Norðanfari


Norðanfari - 18.12.1878, Blaðsíða 2

Norðanfari - 18.12.1878, Blaðsíða 2
— 122 — leg tilprif; en laus er hann á kostunum, og pað meira en góðu hóíi gegnir, og eitt vant- ar hann, sem vjer 'vitum að hann á mjög er- vitt með, og það er: vandvirkni. «]-'að er ekki vert að vera að ónáða biskup með öðru eins snakki», datt oss í hug fyrstpegar vjer lásum greinarkorn petta, og hjeldum að petta mundi fara eins og «hrothætt gler og bólan punna, sem brotna snart og hjaðna kunna». En í næsta blaði J*jóðólfs kemur P. P. með afsölcun, sem væri hann sjera Mattíasar undirdánugur pjenari, ogsegistvera búinn að aðvara Einar prykkjara, sem, eins og ísafold síðar hefir bent á, ekkert kom pað við. Grallarinn var við lýði 250 ár og hafð- ur til messusöngs; Sálmabók M. St. og hans fjelaga var notuð í 70 ár, og nú á Sálma- bókin, sem pegar eptir fæðinguna hlaut nafn- ið «Hatta», að eins að lifa 7 ár. Jæa! J>að færi nú betur, að sjöskáldanefndin láti sjer starfa sinn vel úr höndum fara, og láti sjer annara víti að varnaði verða og pess viljum vjer óska henni af heilum hug. Kveðjum vjer svo hana og alla góða menn með öllum heilla-óskum að pessu sinni. Kitað um príhelgar 1878. Styrbjörn í Höfn. Drelík! Yerði pjer ei unnt að elska, ætíð drekk: pá mun aptur í pjer vakna unuð pekk. Drekktú vín, pótt eigir öngva otursmjöll: víst mun fyllast vænu gulli veröld öll. Drekk ei minna, pig ef pjáir pungbær sorg: hryggðin mun pá hrjá ei lengur hugar borg. Eg hefi ei fje, eg hefi ei ást en hryggða-pín; pví drekk jeg á við pegna aðra ]» r e f a 11 vín! Aths. Enginn má ætla að petta sje al- vara, heldur að gamni sínu gjört. Ritstj. ir höndum var mjög einkennilegt. Bær- inn hans stóð í mýri inni í pjettum víðir- skógi, sem hann hafði plantað. Hann átti bæði forna og nýja merkisgripi frá öllum hinum merkustu löndum heimsins, sína ögn af hvei’ju tagi. Allir stólar og bekkir vóru af óbirktum birkigreinum, en pó laglega gjörðir. Maðurinn, B, Hanson að nafni, var sjálfur í bættum vaðmáls klæðum , en pó hreinum og pokkalegum. Hann unni mjög íslandi og fornfræð- um pess, og sýndi mjer allt hið merkileg- asta á bæ sínum, par á meðal sá jeg fiska uppeldi; pað voru silungar (utan- lands afla menn fiska eins og sauðfjár við að láta pá fæðast og uppalast í vötnum heima hjá sjer). Hann hafði 3 silungatjarnir; í hinni fyrstu tjörn, sem var inni í húsi voru peir yngstu, og pá er peir urðu eldri bleypti hann peim í aðra tjörn og í hinni priðju urðu peir fullproska. Hann gaf peim bæði eggjakjöt og brauðagnir og veiddi pá svo er peir voru hjer um 1% kvart álnir. En vatnið verður að vera tært, og helst reglu- legt uppsprettuvatn. Hú fór jeg aptur suður, og segir ekki af ferðum mínum fyrr en jeg kom til Kongsbergs, sem liggur 8 mílur fyrir vest- an Kristianiu. J*ar sá jeg fyrst silfur- Bókafregn. Nýlega er komið á prent rit um „í s- lenzkan faldbúning“, ásamt 32 myndablöðum, með 39 uppdráttum eptir S i g u r ð sál. málara GíuSmundsso n. Búið hefir undir prentun og útgefið Guð- ,rún Gísladóttir, prófastsfrú að Steinnesi. Blöð pessi eru, af höfundinum sjálf- um, tileinkuð „öllum góðum og pjóðlega sinnuðum íslenzkum konum, í minning pess, að pær hafa nú borið sama búning í rjett púsund ár (1874), nær öbreyttan í öllum atriðum“. Ritið fæst nú keypt innbundið í spjöld fyrir 2 kr. hjá bókbmdara Eriðbirni Steínssyni á Akureyri. F r j e t t i r. Úr brjefi úr Geithellnahr., d. 9. nóv. 1878: «Ostillt hefir hausttíðin verið hjer. 1 miðjum sept. voru hjer ofsa snjóveður mikil. Fjarska fjárskaðar urðu pá í Hjeraði og hjer í fjörðum. Nú hafa lengi gengið norðan- veður með frosti, mest 7° á C. Fiskur var hjer talsverður áður en veðrin byrjuðu, en síðan hefir hans lítt verið leitað, enda mun hann hjer að mestu farinn. Hákarlajaktir eru nú hjer 3 á Djúpavogi og hafa pær aflað í sumar frá 180 til 240 tunnur lifrar. örum & Wulff, verzlunareigendur hjer á Djúpavog og víðar, eiga 2 af hákarlaskútum pessum, en kammerassess. verzlunarst. Weywadt hina 3. Aður fyrrum höfðu bændur mikla hákarla- útgjörð hjer við Berufjörð, mest á opnum bátum eða hálfpiljuðum; en mjög pótti hættu- samt að sækja sjó á peim snemma á vorum, enda fórust peir margir (í einu veðri 1849 fórust 3), og varð mannskaði sá, er par af leiddi mestur hnekkir fyrir pá atvinnugrein. Síðast í fyrra mánuði frjetti jeg að dán- ir væri 11 manns í Nesjum og 6 í Lóni, pá láu og nokkrir aðfrám komnir, og var par á meðal Guðmundur bóndi Eiríksson á Hof- felli. Af peim er ljetust var merkastur Jón bóndi Jónsson í Hólum í Nesjurn. Hann hafði numið snikkara iðn í Höfn og var at- gjörfismaður til sálar og líkama og drengur góður eins og hann átti ætt til. Jað er " n á m a n a. Menn mega ekki halda að silfrið liggi ætíð í klettastykkjum ofanjarð- ar; nei! fyrst hlaut jeg að ganga bæjarleið- arlöng göng inn í fjallið, síðan að fara ofan í 200 feta djúpar grafir, og var pað seinlegt og preytandi, pví stigarnir voru mjóir og mega óvanir vara sig á að detta ekki úr peim, pví pá er dauðinn máske vís. Nú sá jeg hvar mennirnir voru að vinna að greptrinum. |>ar mega peir præla dag eptir dag, með sleggjur, púður ogjárn- kalla, 300 feta djúpt, með 700 feta hátt fjall, yfir höfðum sjer, ekkert ljós annað en daufa grútarlampa, og hin púngu högg vekja hið- drúngalega bergmál í klettunum, sem hanga yfir höfðum peirra. Silfrið liggur í gráleitum æðum hjer og hvar, og stundum hljóta menn að grafa nýjar grafir án pess að finna nokkuð. Daglaun eru 4—5 mörk á dag, ekkert fæði eða pjónusta, pað verða menn að kaupa sjálfir. Já jeg álít pað hátíð að præla í grjóti og mógröfum, ofanjarðar á íslandi, hjá pví að præla í námunum ytra, og eru pær pó víða verri enn í Noregi. Silfursteinarnir voru síðan halaðir upp og fiuttir út á hjólbörum. — Síðan kom jeg í smiðjuna par ssm silfrið var brætt. Jþað verður að bræðast opt áð- svo nefnd kvef- og taksótt (Influenza), sem valdið liefir manndauða pessum. í dag lagði síðasta skipið frá Berafirði í ár («Jenny») af stað til Hafnar». Úr brjefi úr Austur-Skaptafellssýslu, 14/13 78: «Síðan sept. kom hefir verið óstöðug tíð með stormum og hríðum á mis, hafa af pví orsakast heytjón, fjárskaðar, og megnar van- heimtur. Stormarnir hafa verið tíðir og opt yfir allan máta. í vestur sýslunni tapaðist fjarska mikið hey, t. a. m. er sagt að Arni sýslum. hafi tapað yfir 100 hestum og margir einum og fleirum föðmum af heyi. Hjer urðu minni brögð að pví, en hjer fennti og sló niður fje í innstu fjöllum. J>egar sept. kom fór fólk að leggjast hjer í lungnabólgu og taksótt, lagðist fjöldi manna og 4 dóu hjer í sveit, 7 eða 8 í næstu sveitum Lóni og á Mýrum í hvorri peirra. Af peim sem hjer dóu, var merkastur Jón Jónsson hreppstjóri og snikkari 1 Hólum, bróðir síra Bergs pró- fasts að Vallanesi, síra Brynjúlfs í Yest- mannaeyjum og peirra bræðra; er Jóns að verðleikum lijer mjög saknað, sem skyldu- rækins og góðs forstjóra sveitar fjelagsins. Margir dóu fleiri, sem mikill skaði var að. Enn strandaði hjer verzlunarskipið á Papa- ,ós, og nú með öllum vörunum í ár, og var selt við uppboð með öllu tilheyrandi fyrir 10,000 kr. (að sagt er) svo að hjer er skort- ur mikill á mörgum nauðsynjum, pví að allt skemmdist meira og minna, sem skemmst gat; fjártaka varð hjer sarnt, en prís er enn óákveðinn». Úr brjefi úr Norðfirði, d. 16. nóv. 1878: «J>etta er hið bágasta haust, er jeg man eptir, en nú er tíð bærileg sem stendur, og hafa jarðir verið nægar. Afli hefði verið í haust, ef gæftirnar hefðu ekki verið svo hörmuglegar eins og pær voru. Merkastar nýungar hjer úr sveit er, lát madömu Mar- grjetar Magnúsdóttur á Ormstaðahjáleigu, eklcja sjera Hinriks sál. Hinríkssonar, liún var sjötug eða á 71 aldursári, er hún andað- ist 26. sept. næstl. Hún var ein sii blessað- asta manneskja og bezta, er jeg hefi nokkru sinni pekkt». ur en pað verður hreint. Steinar pessir sem pað bræðist úr verða svo eins og hraungrjót, og er petta einnig all-ílt og ervitt verk. J>ar eptir fjekk jeg leyfi til að koma í peningasláttuhúsíð, par voru hin bræddu silfurstykki slegin í lengjur likar almennum járnplötum , svo voru pær gjörðar pynnri og pynnri og loks voru pær dregnar gegnum vjel nokkra, sem hjó kringlóttar plötur i lengjum, síðan voru plötur- pessar settar í mót og úr móti pví fjellu pá peningarnir niður i ílát. jpað purfa ráðvandar höndur við vinnu pessa! Einnig fór jeg til Reyráss og sá k o p a r n á m a n a par. Bær pessi liggur á landamærum Noregs og Svípjóðar 36 mílur fyrir austan og norðan Krístiamu. Nú kom jeg til Kristianíu höfuðstaðar Noregs. Hann hefir 100,000 innbúa og liggur við enda á mjóum og löngum firði. Mót vestri eru flatir og bláir hálsar, mót norðri og austri kringlóttir skögar, hnjúk- ar, mót suðri er Eykarbjarg og par frá er fögur utsjón yfir staðinn, og mót útsuðri er örmjór fjörður með eyjum á báða vegu pannig er staðurinn umkringður af indæl- um hlíðura og liæðum, og rennur á í gegnum hann. X vesturhluta hans er Karls Johanns gata, hinn fegursti hluti hans. J>ar er há-

x

Norðanfari

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Norðanfari
https://timarit.is/publication/88

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.