Norðanfari - 18.12.1868, Side 3

hann glímdi vi5 meinvasfiinn, a§ þá
var metfur, gekk haun út og var
í Frermánu&i 18G3.
Ielendingur.
„er hann
gusíi!!ur“.
ADV.0EUN,
„Líf og liciisu ber lengsl og bezt a& vakfa“,
■— Hver gelur neitaí því? — Nú er eri þá
einusinni byrja" ur vetur; Gufe gefi ab hann
ver&i oss ölluin, til heilla og glebi. Eptir lopts-
laginu hjá oss, er k u I d i n n , jafriaf arlega
samfara vetrinum. þaö er þegar margsjeh hve
vjer íslendingar gefum lílin gaurn aS áhrifum
kuldans, og yfir höfub, skipturn árstí&anna, og
þaö er líka marg sannaö, hve liraparlega at-
hugaleysi vort í þessu efni, írefir Iraft slæmar
aílei&ingar ekki einnngis í búskapar e&ur bjarg-
ræbislegu tiiliti, scm þó eiu miklar; heldur
einnig fyrir líf vort og Ireilsu, llversu margir
hafa ekki befei& bana af vilja- og verjuleysi gegn
kuldanum, og úieljandi fyrir þær sakir, glatafe
því úr eigu sinni, n. I, h e i I s n n n i , sem
þúsund þúsunda eru ekkert í samjöfnu&i vi&
Hversu margir lrafa ekki til t d , a& undan-
íornu, a& nau&synjalausu, og jafnvel meira og
minna ölva&ir, og me& brennivíns- e&a romm-
íiátib í ferbinni, en matarlausir, lagí út í dymm og
grimm ve&ur, enda upp á fjallvegi, máske í
hugsunarieysi og í blindri trú á forsjónina, og
niáske af heimskulegu trausti á mátt sinn og
megin; og vegna þess, sumir tínt lífi sínu, og
sumir borið þess hryggilegar rnenjar til dau&a-
dags. Jiú sem ert hranstur og kennir einkis
meins! Getur þú ekki ímyndab þjer harm-
kvæli þau, bæ&i á sál og líkama, crsiík ófor-
sjálni gctnr bakab þjer? Jeg liefi a& sönnu
heyrt suma ofiáíunga fleipra því, a& þeir ekki
hir&i um a& lifa, þa& sje ekki svo skemmtilegt;
en er þa& skemmtilegra a& lifa vi& örkumsl í
mörg mörg ár? og er þa& ekki heilng skylda
vi& G,u& og rnenn a& var&veita líf siitog heil-
bryg&i. Jeg veit reyndar a& raargir farga heiisu
Sinni, me& ýrnsu ö&ru móti, sumir fijótlega og
sumir sma'tt og smáít, en raargir tapa henni
líka beinl.fnis af varú&arieysi gegn kuidanum,
því auk þess sem menn helfrjósa, sem þó er
títt, þa' eru ílestar kvefsóttir og fjöidi annara
sjúkdóma hjer á Iandi, sprottib af hir&uieysi
og máske vankunnáttu á breytingu ve&urátt=
unnar, hitans og kuldans.
Hvernig á a& rá&a bót á þessu? Skipu-
lag á flestu, lijá oss, er en sem komib er í verra
horfi, en ver&a mætti, sem me&fram kann a&
vera risi& af fjeskorti í landinu. Sveitastjórn-
irnar geta ekki komi& vi& þeirri tilhögun, a&
efnamenn byggju tindir fjalivegum, sem fyrir
endurgjald væru þess umkomnir a& liýsa og
fæía menn þó dögum skipti; sem þó væri
mjög nau&synlegt. Heilsu og líftjón rnanna af
áhrifum kuldans orsakast mikib sjaldan af fá-
tækt, ekki má kenna því um, heldur af órá&-
semi sjálfbyrgingsskap og þrifaskorti; og í sta&
þes3 a& afla sjer skjólgó&ra og hreinna klæ&a,
til afnota á vetrttm og Iraga kiæ&na&i sínum
cpíir tírnanum og kringumstæ&nnum; — verja
menn fjo sínu til óþarfa, og heilbryg&i sinni og
búsæld til giötunar.
A& svo stöddu, er hi& einasta og beinasta,
vopn gegn árásuni kuldans; heilbrýgb skyn-
gemi og sta&fastur vilji.
Jeg bi& þig Nor&anf. minn, a& lei&beina
þcssttm fáu og ciníöldu a&vöninaror&um, sem
eru skrifuð af hjartanlegri ósk, og í innilegri
von um a& þau geti ná& tiigangi sínum.
10.
inbert nppbo& yr&i Iialdib á R. þann 25. maí
1868“, Forföll voru ekki nefnd, en ujipbo&i&
átti a& byrja ld. 11 f. nr., skiimálar ver&a
auglýstir osfrv. Augiýsinguna sendi lirepp-
stjórinn, cins og vana!egt er, til embættis-
bræ&ra sinna í næstu lireppum, og ba& þá a&
birta hana hreppsbúum sínum í tækan tíma,
og var því au&vita&, a& hún mundi ver&a Ireyr-
nrn kunnug. Enn er hinn tillekni uj>pbo&s-
dagur kom, var&ekker taf uppbofinu og hrepp-
stjórinn sást ekki allann þai.n dag, á þeim
sía&, er þa& skyldi vera, og var þó gott ve&-
ur, og ekki svo a!nieni,ingur viti neinar gild-
ar ástæ&ur fyrir því, a& hreppstjórinn slð á
frest uppbo&inu. Jeg hef jrvíheyrt menn hafa
ymsar getur um, hvers kyns „apturhvarl* þetta
hafi verib í hreppstjóranum ■— en þó vilja
mcnn ekki geta tfl, a& hann hafi gefib út,
„auglysinguna* cinungis í þeim tilgangi a&
gabba menn, einkum þar hann kva&st gjöra
þa&, eptir „fulimakt".
9+10.
annars sumt af tunnunum í sundur og
þegar í olíuna, svo allt stó&
sumt af vögnununi
UM UTPBOÐ
í þann tíma, útgekk sú „Aiigijsiiig
hrcppstjóranum í S. ■»• fjaiear-hrepp, a&
frá
op-
FR.IETTIÍ2 tTI,Kin»«
HAGLVEÐIÍIÐ í TEXAS. (þctta fylki er
vestast og sy&st af Bandafylkjunum). 21. tnaí
í vor sem lei& kom þetia óve&ur, og ná&i yfir
30 mílur í su&ur og norfcur, en 10—20 mílur
austur og vestur, jia& möifa&i ni&ur borgina
Wisconsin. þar var ekkert hús, sem eigi yrfci
fyrir meiri og minni skemindirm. Mörg irús-
in eru or&iu a& rústurn, svo ekkert stendur
eptir af þeim, nema veggjabrotin, Hagli& fúr
í gcgnum þau rammbyggfcustu þök, sern fall-
byssukúlur. Aliir gluagar sem snjeru inóti
norfcri, voru ásamt iflerum og bur&um molafc
í 1000 slykki. Bærinn leit út eins og a&,
hann heffci veri& Iag&ur f aufcn af fallbyssu-
sltotum og cldi. Sum snjóiiögglin voru a&
stær& sem karimannshneíi, og nokkur vógu 5
pd. þegar þökin voru komin af hús-unuin og
allt brotið niður, fóra wenn að forfca lílinu
unclir rúmstæfcum og borfcum ra, fl., fjöldi
tnanna var& fyrir meifcslum og limatjóni, þó
missti enginn Iífi& nema einn drengtir, Tjónifc
var sagt mefc öllu móti, og í horginni sjálfri
meir enn hálf miljón dollara. Fátækt vinnu-
fólk var& allslaust, Akrar og aldingar&ar
ey&ilögfcust. Ailt var& cins og brytjafc og mol-
a& sundur, hva& innanum anna& þrumurnar
ultu eins og áfrani me& braki og stdrbrestum
og allt loptiö sýndist stundum f loga, dunur
og dynkir voru, sem lileypt hef&i verið af í
einu þúsönd fallbyssum. Háva&inn var svo
mikiil, að ef einhver vildi tala viö annan, þá
þurfii liann að kalla sem haest hann gat inn í
eyrab á hinum,
JARÐSKJÁLFTINN Á IIAVAII. þa& var&
eptir a& gota þess í nr. 31.—32. hjer á und-
an, afc jafnframt og mcsti jarfcskjálftinn var
afgenginn, fossafci cldáiu í sjó út, var þar þá
fyrir foráttu hrim, er æstist svo mjög, afc
bo&arnir urfcu 30 álna háir; á landsu&uiströnd
eyjarinnar rifu liofcar þessir me& sjer fjölda
bæja og íbúa þoirra. I eldánni þeyttust í háa-
lopt 30 vætta björg. Eldáin var mjóst 34-
en breiðust 133 fa&mar,
SLYS- Á járnbrautinni Ilolyhead á Eng-
land, skefci í sumar 20. ágúst hín dgnarleg-
asta óhamingja, cr á engri enskri járnbraut
hetir boriÖ til þvílík, me& því móti, a& gtifu-
vagnalest e&ur trossa — cins og þá margir
lieslar cru hnýttir iiver aptan f annan—, var
þar á íleygiferfc ofan í móti, en haili tölu-
ver&ur. Onnur vagnleslin korn a& ne&an svo
hverr ralist á afcra. Einn vagninn, sern var
mefc þeim fremstu, var fulhir me& steinolíju-
fiit efcur ttinnur; fremstu vagnarnir með gufu-
vjelunum og eidinum rákust suman og me&al
eldur
í ijósum loga ;
°g það sem á þeim var
brann upp tii kaldra kola. 27 ma„„s bei&
hmn óttalegasta dau&a, og margir þar fyrir
utan sem brenndust, Iimlostust cfca meiddust.
Svo haffci vo&a-eldur þessi afmynda& líkin, a&
varla ekkert af þeim þekktist; menn tóku því
þa& rá&, a& jar&a öli líkin í einni gröf, þó
hvert væri f sinni kistu, í Abergale kirkju-
garu; þótti þeirn scm afkomust og vi&staddir
voru, þetta vera einhver hin skelfilegasta o^
hryggilegasta sjón, er þcir hef&i nokkurn tíma
luj.t tfca sje& Flestir af þeim, sem voru í
vögnunum, voru á heimieið sinni til Irlands,
og me&al þeirra lávar&ur Farnham, kona lians
og tvær dætur þeirra, sem öll dcyddust. Ivon-
an ein haf&i haft me& sjer 54,000 rd. virfci f
gulii og gimsteinum.
OFVIDUR. I borginni Baltimórc, scm er
inefcal hinna fólkríkustu sta&a í Vesturheimi
næst New-York, kom í sumar 25 júií næstl.
oitalcgasta ofvifcur ásamt hellirigning, scra
banaði fjölda manns, og ey&ilag&i þar eigur
manna, er virtar voru í minnsta iagi fyrir 3
miljónir dollara.
— Vjer höfum áfcur drepib á jav&- og
skógbrennurnar.1 Sænslca blafcib „Nyheter*
segir, að cf menn ættu greinilega a& herma
írá öllum þeim hryggilegu lýsingum mn þa&
iivernig þcssi herjandi höfu&skepna, veður yíir
allt 0g ey&ileggur skóga, sá&lönd, bygg&ir,
engjar, afrjettir og almenriinga á Norrlandi og
ví&ar um Svfþjóð, þá eiitust dálkar bla&sins,
eigi til a& ruina þa&. Menn ganga a& þvf
vfsu, a& lieil bjeru& á Norriandi ver&i a& ey&i-
mbrku, og a& lap.d þetta um langann ókom-
inn aldur, cigi nái sjer aptur. 6,749 1 d 8sk.
hula Danir gcfi& liinuin bágstöddustu í Norr-
landi. Brennurnar á Rússiandi iijeidu og á-
fram seinast í júlímánu&i me& niiklum ákafa
og um ómælilega ví&áttu, svo sumsta&ar a&
mörgum þingmannalei&um ekipti, ab fáum miili-
bilum undanskildum. Auk þessa var skrifa&
frá Rússlandi: „Vegna hinna sífelidu þurrka
höfum vjer nú .ekki sje& regn í 8—10 vikur
og yfir allt hiö stóra Rússland, eru hvervetna
skóga- og hei&a-brennur, svo menn aldrei hafa
vita& slíkar. A& eins þá hjer er-stöku sinn-
um vestan gola birtir dálítifc upp, reykjar- og
eldmó&una. Annars er hjer svo mikil eid-
mó&an, a& menn varla sjá götulengd frá sjer.
Sólin er sem bló&rau&ur hnöttur, en bvo langt
reykur þessi nær á haf út veit jeg ckki.
FRJÓNAVJEL Á i&na&arsýningunni, cr
Iialdin var næstl, sumar í borginni Breslau í
Scldesíu á 1 russiandi, komu þar me&al annars,
prjónavjelar fiWVcsturheimi, sem þar eru ný-
lega uppfundnar. Vjelin er svo liagicga til-
búin, a& allir sem Jiafa sje& hana dázt a&
Iienni. Vjeiin getur prjónaB heilann sokk á
lítilli stundu ; hún prjóna&i líka á fáum nn'n-
úium, hina svo köllu&u löngu her&akldta (Lang-
schawler). Vjolin getur prjo'na& allt, me& '
hva&a lögun, sem þao á a& vera. Prjónafc-
ferfc hennar, er ine& sama inóii og venjuleo’a
menn geta því tekifc vi& af henni þá menn
vilja og prjónaö me& fmgrum sínum. Ifcnao-
arma&ur einn í Kaupmannahöfn fór á sýning-
una, og keypti þar tvær af þessum vjelum og
haf&i beim me& sjer, og sýndi íþr(5tt þeirra.
— Vjelasmi&ur einn f Newjork á Eng-
landi, lielir fundifc upp á vjei einni, scm er
allt a& einu'til a& sjá í skiipuiagi sem ma&ur,
Vjclin er 93 þuml. á iiæ& og vegur 50 fjórfc-
unga. Jármna&ur þessi getnr gengib l>æuj
hægt og hart, beint áfram og í króka, og dreg-
i& A eptir sjer vagn, me& þeim þyngslum
3 sterkir hestar hafa nóg me& a& dra»a,
er