Norðanfari - 18.08.1876, Page 4

er ætluðu sjer að fú kennslu við skólann i
liaust, sóttu um til bæjarstjórnarinnar í gegn-
um skólaneifndina, að borgunin fyrir tíman
yrði 50 a. í stað 41 eyris; slcólanefndin kvað
hafa verið pví meðmælt, en bæjarstjórnin
aftók slílta óhæfu(!) með öllu. Yirðist pó
sú borgun vera nær sanni, og varla meiga
minni vera, þegar lítið er til pess, að kennsla
er hin erfiðasta í barnaskólum, par sem máske
30 eða milli 30 og 40 börn eru saman í
beklc; en slíkt ber einatt við í Keykjavíkur
barnaskóla, pegar hann er polanlega sóttur.
Tímakennsla í látínuskólanum er borguð með
83 aurum um tímann, og pótt eðlilegt sje,
að kennslan sje dýrari par, virðist pó mun-
urinn á peirri borgun og borguninni í barna-
skólanum vera allt of mikill, par sem mun-
ar rúmlega helmingi verðs; en á hinn bóg-
inn óhætt að segja, að fyrirhöfnin og preyt-
ail við kennslu í barnaskólanum, sje tölu-
vert meiri, en við kennsluna í latínuskól-
anum.
Ef jeg hefði haft tíma til, skyldi jeg
hafa farið nokkru nákvæmar, en hjer gjöri
jeg, orðum um kennslubækur pær, er vjer
nú höfum völ á til kennslu við barnaskóla
vora, sem vist mun mega fullyrða, að marg-
ar sjeu lítt hæfar, sem barnaskólabækur,
svo sem kennslubókin í dönsku, sem hjer er
viðhöfð í 2. bekk, eptir síra Sveinbjörn Hall-
grímsson sáluga; hún er betur löguð handa
proskaðri unglingum, sem nema dönsku til-
sagnarlaust; kennslubókin í lundafræði eptir
Halldór Kr. Eiiðriksson, enda ér hún ætluð
lianda skólasveinum í neðsta bekk í latínu-
skólanum, og kennslubækurnar í veraldar-
sögu, Kofod og Bohr, íslenzkaðar af Páli
Melsteð, sem ekki eru við barna hæfi. Er
pað furða, að engir af peim, er næst standa
pessum helsta barnaskóla lands vors, hafa
enn gjört gangskör að pví, að samdar yrðu
nýjar og hentugri bækur til kennslunnar.
Yíst mundi pó t. a. m. yfirkennari barna-
skölans, sem nú er, bæði vera fær um, og
hafa nóg t ö m til, að semja nýja og hent-
ugri bók í einhverri pessara námsgreina,
par sem hann hcfir frí hálfan fimmta mán-
uð af árinu. Enda efast jeg elcki um, að
hann mundi búinn til pess, ef á hann væri
skorað.
Útlendar frjettir.
Kaupmannahöfn 6. júlí. — J>ar
hættum vjer seinast frjettunum, háttvirti
ritstjóri, er sagt var frá ó f r i ð n u m tyrk-
neska og öðrum tíðindum er par af leiddu.
Ráðgjafar soldánsins nýja urðu sömu menn-
irnir og áður höfðu verið og sett höfðu
"hann til valda. |>ar voru einna helztir
Midhat Pascha og Hussein Avni Pascka.
Midhat heyrir til Ný-Tyrkjaflokki, sem
kallaður er, og takmarka vill völd soldáns
og koma pví lagi á stjórnina, sem tíðkast
í ríkjum Norðurálfu, en Hussein Avni var
með hinum flokknum, er lialda vill völdum
soldáns óskertum, og öllu í sama liorfinu
og áður liefir verið. Hann stóð fyrir her-
málunum, enda var hann talinn manna bezt
til pess fallinn af Tyrlcjum, og var alkunn-
ur fyrir hreysti sína og herkænsku, síðan í
Krímstríðiuu; höfðu pví Tyrkir beztu trú á
honum, en nutu hans pó ekki lengi við.
Einn dag um miðjan fyrra mánuð, sat liann
með nokkrum öðrum á ráðstefnu hjá Mid-
hat Pascha; braust par pá inn herliðsfor-
ingi nokkur, Hassan að nafni, og hleypti á
Hussein Avni úr skammbyssu marghleyptri,
svo hann Ijet óðar líf sitt; varð pá allt í
uppnámi, eins og nærri má geta, en Hass-
an Ijet ekki hjer við lenda, og drap utan-
víkis ráðgjafann, Raschid, og tvo menn aðra,
áður en hann varð handsamaður. Ekki
hafði pó fólskuverk petta neina stjórnlega I
pýðingu, að pví er sagt er, heldur á pað
eingöngu að liafa rót sína að reka til fjand-
skapar milli peirra Hassans og Hussein
Avni. Hassan var pegar fluttur á gálgann,
en Tyrkjum pótti sár missirinn, sem von
var, enda jók petta atvik mikið á vandræði
peirra. — Nokkru eptir að petta gjörðist í
Miklagarði, var haldin fjölmenn samkoma í
Herzegóvínu af uppreistarmönnum, og var
pá afráðið að gjöra Nikita jarl í Monte-
negro að fursta í Herzegóvínu, og voru
pegar gjörðir menn af fundinum til hans
með pessi tíðindi og áskorun um liðveizlu.
Jarl brást vel undir, og hefir nú sagt Tyrkj-
um ófrið á hendur og sent allmilcinn her-
afla til Herzegóvínu. Um sama leytið höfðu
Serbar lokið til fulls herbúnaði sínum, og
kváðu pá undireins upp ófriðinn. Milan
lagði af stað um mánaðamótin til hersins
með mikilli dýrð og viðhöfn, og eggjaði pá
lið sitt í ákafa; fjell pað í góða jörð, pví
að Serbum — eða Suður-Slöfum öllu lield-
ur — hefir lengi legið pungt hugur til
Tyrkja. Her Serba er prídeildur, og ræð-
ur rússneskur herforingi einn, Tschernajeff
að nafni, fyrir stærstu herdeildinni; sagt er
að hann hafi nú pessa dagana unnið mik-
inn sigur á Tyrkjum við bæ pann, er Alex-
atz heitir, en ekki vitum vjer fullar sönn-
ur á pví enn. Her peirra beggja jarlanna,
Milans og Nikita, er sagður um 100 pús-
undir velbúinna manna. Lítur pví nú ver
út fyrír Tyrkjum en nolckru sinni áður,
enda eru bæði Bretar og Austurríkismenn
farnir að verða ókyrrir, pótt ekkert hafi
peir látið til sín taka enn sem komið er og
teljandi sje.
Á Erakklandi teljum vjer pað
helzt með tíðindum, að skáldkonan mikla
George Sand andaðist snemma í fyrra
mánuði í hárri elli. Hún hefir ritað meira
en nokkur kona áður, og eru rit hennar á-
gætt meðal allra menntaðra pjóða. — fjóð-
valdsmönnum Erakka gengur vel, og liafa
peir pó orðið að sjá á bak innanríkisráð-
gjafa sínum, Ricard. Hann andaðist í mai,
og heitir sá de Marcerc, sem kominn er í
stað hans, einlægur pjóðvaldsvinur. Buffet,
yfirráðherrann sem áður var, er nú loksins
kominn inn í öldungaráðið, og fögnuðu pví
fáir nema pjóðvaldsfjendur. Napóleon keis-
ara frændí er og nú kominn inn á ping.
Hann var valinn á Korsíku, hvernig sem
Rouher gamli og aðrir keisaravinir reyndu
að tálma pví. Ekki vita menn enn með
vissu, hverjum hann muni fylgja, en sagt er,
að hann standi einn síns liðs í skoðunum
enn pá, og pykir pað vel farið, að sem
fæstir hafi traust á honum, pví maðurinn
er talinn tveggja handa járn og elcki allur
par sem hann er sjeður, eins og flestir af
peirri ætt.
Danir slitu pingi sínu 24. júnímán.
og endaði pingið með pví að Yinstrimenn
með rúmum 70 atkvæðum lýstu fullu van-
trausti á stjórninni. Enda mun varla ann-
að mega segja, en að full von hafi verið til
pess, par sem ráðgjafar peir, er nú sitja að
völdum, hafa setið xnót vilja alls porra pjóð-
arinnar, og engu mikilvægu máli komið fram
eins og að líkindum lætur. Er pannig ástand
Danmerkur í politisku tilliti hið versta og
mega menn með fullum rjetti kenna pað
Hægristjórninni.
Magnús Eiríksson varð fullt sjö-
tugur 22. júnímán. og hjeldu pá fiestir land-
ar, er hjer eru, honum veizlu út á skemmti-
staðnum „Constantia11 hjer fyrir utan Kaup-
mannahöfn. Magnús er hinn ernasti enn
og hinn alúðlegasti og skemmtilegasti í við-
móti, og má með sanni segja að pað unna
honum jafnt ungir sem gamlir, sem hjer
eru. Forseti Jón Sigurðsson mælti mjög
fagurlega fyrir skál hans. Gísli Brynjúlfs-
son hafði og ort fagurt kvæði, er prentað
var, og hann flutti honum að veizlunni.
G. f. G.
Bókafregn. (Aðsent).
Erá bókmentafjelags deildinni í Kmh.
er nýkomin á prent „M a ð u r og k o n a“,
skáldsaga, eptir J. Thóroddsen heitinn sýslu-
mann, skemtilegt rit; XLYIII -j- 440 bls.
12.; verð 5 kr. Bókin er vel vönduð að
pappír og letri, en nokkuð er hún dýr fyrir
utanfjelagsmenn, eða almenning, svo hætt
er við að fjelagið fari á mis við pann ágóða,
er pað mundi hafa haft af útgáfunni (pví
meira mun hafa verið lagt upp en handa
fjelagsmönnum), ef bókin hefði ei kostað
meira en 3—4 kr. Æfisaga höfundarins er
nákvæmlega rituð, en pó kunnum vjer eigi
vel við pað, að barna höfunðarins er eigi
getið með nafni og fæðingarári, sem venja
er til í æfisögum, ættfræðingunum til leiðar-
vísis.
„Njóttu svo opt sem pú getur
pess hreina Guðdómlega fagn-
aðar, að gjöra aðra glaða og
sæla“.
|>etta forna spakmæli, hvíldi opt í huga
mjer og hvílir enn; pegar jeg með virðingar-
fullri pakklátssemi, renni huganum til allra
peirra sem glöddu mig, og rjettu mjer hjálp-
arhönd, á mínum mæðu og reynslu stundum,
sem yfir mig dundu pann tíma jeg dvaldi í
Eyjafirði; pví pað mátti svo að orði kveða:
að hver og einn af peim óviðkomandi,
reyndu til á allar hliðar, að gleðja mig, og
hjálpa mjer sem mest. En par eð jeg hef
áður minnst pessa opinberlega í blöðunum,
pá heyrir ekki til, að endurtaka pað frekar;
heldur er pað tilgangur minn, með línum
pessum, að minnast pess: hver reynslan var
mjer pó pungbærust allra, og gekk mjer
næst. En pað voru öll pau viðskipti og
atlot, er Sveiun stjúpsonur minn, bóndi á
Uppsölum, sýndi mjer. J>ví í fáum orðuni
að segja: var hans aðal lífsstefna við okkur
föður sinn, pann tíma sem við dvöldum á
vegum hans, — pó mest bæri á pví eptir
fráfall manns rníns —, að auka harm minn,
og eyða mínum litlu fjármunum, Jeg hlýt
að leiða sannleikann í ljós, pví jeg get af
reynslunni sagt: að Sveinn liefir ekki gjört
pað í pessu máli, sem ekki var von til. En
get um leið, með sárustu tilfinningum aumk-
að hann.
J>essa fáorðu kveðju, bið jeg hinn heiðr-
aða ritstjóra Norðanfara, að bera Sveini
stjúpsyni mínum, með pví að ljá henni rúm
i blaði sínu pað allra fyrsta.
Einnstöðum í Köldukinn 17. júní 1876.
Sigurbjörg Sigurðardóttir.
Leiðrj etting:
í viðbætir við markaskrá Húnavatns-
sýslu 1876, er misprentað: markið 1549 sýlt
á að vera stýft, markið 1579 sýlt á vinstra
eyra á að vera stýft og markið 1599 stýft á
að vera sýlt. J>etta bið jeg athugað og leið-
rjett. Móbergi 27. júlí 1876.
J. Guðmundsson.
— „Svar frá Wisconsin“, sem legið
liefir hjá mjor um tíma, vegna rúmleysis í
blaðinu, byrjar nú í næsta blaði. Ritstj.
Inn- og útborgun í sparisjóðinn
á Akureyri framfer á bæjarpingsstofunni,
hvern virkan laugardag, frá kl. 1—2 e. m.
Eigandi og ábyrgðarm: Björn Jónsson.
Prentari: Jónas Sveinsson,