Norðanfari - 28.03.1876, Blaðsíða 3

irí til að l>a3a fje úr“ og baðlyf paú, sem
liinn sotti lögreglustjóri hafði fyrirskipað,
og böðunin mætti fara fram „þegar veður
og kringumstæður leyfðu“. Dagana 10.—
15. dag nóvemberm. var allmikill kuldi, allt
að 7 mælistigum, og pað er eigi veður til
að baða fje að nauðsynjalausu; auk þess,
eem jeg pekki engan pann lagastað, er gjöri
mjer pað að skyldu, að baða heilbrigt fje,
sem enginn sá, er nokkuð pekkir til fjár-
kláða, getur með nokkrum sneíli af ástæð-
um kallað grunað. Hinn 16. dag nóvem-
bermánaðar var fyrst að veður leyfði að
kafa böðunina fram, og hún fór og fram
pegar snemma morguns hinn 17. Bn pað
lýsi jeg hrein ósannindi, er landshöfðingja-
ritarinn segir, að jeg hafi pá fyrst gjört
ráðstöfun til böðunarinnar, er jeg hafi feng-
ið vitneskju um stefnuna til pessa máls.
Jeg vissi pá eigi um neina stefnu, enda
hefði hún engin áhrif á mig haft. Af pessu,
er jeg pegar hefi frá skýrt, er pá auðsætt,
að hjer var alls ekkert tilefni til neinnar
Stefnu, dóms eða sektar. Bæði pessar að-
farir Jóns ritara við mig og aðrar sýna pví
og sanna allt annað, en peir fjelagar, Jón
og Skapti, vilja sýna og sanna, og jeg get
huggað herra ritstjórann með pví, að pað
eru engin líkindi til, að jeg verji miklu af
launum mínum í sektir eptir pessum dóm-
um, og pess væri sannlega óskandi, að ís-
lendingar köstuðu eigi meira fje á glæ í
pessu fjárkláðamáli. fyrir óskynsamar aðfar-
ir ritara Jóns Jónssonar.
í*að kann reyndar að vera illa farið,
að amtmaður Bergur Thorberg hafi sýnt
„fávizku“, að staðfesta eigi boð „hins á
gæta framkvæmdarstjóra til min, að jeg
mætti að eins setja 15 kindur á vetur.
Amtmaðurinn hefir auðsjáanlega eigi pekkt
pann lagastað, er fengi yfirvöldunum vald
til, að skipa fyrir um, hversu mikinn fjenað
hver eixistakur má hafa hjer á íslandi, en
hefir eigi viljað beita ólögum. En ritstjóri
„Norðlings“ er sjálfsagt svo lögfróður, að
hann getur bent á pann lagastað. En auk
pess er pað, að sú ákvörðun amtmannins,
er hjer ræðir um, er eigi annað en skírskot-
un til 2. greinar í auglýsingu landshöfðingj-
ans 30. dag ágústmánaðar f. á., sem fram-
kvæmdarstjórinn í fjárkláðamálinu virðist
hafa illa misskilið, par sem hann áleit, að
hún veitti lieimild til, að bjóða fjáreigend-
um að lóga pegar fje sínu að pví leyti, sem
landshöfðingjaritaranum virtist, að peir hefðu
eígi nægileg hús og hey handa pví vetrar-
langt; en amtmaðurinn skildi pessa grein,
eins og hver, sem les hana með nokkrum
athuga, hlýtur að skilja hana, pannig, að
hún hefði að eins í sjer fólgna aðvörun til
fjáreiganda um, að setja eigi ofmargt á vet-
ur, pareð slíkt gæti haft pau eptirköst, ef
kláði kæmi upp í fjenu, að pað yrði
tekið undan umráðum peirra, og hirt á
peirra kostnað lijá öðrum. Hingað til liefir
og svo verið talið, sem yfirvöldin hefðu eng-
in ráð yfir heilbrigðum fjenaði manna. Mjer
hefir og eigi verið borið á brýn, að jeg hafi
kvalið skepnur pær sem jeg hefi átt, í sulti
og seyi’u, og í haúst hafði jeg sömu hús og
jafnmikið fóður, og áður, handa skepnum
peim, sem jeg setti á vetur.
Að öðru leyti er betra fyrir ritstjóra
„Norðlings“, eins og aðra, að hafa einhverja
hugmynd um mál pað, sem hann ritar um,
°g pegja um málið ella, pvi að
hraðmælt tunga,
nema haldendr eigi,
opt sér ógott um gelr.
Reykjavík 16. dag febrúarm. 1876.
H. Kr. Eriðriksson.
— 23 —
Herra ritstjóri!
í 27.—28. nr. Norðanfara f. á., er pess
getið, að dýralæknir Teitur Einnbogason
hafi verið á fundi peim, er haldinn var 17.
maí síðastl. í J>ingnesi í Borgarfirði, og að
„hann hafi eins og aðrir fundarmenn verið
fastur á niðurskurði“. p>etta liefir yður mis-
sagst: J>ar var ekki Teitur Finnbogason,
en par var hra. dýralæknir Snorri Jóns-
son, og munu Borgfirðingar vera hra. Sn.
J. mjög pakklátir fyrir aðgjörðir hans og
tillögur par í vor. Yjer höfum aldrei orð-
ið pess áskynja, að Teitur dýralæknir hafi
haft aðra skoðun' á fjárkláðanum en pá, er
Dr. Hjaltalín og aðrir einstrengingslegir
lækningamenn hafa, en par á móti hefir
hra. Sn. J. ætíð látið í ljósi, frá pvi hann
kom hingað, að á vissum stöðum hjer syðra,
væri eigi annað við kláðann að gjöra, en
að viðhafa niðurskurð, og mun pað hafa
gjört hann óvinsælan í augum sumra hjer;
en pví betur, pá mun nú svo komið peim
málum, að eigi mun nú framar leitað ráða
til Dr. Hjaltalíns eða hans fylgifiska, hvað
fjárkláðann áhrærir.
E orðlenzkur Sunnlendingur.
— Snemma í sumar er leið, rjeðist jeg
til ferðar á Jökuldal, með manni sem flutti
sig paðan, hingað í Vopnafjörðog átti flutn-
ing á Eiríksstöðum, er hann vildi ná. A
laugardaginn í 8 viku sumars lögðum við á
stað, hjeðan úr Vesturárdal sem leið liggur,
til Eiríksstaða. J>á við komum inn hjá Há-
reksstöðum, sem er hjer um bil á landamær-
um, Vopnfirðinga og Jökuldælinga, tók ask-
an að sýna sig, en par var að kalla ekki
nema rik í rót, J>á við komum inn hjá
Víðirhólum (peir liggja í norður frá Há-
konarstöðum), tók alveg að pykkna askan
og vikurinn, hestarnir fóru að hafa hann í
hófskegg og meira, en óx pó óðum er of-
ar dró.
J>egar við komum suður í dalinn köf-
uðu hestarnir undir pað í miðjan legg og
meira á sumum stöðum, nema á holtum og
bungum sem af hafði rifið, var par fai'ið að
votta fyrir gróður á peim, nema kvisti sem
upp úr öskunni stóð, hann var að sjá sem
brenndur úr kolagröf, svartur og sviðinn.
Að liðnum dagmálum á sunnudaginn náðum
við að Eiríksstöðum. J>að var nokkuð hríf-
andi sjón, að sjá hina fögru og kostaríku
jörð vera svona til fulls og alls eyðilagða.
J>að var nokkuð sárt, að sjá hina stór-
mannlegu byggingu, sem bar svo mikinn og
ljósan vott, um starfsemi og vandvirkni
peirra manna, sem par höfðu búið, verða
svo sviplega eyðileggingunni að bráð. Mjer
varð starsýnt á pað, að sjá par höggvið
grjót í veggjum og ártöl klöppuð í, eptir
pví var hitt annað af húsunum, vandað og
fagurt. Túnið er par stórt og garður um ut-
an, en óglöggt sást hvað hár hann var, pví
víðast hvar var sljett af honum á báðar
liliðar og á stöku stöðum skeflt alveg yfir
hann. Svo var líka víða að húsum fokið,
að vikurskaflarnir tóku á efstu brún veggj-
anna, og voru peir pó hvergi mjög lágir,
túnið er par sljett með lágum hólabungum,
par hafði vikurinn foldð af, og voru peir
pví grænir og grasi vaxnir, en hitt var yfir-
pakið af vikurmöl og klaka, pví öskunnar
er hjer ekki að geta, í samanburði við vik-
urinn. Að lýsa landi par og kostum pess,
er ómögulegt fyrir mig (pví jeg hafði par
ekki áður komið), pví hin undra pykka aska
og vikur lá par yfii'.
Ejallið fyrir ofan bæinn var til að sjá
ein brekka nokkuð bunguvaxinn, án allra
lauta grófa eður gilja, en pað skal pó vera
vaxið grænum grasbotnum og djúpum laut-
um, vafðar grasi og engi. Grófir og smá'
gil vóru par líka áðnr. en pað sýndist allt
sljett yfir að líta, vegna vikuröskunnar, enda
var víðast gaddur undir, sem eigi náði til
að pyðna, lækir voru og allir stýflaðir svo
eigi jgátum við vatnað hrossum okkar ann-
ars staðar en í Jökulsá. En aptur hafði
vikurinn rifið af öllum hæðum, og var par
farið að votta fyrir gróðri, sem jeg hefi áð-
ur ávikið; sumstaðar voru stórir flekar upp-
komnir sem vel mátti sjá að mundi grasi
gróa. Inn að bænum liggja sljettar grund-
ir lítið hallandi að ánni, vorú pær svo yfir-
paktar af vikurmölinni, að lítið sást til
gróðurs á peim, nema neðst á árbökkunum.
Á mánudagsmorguninn lijeldum við apt-
ur á stað, frá pessum rústum eyðileggingar-
innar, og fannst mjer sem jeg yfigæfi ný-
látinn sómamann, er með heiðri og sóma
hefði staðið í stöðu sinni, en niðjar og ná-
ungar stæðu nú hryggvir yfir moldum hans.
B. B.
Póstræður. (Samtal).
(Eramhald). Bóndi: Yera kann pað að
sönnu, en heldurðu að nokkur kona vilji gefa
sig til kennslu undir læknishönd og yfir-
heyrslu, og síðan skuldbinda sig æfilangt til
að vera yfirsetukona í heilum hrepp fyrir
petta gjald?
Póstur: J>að held jeg nú að sönnu ekkí,
en pið eruð nú optast vanir bændurnir, að
greiða eitthvað fyrir yfirsetukonurnar, — og
pað verður sjálfsagt par fyrir utan, — pess-
ar 40 kr. eiga líklega að vera pví til uppbóta.
Bóndi: Meiningin á líklega að verða
pessi í Instrúxi peirra: yður skulu gjaldast
40 kr. árlega, pað skal hjer með boðið vera,
en par að auki leyfum vjer og biðjum fyrir
yðar hönd, að yður megi gefast svo mikið,
sem hver vill pegar pjer sitjið yfir konun-
um peirra.
Póstur: J>að er sjálfsagt.
Bóndi: J>ykir pjer pað ekki vera hús-
gangsleg lög, og hver heldurðu beri virðingu.
fyrir pessum lögum, sem skipa fyrst, petta
skaltu gjalda, og fara svo strax á eptir að
betla, og segja: pjer leyfist að gefa svo
mikið sem pú vilt í tilbót, eða heldurðu að
petta verði yfirsetukonunum nokkur hagur?
Eigi pað að verða svona, pá pyldst jeg skilja
pað eigi að sníða pað eptir síðustu aukatekju-
reglugjörð prestanna, par sem fyrst er fyrir-
skipað hvað prestárnir eigi að hafa fyrir
hvert aukaverk, og síðan sagt á undan: Að
öðru leyti ætlumst vjer til að vorir kæru og
trúu pegnar á íslandi, láti ekki lenda við
pað sem lög fyrirmæla minnst, o. s. frv., og
pegar petta hefir haft pann ávöxt, sem prest-
urinn minn hefir sagt mjer, og hann álít-
ur eðlilegt, að allir hafi pókst gjöra skildu
sína, með pví að uppfylla kröfur lagaboðsins,
lieldurðu pá ekki að pað muni fara á líkan
hátt með sjerstaka borgun frá viðkomendum,
pegar petta eru orðin lög? J>að vita pó allir
að hún er skyld að koma pegar hún er laun-
uð, pó ekki sje nema að nafninu, og jeg tel
víst að margir finnist sem láta sjer pað nægja,
og- hvað pá hinir sem ekkert eiga. J>esshátt-
ar laun ei*u ekki til annars en að draga úr
viljamannaað póknast yfirsetukonunni liver
fyrir sig, pví margir eru svo lyndir, og ein-
mitt helzt peir, sem vest kunna við að láta
reka sig til útgjalda sinna, að gjaldskyldan
dregur úr pví örlæti, sem peir sýna pegar
peir mega vera frjálsir.
Póstur: J>jer er ætíð svo gjarnt til að
finna eitthvað að öllu, og pó finnst mjer
reyndar á hina síðuna, að jeg geti ekki með
öllu neitað pví sem pú segir, en — jeg held
peir fari ekki að betla fyrir pær, eins og
gjört er í pessum orðum sem pú fórst með,
jog held peir láti hvern sjálfráðan, hvert
hann horgar nokkuð fyrir konu sína eða ekki.