Norðanfari - 26.03.1872, Blaðsíða 3

— 29
sta&festir á næstliSnu ári til svo og s?o langrar
frambúíar. þab sannast, aö söfnu&irnir og
þrestarnir í landi voru þola þa& aldrei nema
skamma stund og eiga ekki heldur ab þola
þab, aí) standa einir uppi í allri kristninni
meb svo Bhöttótta“ sálmabdk, sem þessi er.
En hvab skal þá vib hana gjöra? Eba hvern-
ig eiga menn ab skoba hana? jeg hika mjer
eigi vib ab láta uppi mitt álit. Jeg skoba hana
ab eins sem tilraun til ab endurbæta
messusöngsbók vora og sýnishorn
þess, hvernigsú tilraun hafi tekizt.
þessu sýni shorni ræb jeg mönnum til ab taka
feginshendi og færa sjer þab í nyt. svo sem
hæfir, eba ab því leyti sem þab er gott og
vandab umbótaverk. En hjervibmd eigi stab-
ar nema. þab verbur ab halda umbótinni áfram;
hún þarf ab ná til allrar bókarinnar; menn
mega eigi fyr af láta, en hib gjörvalla verk
«r orbib sjálfu sjer samkvæmilegt oghreinsab,
ab minnsta kosti af öllum meginlýtum. því-
lík umbdt hlýtur þá ab vísu ab hafa f för
tneb sjer ærna breyting og vib henni mun
margan úa. En eigi dugir ab sitja til málsins,
ef naubsynin er bryn, og þab er hún efanar-
laust. þab þarf ab skipta um og vanda enn
betur til sálmavalsins í bókinni, svo sannar-
lega sem ílestum skynugum og gubhræddum
mönnum mun koma á samt, ab þab geti ver-
ib s.ýnu betra, jafnvel þó eigi leggist neitt til
af góbum nýungum, sem þó er vís von ab enn
megi verba. Og þab þarf ab laga svo orb-
færib á hverjum sálmi bókarinnar, ab eigi
verbi til ásteitingar, þegar hann er sunginn
meb rjettu lagi. Slíks veit jeg eigi betur enn
krafizt sje, og þab þegar fyrir löngu, í öllum
s'tbubum iöndum kristinna manna, og til þess
ab kannast vib naubsyn og rjettvísi þeirrar
krþfu, skil jeg eigi ab meira þurfi enn vita
þab, ab sálmarnir eru til þess gjörbir, ab þeir
verbi sungnir meb viti og kunnáttu. En sje
jeg þab, ab hjer liggur þá fyrir vandaverk
mikib. þab er vandi. ab gjöra hina gömlu
sálma sönghæfa og spilla þeim ekki, heldur
fara svo ,um þá hinni bætandi hendi, ab þeir
Verbi sem gull, skírt í eldi. En eigi ab held-
ur skulum vjer æbrast eba örvænta. Jeg sje
í sálmabókinni 1871 nokkra góba sálma frá
hinum fyrri tíbum, er fæfbir hafa verib úr
hinum forna búnabi í nýtt skrúb og þó engu
tapab, ncma tötrum þeirra. þeir hafa nú feng-
ib þab, sem þá ábur vantabi, þab brúbkaups-
klæbib, er þeim hæfir ab bera, þar sem þeir
koma fram fyrir Drottinn. En því framar
virbist mjer þá og sem jeg heyri svo marga
og marga bræbur þeirra og jafnaldra hrópa til
vor og segja : Gjörib oss hina sömu þjónustu;
oss vantar líka brúbkaupsklæbi. Já, sálmarn-
'lr hrópa, naubsynin kallar; gagn og sómi
kristninnar í landi voru kallar; andi fegurb-
arinnar, andi reglunnar og gubrækninnar kall-
ar. Og vjer skulum — sagbi jeg — ekki ör-
vænta; vjer skulum eigi byggja þab vera ó-
vinnanda verk, ab leibrjetta þab, sem leib-
fjetta þarf. þab verbur ab heita á þá menn,
aem þegar bafa gefib svo góba raun, ab þeir
taki ab sjer fleiri sálma og veiti þeim bún-
fngsbót. þab verbur ab leita þessum mönnum
libs til þessa og annars, sem ab umbótinni
lýtur, hvar sem beztir eru kostir um allt land.
Libsmennirnir munu koma, ef eptir er gengib,
eba jafnvel gefa síg fúsir fram , ef nú verbur
tekib þab heillaráb , sem jeg ætla ab sje alls
hostar naubsynlegt; en þab er , ab stofna
t-1' þeirrar sáimabókar, er laus megi
verba vib þau Iýt*> sem aubsjáan-
leg eru á sálmabókinni 1871, og ab
öllu leyti sv o .jöndufe og samsvar-
andi tilgangi sínum, sem aubiö má
verba meb því, ab neytt sje allra
hinna beztu krapta vor á mebal og
þeir leggistá eitttil ab undir búa
og fulikomna verkib.
Ab síbustu óska jeg þá þess af heiium
hug, ab höfubsmabur kristninnar í landi voru
vildi þekkjast þetta ráb og ganga fyrir ab því
verbi framgengt eptir þeim reglum, sem hon-
um kemur saman um, eigi vib einn ebur tvo
menn í grennd vib sig, heldur vib hverja þá
menn út um Iandib, sem sjer í iagi hafa þekk-
ing og vilja til ab leggja til sitt atkvæbi og
fylgja ab verkinu. Hjer er því máli ab skipta,
sem eigi má ab hrapa. þab verbur ab hlíta
til þess fleirum enn þeim einum, sem hendi
eru næstir, og þó þab sjeu einmitt hinir fær-
ustu mennirnir. því fleiri sem í þessu eiga
samhuga þátt, bæbi meb því ab á kveba í
fyr^tu, bvers vib þurfi og hvab skuii gjöra, og
síban meb þvf ab vinna ab verkinu sjálfu,
þeim mun meiri er þess von, ab verkib ab
lyktum geti orbib vel vandab, til gagns og
yndis þeim er þess skuin njóta. þab er æ ó-
ráb og þykir eigi beldur frjálslegt nú á tíb-
um í lúterskum löndum, ab breyta þeim bók-
um, sem hafbar eru vib hina opinberu gubs-
þjónustu, án þess ab spyrja presta og söfnubi
um þab ab nokkru, hver eba hvílík breytingin
skuli vera, og láta svo þessa breyting, sem
engir, nema hinir einvöldu breytendur fá ab
sjá nje segja álit sitt um, fyr enn hún er full-
búin og stabfest, allt í einu koma ofan yfir
menn, svo sem hib óvísa vebrib úr loptinu.
Ef allrar varhyg&ar heffei veri gætt afe þessu
leyti, nú er ráfestöfunin var gjörfe til þess, ab
endurbæta messusöngsbók vora, og jafnframt
heffeu verife til fengnir fleiri menn, fleiri nefndir
hjer og hvar um landib, til ab annast umbót-
arverkib hvor meb annari og hvor af annari,
þangab tii samverkamennirnir og hinir síbustu
prófendur, ailir hefbu þótzt vera orbnir full-
reyndir og eigi fá meira ab gjort, þá hefbi
verib forsjálega um sýslab, enda mundi þab
þá og hafa sannazt, ab betur heffei tekizt. En
eigi tjáir afe sakast um orbinn hlut. Nú er
ab rába úr því sera er og leita kostar til ab
rjetta þafe, sem áfátt hefur orfeib. Fyrir því
bib jeg þess hann, sem gefur vizku og náb
til allra gófera verka, afe hin sanna naufesyn
þessa máis megi verfea augljós og vifeurkend
nú þegar á tækiiegura tíma, og síban á henni
ráfenar hinar beztu bætur.
Ritafe í marzmánufei 1872.
Björn HalldórssoD
þab eru nú libin 5 ár sifean hib eyfivzka
Ábyrgbarfjelag var stofnafe; og hefir fjeiagib á
þessu tímabiii án efa komib mörgu góbu til
vegar. Hib fyrsta og helzta er sjálfsagt þab,
afe skipin eru nú orfein ólíkl vissari eign, held-
ur en mefean enga ábyrgb var hægt ab fá á
þeim. Hib annafe er þab, afe fjelagib hefir nú
komib upp skóla fyrir formenn, þar sem 8
formannaefni fá ókeypis tilsögn í siglingafræfei
og sjómannastörfum 3 mánufei á hverjum vetri.
þá má og telja þab, ab fjelagib hefir útvegab
nýtt sjókort yfir strendur landsins, sem í mörgu
er henlugra en þab, sem ábur var til, og ekki
nábi nógu langt norbur í bafife. Hife nýja kort,
er fjelagife hefir útvegafe, er bæfei glöggt ab
mæla eptir og meb íslenzkum örnefnum, eem
á hinu gamla voru óttalega afbökub, og áttu
sjcr mörg engan stab; þar bjá er þó þetta
nýja kort talsvert ódýrara en hife gamla. Vjer
höfum og Iieyrt, afe fjelagife muni hafa í hyggju
afe koma á prent mefe tímanum dálítilli sigl-
ingafræbi á íslenzku meb hinum lielztu reikn-
ingstöflum er þar til heyra.
þó útgjörb þiljuskipa eins og nú sfendur, vib-
komi fremur fáum beinlínis, þá ætti alþýba
manna í sannleika ab gefa slíkri stofnun, sem
hib eyfirzka Abyrgbarfjelag er, góban gaum,
og læra af því ab minnsta kosti hvab vinnast
má meb samskotum, hyggindum og einlægum
vilja. Fjelagib hefir sannariega gjört mikib á
stuttum tíma, mefean ísfirfeingar ab sögn hafa
látib deyja út hjá sjer dálítinn vísi, sem þeir
höffeu komib upp til ábyrgfearfjelaga og sjó-
manna skóla; og mefean ýmsir, sem vænta allra
fyrirtækja frá stjórninni, bafa nú skrifabbæn-
arskrár og haldib iangar ræbur á alþingi, til
ab fá uppkomife sjómanna skóla á almennan
kostnab, en allt til einkis.
Jafnframt þessu má þakka fjelaginu þab,
ab meiri reglusemi hefir komizt á í ýmsum
greinum á binum norblenzku þiljuskipum, en
ábur átti sjer stab, því fjclagife hefir sett lög
og reglur, sem sjómennirnir á skipum þess
vería ab skuldbinda sig til ab fylgja. þannig
er þab nú t. a. m. fyrirbyggt, ab skipverjar
geti afe ósekju hiaupife burt úr skiprúmum sín-
um, þegar þeim sýnist svo, eins og áfeur átti
sjer stundum stafe. Formenn skipanna verfea
ná og afe haldá skipulegar dagbækur alia ver-
tífeina og rita í þær allt hvafe vifeber og vib
kemui bæfei hverju skipi fyrir sig og bvo margt,
sem er til hagræfeis fyrir atvinnuveginn, þeg-
ar á allt er litib. þessar dagbækur skofear
svo fjelagsstjómin á milli vertíba. Vera má
ab hverjum einasta formanni takist ekki þeg-
ar í fyrstu afe halda dagbækur sínar svo skipu-
lega, sem æskilegt væri, en vib ifekun og vana
lærist þetta eins og annab. Vjer höfum koni-
izt yfir dálitla skýrslu, sem tekin er eptic
dagbókum nokkurra formanna, ura sjávardýpib
hjer fyrir norban landife, og af því vjer álít-
um hana fróbiega og jafnvei þarflega fyrir
sjómennina, viljum vjer setja hana hjer fyrir
nefean. Skýrsia þessi getur nú aufevitafe veriö
ónákvæm í sumura greinum, en hún er líka
frumsmíb og stendur til bóla. Ef sjómenn
vorir halda stöbugt áfram ab athuga vandiega
og skrifa upp dýpib og hnattstofeuna á hverj-
um stab, þar sem þeir renna, þá geta menn
brábum orfeib eins kunnugir dýpinu hjer vib
land, eins og menn eru fyrir löngu orfenir vife
önnur lönd, þar sem skipaferfeir eru um sjóinn.
í fyrsta dáiki ekýrslunnar er norfeurbreiddin, í
öferum dáiki vesturlengdin frá Greenwich á
Englandi, sem flestir sjómenn eru vanir afe
miba vib, í þribja dálki er dýptin og í fjórfea
dálki er skammstafab nafn þess formanns, sem
hefir mælt dýptina; en nöfnin munu verfea
sett fulium stöfum á eptir.
SKÝRSLA
um dýpt hafsins á nokkrum stöfeum
fyrir norban Island.
N. stig- - br. - mín. V. stig — 1. mín. Dýpt fabm. For- raenn.
66 8 13 51 68 A. J.
— 21 — 14 90 Ai J.
— 27 — 39 90 A. J.
66 5 14 3 88 A. J.
10 — 7 100 A. J.
— 12 — 10 96 A. J,
— 22 — 10 70 A. J.
66 44 15 8 70 A. J.
66 36 16 54 140 S. st.
66 26 17 10 50 þ. þ.
—t 31 — 17 96 s. st.
— 46 — 31 150 F. P.
66 34 18 55 80 S. St.
— 39 44 160 S. St.
— 37 — 50 200 S. St.
— 40 —■ 54 190 S. St.
— 46 — 5 240 Þ. þ.