Norðanfari - 13.11.1875, Blaðsíða 3

— 91 —
Fáein orð um luisagjörð.
(Niðurlag). Yeggir hússins eru að utan-
ináli 15 álnir á lengd, en lmsið á breidd
9 ál, þeír eru 33/4 al. á liæð frá jörðu og
standa á grjót grundvelli, sem tekin er nið-
ur á aur, veggirnir eru að neðan ls/4 al, á
J>ykkt, eu að tífan lx/4 al., lóðrjettir að inn-
an og allar holur fylltar með steinmöl og
samaneltum smiðjumó og sandi, að utan og
ofaná með cementi, en að innan með kalki.
3 gluggakistur eru af plönkum, hver 1V2 al.
á hæð, hlaðnar inn í veggi hússins, með
venjulegri liæð frá gólfi og sterk gluggatrje
pvert yfir. Veggirnir eru á liæð undir hita
3 V4 aL, en lang- eða lausholtin liggja á innrí
brúnum veggjanna, og felld par niður í
cement, hvílir par á sperrur og pak hússins,
sem er með langböndum og tjargaðri reisi-
fjöl; pil er fyrir stafni, og 3 gluggakistur á
pakinu af pykku trje með tjörupappi að ut-
an. þakið er vinkilreist; utan á reisifjölina
eru lagðar punnar hellur, sem felldar eru
saman með múrlími, utan 4 hellupakið er
lagt víðartróð, pá pykkt pak af lótorfi ? og
pví næst punn sendin snidda,, en yzt reisi-
fjöl negld á langbönd á pakinu, sem nær
út yfir ytri brúnir 4 veggjunum. Yfir pvert
húsið er sterkur skábindingur frá gólfi til
mænis, er skiptir húsinu í 4 liólf, sem allt
er piljað innan og pilin nelgd á hæla, sem
■hlaðnir eru fastír í veggina, jafnöðum og
peir eru hlaðnir. Milli pils og veggja eru
3 pumlungar, og er pað bil fast tróðað.
Gluggar allir eru tvöfaldir og svo lagaðir
að ljuka má peim upp. Að ínnan er húsið
málað, en að utan tjargað. — |>areð jeg
hefi nú ekkert sparað til af pví, sem jeg
hjelt að húsið gjörði traustara og endingar-
betra, má nærri geta, að pað liefir kostað
mikið, og sem litið dæmi par upp á get jeg
pess, að pegar búið var að hálfhlaða vegg-
ina, numdi grjót pað, sem pá varð að út-
vega upp 4 nýtt, 8 hundruð liestum, auk
pess sem fiytja purfti af smiðjumó og sandi
m. fl. erfiðismunum, sem jeg ætla ekki að
lýsa nákvæmar, og heldur ekki sjá eptir
' pessari fyrirhöfn eða kostnaði., aðeins geti
húsið orðið endingargott, sem jeg vona og
margir ætla. Um pað get jeg og borið, að
pað hefir aðra kosti, pá er íbúðarhús purfa
að hafa, t. a, m. verður lítið vart í pví ut-
anfrá af mun hita og kulda og heldur ekki
livassviðra, pví að pað er hlýtt, bjart og
rúmgott. I húsinu hefi jeg ofn, enda er
pað nauðsynlegt í hvcrju íbúðarliúsi, til að
bæta loptið, auka purkinn og við halda
prifnaði.
Jeg vona nú af pví sem að framan er
sagt, að flestum verði pað ljóst hvernig jeg
hefi hugsað mjer bygging húsa yfir höfuð,
pó jeg ekki hafi tekið livað eina nákvæm-
lega fram, pví ef slíkt ætti að gjöra, pá
hefði ritgjörð pessi orðið talsvert lengri en
hún nú er.
Líklega verða nú einhverjir til að lá
mjer, að jeg skuli liafa kostað svo miklu
til, par sem jeg búi á leigujörð, (sjer í lagi
væri peim ljóst pað vanpakklæti, sem jeg
fæ í staðinn hjá jarðeigandanum að Svína-
skála). Bn pó pað sje eigi alveg ástæðu-
laust, á meðan sá byggingarmáti við helst
sem nú er, verð jeg að hafa pá skoðun, er
jeg að framan drap á, að pví að eins verði
nokkru framgengt í pessu, sem hverju öðru,
er til framfara heyrir, að maður leggi sjálf-
nr höndina á verkið og stuðli til pess, að
ípað verði Öðrum tíl gagns og upphvatnipg-
ar ef unnt er; jeg mun pví jafnt eptir sem
áður halda áfram tilraunum mínum í pessa
stefnu, Jeg vona að enginn taki svo orð
mín, að jeg pykist hafa fundið pá einu og
’rjettu aðferð í byggingu húsa; hún verður
gafnan að nokkru leyti, að vera háð, bæði
landslagi, veðuráttufari, sem venjulegast er
í sveit liverri, og mörgu öðru; og jeg játa
pað enn sem fyrri, að petta er að eins til-
raun og frumsmíð, er allatíð má búast við,
að maðnr við reynsluna á eptir, sjái eitt-
livað athugavert víð og sem breyta purfi.
Jeg enda pví pessar fáu athugasemdir mín-
ar, með peirri ósk og von, að hinir ókomnu
tímar sanni pað, að vjer sem byggjum petta
risavaxna, grítta og klettótta snæland, en
sem pó í mörgu tilliti er byggilegt, unum
eigi við pað hjeðanaf. að búa sem í holturn
og haugum, heldur að dæmi peirra feðra
vorra, sem bezt hafa húsað bæi sína hjer á
landi, byggjum ofanjarðar traust, rúmgóð
og endingargóð hús af grjóti og timbri, hvar
lífi og lieilsu manna sje borgnara en í raka-
og moldarkofúnum, sem allt of víða eru enn.
Jónas Símonarson.
Nokknr orö um kvennaskólami í
Reykjavík.
Mikið ræða peir blaðamennirnir i Rv.
um kvennaslcóla-stofnanina, og er pað líka
að vonum pví, hver hefir meira gagn af pví-
líkri stofnan en sjálfir peir (Reykjavikur-
búar)? og er líklegt að mexln sjái hvaða
hagnað sumir liverjir hafa af pessu, pví
margur hver lifir einmitt á pví í Reykjavík,
sem peir fá fyrir að selja fæði handa skóla-
piltum, en hvað er pað hjá pví ef kvenna-
skólinn kæmist 4 — sama verður sjálfsagt
meðgjöfin 150 rd. um 9 mánuði — pví pá
geta peir einnig sparað sjer vinnukonur ef
peim sýnist svo. En pað er líklegra að peir
fái vai'la glapið svo sjónir fyrir mönnum í
pessu tilliti, pví hver vill vinna pað til að
gjalda slíkt gjald í 3 ár hvert eptir annað
og geta svo ekki notað pær pegar lieím
kemur til neinna algengra verka, hver getur
líka ætlast til að, pær pá orðnar fínar dömur
útskrifaðar úr Reyjavík sjálfrí, gangi að sín-
um fyrri verkum heima fyrir? Svo er pað
einnig að jeg efast um, að pær læri nauðsyn-
legra i pessum tilvonandí skóla en víðast
heima fyrir; pví pó pær læri máske ekki
mörg túngumál svo sem, frakknesku, eng-
eisku eða pýðversku, pá má virðast, að pær
geti allteins staðið í stöðu sinni fyrir pví,
sem' konur. og ekki síður. En hver ætlar
að kenna búskap í Reykjavík? — eða kann
ske ekki eigi að gefa honum gaum —, sem
varla nokkur af peim mörgu konum, sem
bjóða sig til kennslu pessarar, hefir pekkt
á æfi sinni og vita pessvegna hvorki upp
nje niður i pví efní, og er von að slíkt fái
eígi góðar undirtektir hjá almenningi, sem
svo heimskulega er áformað.
Jeg ætla mjer nú eigi að fara lengra
út í petta efni, en lofa hverjum og ein-
um að hafa sína meiníng um pessa stofnan,
sem ekki getur átt sjer stað hjer á landi
með pvílíkum kjörum og 4 pvílíkum stað.
jpessar fáu línur bið jeg yður lierra rit-
stjóri að taka í heiðrað blað yðar, til að
sýna að eigi allir eru blindaðir af fagurgala
forstöðumannanna.
Un myope.
Bending. Yjer höfum snöggvast litið
yfir fjárhagsáætlun alpingis fyrir árið 1876
—77, og sjáum vjerpar, að pingið hefirhaldið
föstum launum tveggja lögreglupjóna á á-
ætluninni, prátt fyrir pað pótt oss sýnist
sem fleirum, að laun pcirra hefðu átt að
falla í burtu af henni, pví peir eru einung-
is fyrir Reykjavik, en eigi landið og til
hvers eru peir pá launaðir af landssjóðn-
um? En vjer vonum að laun pei-rra verði
numin burtu á næsta píngí, og Reykjavík
fái sjálf að annast pjóna sína, annars er
hætt við að aðrir kaupstaðarbúar í landinu
muni senda bænarskrár inn til næsta alping-
is, að fá lögreglupjóna hver hjá sjer, laun-
aða af landsins sjóði, sem er mjög eðlilegt
eptir pví. Bending pessa vonum vjer að
pingmenn taki til greina næsta sinn við
fjárhagsáætlunina. : 36.
(Aðsent). I „Árriti prestaskólans11 Rv.
1850, er prentuð „skýrsla um ástand presta-
skólans“, og aptur sjerstaklega í Reykjavík
1855, en síðan hefir eigi sjeðst nein sjerstök
skýrsla um hann á prenti í 20 ár, sém pð
reyndar sýnist boðið í „reglugjörð fyrir hann“
af 30. júlí 1850, 11. gr. Ossfinnst pað éiga
eins vel við, að almenningi sje gefin skýrsla
um efni hans og ástand, eins og lærðaskól-
ans, pví bæði er pað rjett og undir eins
fróðlegt. Vjer vonum pví, að pað dragist
eigi lengur og styrkur fáist til pess af opin-
beru fje landsins.
Rnb. Df.
Úr brjefi af Suöurlandi 21. okt. 1875.
„Sumar petta sem nú er að enda hefir
mátt heita hagstætt á suðurlandi, vorið var
nokkuð kalt og gróðurlítið og grasbrestur í
meira lagi, en nýting á heyjum var allgóð
og optast hirt eptir hendinni, opt voru pok-
ur með mollum og sjaldan skarpir perrar,
liita dagar fáir, að frá töldum 23—24, í júní
er hitinn var mestur 16°, 17. júlí 17° og 29.
—30. ág. 15—16°. 20. ágúst gjörði norðan
kólgu, með hreti til fjalla svo snjóaði á pau,
og pann 19. varð vart öskufalls í Árnessýslu.
Rigningar voru aldrei miklar fyrr enn dag-
ana frá 25—27. sept. var mikið úrfelli, biðu
svo nokkrir dagar með hægviðri par til að
kom norðanátt 6. p. m. sem gekk í versta
norðan garð með snjó og frosti 8. s. m., var
frostið pá 6° til sjávar niður, en snjóhrið
gjörði svo mikla að fannir komu til fjalla
og alhvítt v'arð í byggð, og mun fje hafa
fennt við fjallgarða. Hinn 10. var landnorð-
an stormur og bleytubilur og norðan kólga
hinn 11., eptir pað batnaði veðuráttan og
hefir síðan verið styllt veður, fagurt og með
hægu næturfrosti. I gær og í dag er sunn-
an mari með hægri úrkomu. 1 sumar liefir
verið hið mesta aflaleysi, en núna um tíma
hefir pað lieldur verið líflegra, af porski og
ísu.
I meira lagi hefir verið rekið fje til
skurðar í verzlunarstaði, hefir pað reynst öllu
betur á mör enn hold. Yerðlag kaupmanna
(í Rvík) á pví hefir verið pannig: Kjöt
12—14 aura á pví sem eigí hefir náð 45 pd.,
en úr pví 16—18 aura, mör 29 aura, pundið
í gærum 33 aura, og hvít haustull hjá sum-
um kaupmönnum 65 aura pd. aður en póst-
skíp kom, en eptir pað 60 aura.
í flestum fjárrjettum í Borgarfjarðar-
Kjósar- og G-ullbringusýslu, hafa fundizt
kindur með kláðavotti, og verið pegar skorn-
ar, vorii skoðunarmenn til staðar ásamt lög-
reglustjóra. En eigi er getið, að liinn út-
lærði dýralæknir hafi verið við pær skoðanir,
sem pó er launaður af landssjóði, heldur
fengið að liýrast heima, pykir sumum petta
lýsa eigi miklu trausti á lærdómi hans og
pekkingu.
Jón landritari hefir verið settur sýslu-
maður til að útrýma fjárkláðanum á stöðv-
um hans, pykir hann hafa gengið sköruglega
fram í pví, hvað sem „íslendingur“ segir,
og eigi er sagt hann hafi tekið hærri dag-
laun en 3 krónur, fyrir sig, hest og annan
kostnað, og pykír pað einsdæmi af embætt-
ismanni á pessum dögum.
Tveir mormónar, jpórður og Samúel,
ættaðir úr Yestmannaeyjum? en hafa verið
fyrir vestan haf og tekið mormónatrú, komu
upp í sumar, líklegast til að umvenda lönd-
um sínum, hafa peir flakkað úr eyjunum