Norðanfari - 19.04.1865, Page 4

þessu næst áfti ab fara a& fa!<a lil brába-
bj'rgíarlánsins úr sveitarsjúbunum, eins og tii-
skipunin gjörir ráb fyrir, sama sumarift sem
hún hatlii öblast lagagildi þá um vorib, var
víba hvar enginn sjúbur tii, svo ekkert varb
þar af vegabótavinnu þab sama snmar; því
niburjöfnun sú ab vorinu til^sem fyrgreindur
stjórnaró&s-úrskurbur frá 28. febrúarm. 1862
bendir tii undir töiul. 1, gat ekki átt sjer stab
f fyrsta sinni meban tiiskipunin var enn ekki
lögleidd. Auk þessa greindi menn á um yms
önnur atribi f tilskipuninni, svo sem t a. m„
bvort þeir menn vfern ekki enn undanþegnir
vegabótagjaldi, sem veriö höffti þib þangab
til, bvert jafna ætti gjaldinu nibur á aila þá
sömu menn, og aukaútsvar til fátækra væri
jafnaí) nibnr á, og þá einnig á húsmenn, lausa-
menn og vinnnbjú, scm gjald þa& greii'a tii
fátaikra, og fl. þ. k.
þegar nú loks bom til framkvæmdarinnar,
og fara átti a& vinna verkib, sá amtmabnr
Havstein, sem er svo eiginlegt ab vilja láta
eitthvert gagn leiöa af embættisfærziu sinni,
þab þegar í stab, ab „vegna þcss ab svo lítib
fje er ætlab til þjóbveganna, mundi þar af
leiba, ef alla þjóövegi í amtinu, sem stungib
beíir verib upp á, ætii ab stofna og viMialda
fyrir þetta gjald, ab margir þeirra iilyti ab
liggja óáhrærbir um fleirl ár, þó þeir í sann-
leika þurfi brábra abgjörba meb, og ab vega-
bætur þær, sem hjer og livar væru gjörbar,
yrbu meb öllu ónýtar löngu ábur cn iiægt væri
ab framhalda þeim“. Til þess nú ab vega-
bótatilskipunin eaiti orbib ab einhverju libi,
befir því amtmaburinn „áiitib Tjettast, ab öllu
þjóbvegabóiaejaldinu yrbi varib til þess, ab
lioma á einum abal þjóbvegi í gegnum sýsl-
urnar nema livab nokkub af gjaldinu þyrfti ab
brúka til þnss ab bæta verstu torfærur á öbr-
um vegntn, en ætlast jafnframt til, ab öbrum
vegum yfir höfufi yrbi vibhaldib á sama hátt
og hingab til, og ekki þótt hlýfea ab birta úr-
ekurb um abskiinab veganna f þjóbvegi og
aukavegi, sem einungis nuindi hafa þab í för
meb sjer ab minna yrbi gjört ab vegabótunr
en ábur, þar sem hver sveiiin mundi beimta
sitt vegabótagjald, til þess ab kákab yrbi eitt-
hvab vib sína þjóbvegi, og ljcti þá svo liggja
óáhrærba ab öbru leyti“; og þess vegna segist
amtmaburinn liafa „einungis ab nokkru leyti
sett þrátt nefnda tilskipun í gildilu. Sagt er
cinnig, ab amtmaburinn yfir vestnrumdæminu
tylgi enn ab mestu ef ekki öllu leyti iiiniim
eld i vegabótalögum, af því liann treystist ekki
tii vib liiii nýju2. I.oks er þcss ab geta, ab
bænarskrá um endurbót á vegabótatilskipun-
inni fjekk ekki álieyrzlu hjá alþingi því, er
scinast var haldib.
þab mun mega meb sanni segja, ab engin
löggjöf, sem koinib hefir út, sfban alþingi hófst
ab nýju hafi ortib jafn óvinsæl metal alþýtu,
eins og vegabótalöggjöfin, og ber flcira en eilt
til þcss. þab er, sem sje, ab vorri hyggju,
ekki svo mjög kostnaburinn sjálfur, ebur vega-
bótagjaldib, sem valdib hefir óánægjunni mebal
alþýbu — og er kostnaburinn þó ærib inikill
— heldur miklu fremur liitt, ab skylduvinn-
unni hefir verib snúib upp í peningagjaid og
peningunum sfiau varib til vegabótanna ein-
1) Groinir lnrr, spto anbkcnndsr crn hjnr nieb tnn-
íærslnmerkjnm ern tekner næstum þvf orlrjottar
úr embættisbrjefl Itavsteins amtnianns frá 31. desemb.m.
f. á , sem er svar upp á fyrirspnrn nokknrra manna
nni, hverja vegi skiili álíta þjðbvegt og bverja aukavegi
í Eyafjarbarsýslu.
2) Skárri er þab löggjöfln, sem háyflrvöklin sem sæmd
ern lykli lagavizknnnar, verba ab gjnra svona rriargar
fyrirspnrnir út nf — sem háyflnöldin, er vernda eiga
helgi laganna, verba'ejáif ab gaiiga á vabib meb at
vfkja frá ub meiru ebur niiuna ieytiuo!
hveistabar á cinum stab f sýsluuni, cn hinir
hlutar sýslunnar alveg ortib útundan. Peninga-
gjald þetta þykir þar á ofan ekki koma sem
jafnast nibnr á innbúahvers sveitarfjelags fyrir
sig, þar sem sumir þeirra losast eptir tilskip-
uninni alveg vib greibsiu vegabótagjaldsins, en
aptur atrir þurfa ekki at iáta af hendi nema
lítib eitt, svo meginn hlutinn lendir þannig á
fáeinnm iiintim efnabetri í hreppnum, sem auk
vaxandi árlegra útgjalda, verba, lnernig sem
í ári lætur, ab snara út í peningum, ef
til vill, ailt ab 50 ríkisdölum á ári bverju, en
fá lítib eba ekkert aptur í abra liönd. Einnig
virbist ab koma fram töluverbur ójöfntibur
hreppa á milli. En — hvab um gildir; þetta
væri nú allt gótra gjaida vert, ef vib þab liefbi
eitthvab Ijett á skylduvinnunni, sem enn helzt
vib á aukavegunum; cn ekki er sem svo sje,
allra sízt í norbur- og austurumdæminu, því
ef farib verbur eptir hinum eldri vegabótalög-
um, verbur skylduvinnan jafn mikil og átur,
en verbi binum nýjn fylgt, verbur bún tals-
vert meiri og líkum annmörkum bundin, hvab
niburjnfnunina áhrærir, eins og á sjer stab
meb vegabótagjaldib til þjóbveganna; svo hjor
er orbit alit annab ofan á, enn rnenn áltu von á,
og þingib ætlafist til, og stjnrnarfrumvarpib
mibabi til, sem var þat, ab draga sem mest
liridir þjóbvegina (sjá alþingist. 1859, bls. 1875);
ebur eins og einum þingmanna íórust þá orb:
ab aukavegirnir yrbti ab kalla sem engir, nema
heim til bæja af þjófveginum og miilum bæja
Vjer iátum nú ósagt ab þessu sinni, hver
meining vor er um atribi þau, er vjer liöfurn
þegar drepib á og eins nm hitt, hvab oss kann
ab hafa hugkvæmst ab betur mætti fara ebur
breyta þyrfti í nýju vegabótalöggjöfinni, þvf
þctta ætlum vjer metai annars at tska mundi
ofmikib rúm af í blabinn; heldur var hitt til—
gangur vor ab leifa rílmcnningi fyrir sjónir sögll
vegabótamálsins og bvar því nú er komib, svo
af því gæti sjezt, hversu brýna nanbsyn ber
tii þess, at fá sem alira fyrst breytt á lög-
legan liátt hinni ógebfeldu og í mörgum grein-
um óhagkvæmu tilsk;pnn frá 15. degi marz-
mán 1861.
Vjer skorum því á alla þá sem nokkub
er umhngab um þetta alþjótlega niálefni, ab
þeir eigi í vor fundi meb sjer, og ræbi þar
málib ítarirga, og búi þat þannig undir ai-
menna sýslufundi sem alþingistnenn sttlu ab
gangast fyrir, ab bobaMr væru nógu snemma
svo þeir yrbu fjölménntir og þar samdarbæn-
arskrár f máliini til liins næsta alþingis.
J.
FRJETTIIt IIILEiD/llt.
Síban mánubur þessi byrjaci liafa iijer og
rorburundun optar verib iandnoiban hrftar og
harbvibri; snjókoma mest 6. þ m. dyngdi þá
nibur mikilli fönn ol’an á áfreba, svo vföa var
lítib um jörb. Frost liefir á þessu tímabiti
orbib mcst 10—12 etig á Rcaumur. Margir
eru sagMr komnir á nástrá meb pening sinn,
þó veturinn rnætli kallast iiinn æskilegasti
fram yfir jól; a& sönnu hafa heyin reynzt upp-
gangssöm, jafnvci þau, scm fengust me& góbri
verkun, livab þá hin sem hröktust. Má'nyta
af kúm Iiefir verib f velur liin rýrasta, smjör-
ekia iniltil og þa& nú varla ab fá, og þó í
bobi sje 28 sk. fyrir pundib, þóit hjer á Ak-
ureyri væru um næstl. nýár, mikiar byrgbir
af korni, einkum vib Gubmannsverzitinina, þá
er nú ab sögn samt farib ab sncibast um þær,
livab þá ef dregst meb skipakomuna, og mcnn
vegna harbæris neybast til ab gefa skepnum
FÍnum korn, í von unr ab geta bjargab þeim
meb því móti, helditr enn a& fella þær alveg.
I Skagafh&i og sumstabar í Húnavatnssýslu,
hefir veirarfarib verib mikiu Ijettara en hjer,
og skcpnuliöldin eigi í slíkum voba sem lijer
lílur út fyrir batni eigi þvf fijótar og betur.
Ilafþök af ís, eru sögb fyrir Meirakkasljettu,
og aptur frá Gjögrutn meiri og minni djúpt
fyrir, og veslur f Siglnnes, Skagann og Strandir.
Engin kaupskip eru enn komin hjer ab norbur-
landi, svo vjer höfum frjett, þó a& sönntt hafi
heyrzt í lausnm frjettnm, ab skip muni ný-
kontib á Hólanesi, som Ifklega er tilhæfulaust,
e'ns og hin fyrri fiegn um skipkomu á
Skagaströnd.
Úr brjefi úr Húnavatnssýslu dags. 28. f. m.
„þann 9. febrúar næsilibria var ofsave&nr
útsunnan, braut þá vænan sexæring í Laxár-
ósi á Skagaströnd. Iljer var líka mesta of-
vibur ab kvöldi hinns 16. og a&faranóttiria
hins 17. marzin. tók þá vebrib stórt, stykki úr
mibii heyfúlgu á Lækjumóti í Ví&idal og hafbi
þó engu verib eytt úr henni ábur; vebrib liafbi
tekib stykkib í lopt upp og kastab langan veg,
og er mælt þab niiini liafa verib mrili 20 og
30 hestar heys. Slys hafa orbib á mönnuni,
þannig a& einn þeirra datt af skí&urn og möi-
brotnabi annar fótleggur hans. Annar ma&ur
datt af hestbaki, stje þá hesturinn ofan á fram-
handlegg lians svo mölhrotna&i. þrif ji mab-
urinn var vib grjótakstur og l'jell mjög voba-
lega á lílib, og gat enga hjörg sjer veitt,
hjeldu menn a& hann mundi liafa kostast innán.
Eptir frjettum ab sunnan seint í marz,
hafbi tíiarfarib þar verib hib bezta, nema seinni
hluta jamíarm. iiostgrimmd hin mesta 17 — 18
v stig á Reaumur í Reykjavík, einkuni frá 24.
- 28. jaruiar. Nokkra menn haf&i kali&. Fiski-
laust er sast nema eittlivab líiií su&ur í Garbs-
sjó. Fjárklábinn er enn sag&ur kominn upp
á Dragliálsi. Mælt er líka, ab fjárkiábans liafi
orbib vart á ö&rum bæ nálægt Gaulvei jabæ
í Flóa. Einnig er þab sagt ab Mosfélling-
ar iiafi bobib presti sjera Jóhanni á Mosfelli
skipti á heilhrigbu fje og kiáb.afie hans til
þess a& skera þa& nibur, en hann eigi viijab
þiggja og þó ern nú engin klábameíul, ab
sögn til í Reykjavík“,
14. þ. m. um kvöldib kom Níels póstur
a& austan liingab á Akureyri. Meb Iionutn
frjeitist þaban eba úr Múiasýsium, ab vetrar-
harbindin iiafi þar verib lík og iijcr nyr&ra,
en heybyrgbirnar betri og hjá mörgum v.on um
gób skepnuhöld. Heilbria&i manna og skepna.
Engin afli úr sjó síban fiskinn tók þar und-
an. þilskip-frá Beiufirbi og Seybisfi bi sem
þar ganga til hákariavei&a, höfbu lagt út í marzm.
MANNAIjA^T:- HtfiilcMt trg unibot smabur
Björn sálugi Skúlason á Eyjólfsstö&um á Völí-
um í Submmúlasýslu, haf&i dáib 2. janúarm.
þ. á. 17 fehrúar næstlibin dó hú frú Solveg
þorkelsdóttir á Melnm ( Fljótsdal, sem vant-
abi ab eins 2 daga lil þess a& verba áttræb,
hún var ekkja eptir merkisbóndann Jón sál-
uga þorkelsson á Melnni. Ðegi sí&ar andabist
húsfrú Anna Björnsdóttir, ltona sjera Pjetors
Jónssonar á Vaiþjófsstab. Og 25. f. m dó
liúsfrú Anna Kristín Runólfsdóitir á Hofstaba-
seii í SkagafirbL ekkja eptir sjera Stefán Bjnrns-
son ( Vi&'ík, 8em var abstobarpresiur Itcrra
piófasts B. Vigfússonar á lióluni í Hjaltadal.
— Iliti og frost á Akureyri eptir mæli
Reaumurs.
Marzmánubur.
Mestur liiti 16....................... 5 stig
Mestur kuldi 8.......................15 —
A& mebaltali........................ 2^| —
Snjóab iietir 3 daga sunnanvindnr optast.
Mælirinn hefir verib skobabur þrisvar á
dag kl. 7, 1 og 10.
Hvergi í hinum si&a&a hluta hcimsins,
fcr hjónavígslan fram meb jafn einföldum hætti
eba kirkjusibum, sem í fríríkjum Norbnrbanda-
fylkjanna. Valdstjórnarmaburinn spyra&eins:
llcrra minn hvort er nafn ybar? „Patricli1*:
,,iivab heitib þjev ungfrú ?“ „Be!la“, Vill Bclla
taka sjer Patrich fyrir mann ?“ „Já“, og þjer
Patriek viljib taka Bellu ab ybur sem konu?
„Já“. þab er vel (gott), svo lýsi jeg þv( hjer—
meb yfir, ab þib erub hje&an af alla ykkar æfi
rjett cktahjón; a& þessu mæltu er bjónav'gsl-
unni lokib.
LEIÐUJETTING. í nokkrum expl. af „Nf“ nr.
10 -11, 3. d. 14. I. a. n. les Akureyii.
Bligaudi oy ábyrydarmadur lijÖMl JÓDSSOD.
Prontabur ( prentsm. á Aknreyri. B. M.Stephánsson.