil, svo ritiö gæti stabib
kostnab sinn; og þyrfti ekki aö ver&a neitnim
a& by.bi eins og sjera Jakob beiir sagt í rit-
gjiirb sinni,
því bafi verib í Nor&ur- og Austuramtinu
1860, 3C70 heimili, e'ns og Landshagask.
segja, þá virbi t mjer a& þa& niætti ver&a all—
gott upplag ef búira&arritiö yr&i keypt á fjói&a
hveiju heimili t. a. m. f Húnavatnssýslu 159,
í Skagaíjar&arsýslu 1G0, í Eyafjar&ar 174, í
þingcyar 181 og bá&um Mú'asýdlnm 241, þa&
er 918, og velt jeg fyrir víst a& bin ömtin
mundu vilja fá eitthvaö til sín af þeim, svo
upplagib gæti orfi& 10 e&a 11 hundru&. Nú
held jeg a& j-afnfranit þessu ættu búna&aifje-
Iogin a& veija 3 menn í ritnefnd, eba þá fela
þa& amlmanni á hendur, og í hana ættu a&
vcijast einhverjir þoir sem almennt væri á-
lifnir a& iier&n bczt vit á búna&i og hef'u líka
nokkra reynsiu í homim, en ekki helcl jcg
mætti vera injög langt á milli þeirra. þess-
um mönnum atti hver sem finnur hjá sjer
nokkra hvöt a& liugsa e&a rita um búskap,
a& serida ritgjörbir og skýrslur ura búna&ar
reynslu sína og annara sem þeir kynnu til a&
þckkja,
Jeg held nú líka a% margar gamlar rit-
gjör&ir búskap áhrærandi, scm anna&hvort eru
or&nar fágætar, e&a farnar a& gieymast, mundu
vera veikomnar í þetta búnuöarrit vi& og vi&,
anna&hvort auknar e&ur laga&ar eptir núverandi
tíma þnrfmn og þekkingu. Eins he!d jeg líka a&
margir kafiar úr útlendum búna&arritum nnindu
gcta vel sæmt þesru rili, a& svo niikiu Ieyti
þeir yi&u gjör&ir þjú&legir e&a gretu beint
mönnuni veg til einhverra nytsamra fyrirtækjá
C&a reynslu
Á líkan hátt held jeg a& hin ömlin rettu a&
J;oma á fót lijá sjer áriegu búna&arriti, og
gætu þau sí&an skiptzt á ritum sínum'og ineriri
í þessu amtinu kynnt sjer húna&arháttii hinna,
og þannig ankizt og margfuldast þekking m.anna
á búna&inum, og lifnaö undir eins áhugi á
ýmsum framkvæmduin. honum vi&víkjandi, og
get jeg ti! a& sí&an muni ailt gangu grei&ara
í hinu verklega, þegar hugsanir manna væru
or&ilar Ijúsari bæÖi af lestri búna&arrita og
þekkingu á reyuslu annara.
I RJETTIK IXXLEXD.IR,
12. þ. m. komu hingab í bæinn 2 ungl-
ingsmenn a& austan scm heita Sigur&ur Stefáns-
son frá Staklrahiífe í Lo&mundarfirbi og Sigur-
jón Jónsson frá Hólalandi í Borgarfir&i, þeir
tjábu a& sumsta&ar hef&i verife mikil! snjór
eystra og eins á leib þeirra, e&a þá áfre&ar,
svo vífast væri hagskart. Rigningarnar í
haust og vetur hef&i verife óvanalega miklar,
svo sumsta&ar fjellu skri&ur, og í Mjóafn&i
tók af bæinn Skri&u. Á nokkrum baijum vavb
jör&in sem kviksyndi, svo a& húsin sigu meira
eba minna ofan í hana, e&a ab vegtir hryndu;
hefir helzt verib tekib til þessa, á Ulfstö&um á
Völlum og Hrafnkellsstö&um í Fljótsdal
í illvi&raskórpnnni á þorranum huf&i haf-
íshroöi komib ab Sljettunni, en rak þaban aptur.
Nú cr sagt a& ís sjáist hjer úti lyrir.
Lítife bæiist enn vi& selaílaim.
Hvergi er getiö skæ&ra veikinda, nema á
Gagnstöfe í lijaltasta&á-þinghá, hvar heimilis-
fúlkiö haf&i a& kaila alit í einu iagst í rúmi&,
og aliir tekiö sútlina me& meira e&a minna
úrá&i. í Skagafu&i er en sög& tuuga- og takveiki.
MANNALÁT.
í jánúarm. þ. á. var& ma&ur, scm lijct
Gu&brandur og átti beima á Búastö&um í
Vopnafir&i, úti á Hiuiks öræfum. Annar, sem
lijet Benidikt Ásmundsaon, á 17. ári frá JHk-
ulsá í Borgarfir&i eystra var& úti í iiríb 8. s.
m., og inn söinu niundir fórst f snjöflöM ma&ur
um tvítugt, sem hjet Si«ur&ur Magnússon frá
Hofi í Mjúafirbi. 14, febr þ á. haf&i hús-
frú Margrjct Júnssdóttir, kona hreppstjúra og
fyrrum aiþingismanns Sveins í Vestdal í Sey&-
isfir&i látist. I þessum mánu&i er og dáin
ú&alsbóndi Björn Pálsson á Baklca á Tjörnesi.
AUGLÝSING.
—• Hjerme& mæiist jeg aiú&legast ti!,. a&
þeir af kaupendum Nor&anfara, sem cigi hafa
en greitt til mín andvirti hans fyrir undan-
fariun ár, vildu gjöra svo vel og senda mjer
þa&, sem fjn-st þeir geta.
Akureyri 16 marz 1865.
Björn Jónsson
F.TÁRMARK
Hvatt bægra gagnbitab undir, Tvístýft framan
viustra.
Júnas Einarsson á Mælifellsá í Lýtingssta&a-
brcpp í Skagafjarfcar sýslu.
Eiijancli oij óbyn/éarmadur B j 8 r D J Ú II S S 0 11-
Prentatur í prentsm. á Akureyri. B.M, StopháueBon.