Norðanfari - 06.03.1880, Blaðsíða 3

— 33 —
Um Yitabyggingar.
í blaðinu «Norðanfara, nr. 27—28 f. á.,
ritar Eyfirðingur, auðsjáanlega sá sami sem
áður lrefir ritað í nefnt blað, nr. 3—4 f. á.,
«Um TÍtabygging á Siglunesu. Líkahefijeg
ritað um vitan í sama blaði, nr. 15—16. og
jafnframt leitazt við að leiðrjetta sumt sem
mjer virtist vera ranghermt í fyrri greinEyf.
petta hefir mjer heppnast að sumu leyti að
leiðrjetta og sannfæra Eyf. hvað skipskaðana
og manntjónið snertir, enda telur hann pað
litlu varða pó pað væri ekki sem rjettast hermt,
og segir jafnframt að fyrir sjer hafi vakað pau
skip sem voru undir stjórn hins Eyfirzka á>
byrgðarfjelags eða innan takmarka pess, en jeg
fæ ekki sjeð af fjelagslögunum, og hefi held-
ur .ekki heyrt hvar pessi takmörk eru.
Síðari gr. Eyf. er svar á móti minni á-
minnstu gr. og hefir Eyf. par Valið fyrir
umtalsefni kjarnyrðið: «skýzt pó skírir sjeu».
Með pessu, ef páð á annars nokkuð að pýða,
mun hánn vilja benda á, að mjer hafi yfir-
sjezt, eða að jeg kenni villulærdóm, en að
hann kenni pað eina rjetta. |>á fer Eyf.
að leggja út af áminnstuin orðum, og segir
fyrst að hann fái ekki hetur sjeð en mín gr.
sje ósamkvæm sjálfri sjer.
Af pví mjer virðist Eyf. hafa lesið gr.
mína í flýti, pegar hann dró pessa ályktun
úr henni, skal jeg setja hjer hin sömu orð
sem liann hneykslast á, ef ske mætti að skiln-
ingur hans opnaðist betur við nákvæmari yfir-
vegun. í gr. minni stendur: «jeg neita pví
ekki að viti á pessum umrædda stað geti opt
verið leiðbeinandi fyrir sjómenn, sjer í lagi
fyrir útlenda eða ókunna«. Síðar í gr. minni
stendur: «|>að er sannfæring mín að hans
(viíans) yrði lítil eða alls engin not pegar
pörfin væri sem mest, og gott ef hann ekki
gæti orðið eins vel til falls, ef mönnum yrði
að setja traust sitt til hans í dimmviðris hríð-
arbyijum». Jeg vil ekki eyða rúmiíblaðinu
til að útlista petta frekar, pví jeg vona að al-
menningnr skilji að vitínn gæti orðið mis-
jafnt leiðbeinandi og m'isjafnt nauðsynlegur,
undir mismunandi kringumstæðum, pví 1 ,
dimmviðris hríðarbyljum mundi sú raun á
verða, að vitinn sæist ekki néma örskammt,
og pá eru hans alls engin not, pað hefir
Eyf. viðurkennt, og ef nokkrum pá yrði að
voga of frekt að leita vitastaðarins, gæt.i pá
ekki eins vel hugsazt að pað yrði til falls?
ef maður ekki hitti hann rjett. Að vitar sjeu
til falls pylcir Eyf. djarft til orða tekið, en
petta hefi jeg heldur aldrei sagt nje ritað.
|>að er allt annað að segja: *Gott ef hann
ekki getur orðið eins til falls» undir vissum
t-ilfellum, eða að segja að liailn verði pað.
Og ef Eyf. dróttar pví að mjer að jeg hafi
sagt að vitinn eða vitar væru til falls, pá
umsnýr hann orðum mínum sem standa á
, pappírnum, og er pá engin furða pó honum
máske gæti orðið að umskapa og mynda orð
eptir ónafngreindum mönnum, svo sem peg-
ar hann er að rekja síðasta feril «Gefjunnar»
og «Valdimars». Á einum stað tilfærir Eyf.
úr gr. minni að, «erlendis sje lágt land og
illt að pekkja», en í.gr. minni stendur: «er-
lendis er allvíðast lágt land og illt að pekkja».
|>etta orð allvíðast fellir Eyf. úr, en pað
raskar nokkuð meiningú á setningu minni,
út af pessu setur Eyf. - fram pað spursmál
hvor.t ekki sje «sæbratt og fjöllótt land í Nor-
egi og hvort par sjeu'eklii pjettSefctir vitar?»
Jú, petta veit jeg mikið veí én allt fyrirpað
er par og hjer mjög ólíku saman að jafna,
ein§ Og jeg 'hefi áður ávikið. Eða hvernig
mundi hlutfallið verða, éf menn aðgættu hvað
opt skip sigla fyrir hvern einstakan vita í
Noregi, pegar nótt er dimm, og ef menn svo
aðgættu hið sama við vitastaðinn Siglunes á
sama tímabili,. eða pégar nótt er dimrn? |>á
segir Eyf. í áminnstri gr. að skipið «Gefjun»
hafi eptir að hún fyrst lagði út aí Siglufirði
komið par upp undir aptur í hríðargarði en
hún (ekki skipverjar) ekki pekkt sig!! og
rneint pað vera Gjögurinn og pví lagt frá og
vestur moð. Enn fremur segir hann: «hefði
pá brunnið viti á Siglunesi, pá má fullyrða
að «Gefjun» liefði á Siglufjörð farið. J>ví hún
var svo nærri Siglunesi að: hún sást úr landi».
Eyrst «Gefjun» sást úr landi mun hófa
verið ljóst af degi, en éru pá nokkrar líkur
til að viti hefði brunnið á Siglunesi pó hann
hefði verið til? eða mundihaiHi eiga að brunna
og lýsa jafnt nótt semdag? Ogpónú«Gefj-
un» liefði á Siglufjörð farið, var pá nokkur
vis'sa fyrir að hún ekki hefði lagt paðan út
eins bg önnur slcip frá -Norðurlandi, sem lögðu
út rjett fyrir skaðabylinn, svo sem Harriet frá
Húsavík og fl. ? Að vítar hafi verið reistir
rjett eptir pvi sem hverjum dátt í hug, eða
í óvissu um hvert peir heldur yrðu til gagns
eða ógagns liefir mjer aldrei til hugal komið.
Heldur hitt, að peir sem vitana hafa reist og
reisa látið, að peir liafi skoðað fyrirtækið frá
fleiri hliðum. En Eyf. virðist alltaf einblína
ó petta liugmyndasmíði frá hinni glæsilegu
hlið. Aptur skilst mjer að peir sem vitana
hafa reist eða reisa látið, muni liafa haft
vakandi fyrir sjer hina ímynduðu kosti og
| ókosti, sem vitástaðnum fylgdu að saman-
bornum. kostnaðinum og pörfum pjóðarinnar,
og pegar pessar parfir og kostir vitastaðar-
ins hafa vegið meir 1 huga peirra, en ókost-
irnir, að við bættum kostnaðinum, pá hugs-
'úst mjer peir hafi látið reisa vitana, én ann-
árs hafnað pví.
Hvað Heykjanesvitann snertir, veit maður
að hann hefir kostað fullar 25,000 kr., og ár-
iegt viðhald hans áætlað nokltúð á priðja pús-
sund lcróna, sém ætlast er til að endurgjald-
ist með vitagjaldi, af skipum peim sem fyrir
Vitann sigla, áð undanteknum innlendum fiski-
skipum. En hvort vitinn nú að sinni eða
nokkurntíma vinnur landinu gagn í saman-
burði við höfuðstólinn, pað skal jeg láta ó-
sagt, enda er pað afgjörð sök. En liitt er
víst að vitinn á Reykjanesi er vel settur og
nauðsynlegur le'iðarvísir fyrir útlenda, pví
hann gat livergi á landi voru verið að pví
leyti, eins vel settur, pví öll kaupför soin
hafna sig frá Reykjanesi að Hornbjargi eiga
leið fyrir Reykjanes , og sömuleiðis íiskiskip
Frakka og Englendinga, sem flest munu
koma pá leið seinni part vetrar, pegar nótt er
dimm og alllöng.
En hverjir eiga nú helzt að njóta leið-
beiningar pessa Siglunessvita éptir tillögum
Eyf. ? Hann á «ekki víst að vera nauðsynleg-
ur» fyrir pessi 30 skip sem stunda hákarla-
veiði frá Eyjafirði og Siglufirði. Og hvenær
á hann að lýsa péim? Liklégá ékki nema á
nóttunni að eins á méðan hún er dimm,
allt svo yrðu pau helzt að leita lands ánótt-
unni hvernig sem veður værí, ef pau vildu
njóta hans leiðbeiningar.
En hverjir eiga að bera kostnaðinn sem
vitinn hefði í för með sjer. Liklega allir
greiða í landssjóð fyrst Eyf. vildi r.ita bæn-
arskrá til alþingis um málið. Já, við eigum
líklega allir sem greiðum í landssjóð, að leggja
út máske svo sem 20,000 kr. einkum fyrir
pessi 30 skip sem stunda hjer veiðiskapinn.
Mjer linnst pví enn sem fyrri, að við meg-
um pó í pað miunsta leggja orð. í með, og
skoða fyrirtækið frá öllum hliðum málsins.
Eyf. mun nú segja að jeg skoði petta eða
lýsi pví frá hinni dimmu hlið. |>etta ber
jeg heldur ekki af mjer að jeg hafi meira
leitt í ljós dimmu hliðina, pví jég áleit bet-
ur hæfá að leiða hana í ljós á móti hinni
björtu hlið Eyfirðingáins. Hvað múndi valda
pví, að alpingi næstl. sumaf Ijet innlend
fiskiskip meðan pau stunduðu véiðiskapinn
vera frí við vitagjald? Er ekki helzt ætl-
andi; að alpingi hafi álitið að vitinn væri
hvar hann hafði fallið. Bðndi nokkur gam-
all sagði mjer, að allir er fjellu á pvi svæði
hefðu verið látnir í eina stóra gröf, og
hann kvaðst sjálfur liafa hjálpað til pess.
Jeg efaði nú eígi að bróðír minn mundi
hvíla par hjá vinum sínum; jeg gekk opt
til pessarar stór# hetjugrafar, sem var um-
gírt af þjettum viðarrunnum, á pessum helga
stað hefi jeg opt setið sorgbitin, en líka opt
sótt pangað huggun.“
Ada stanzaði og grjet sáran, faðirinn
hughreysti hana og bað hana að halda á
fram, og Diðrik skrif'aði framvegis:
„Við höfðum búið í Gf . . . meira en
eitt ár“, sagði hún enn fremur, „pá báðu
mín tveir ungir sveínar pað voru heiðvirð-
ir menn, og faðir minn gat ekkert haft á
móti þeirn. En jeg gat eigi unnt þeim,
og var samt i vafa um liverju svara skyldi;
sorgbitin gekk jeg út til grafarinnar og
Eugði að sækja pangað huggun og ráða þar
eitthvað af. Jeg grjet par og óskaði að
hinir framliðnu vildu gefa mjer ráð, hvað
jeg ætti að g.jöra.
Jeg hlustaði, lítíll fugl flaug upp frá
einum viðarrunnauum og gjörði mig hrædda,
jeg hjelt að hann liefði tíogið upp úr hreiðri
sínu, jeg fletti sundur greinunum til að
leita, og sá glampa á eitthvað sem vakti for-
vitni mína, og pegar jeg gætti betur að, sá
jeg með hryllingi að pað var af höggvin
mannshönd, og á einum fingrinum gull-
hringur. Mjer kom fljótt til hugar, að
þetta væri merkið seni jeg hafði óskað ept-
ir fra hinum dauðu, og að jeg ætti eigi að
gipta mig, pví einungis dauðinn byði mjer
hjer trúíofunarhringi þetta útkljáði málið,
jeg neitaði ölluin biðlum, en var kyr hjá
mínum hjartkæra föður, og mannshöndina
með kringnum liefi jeg geymt svo sem helg-
an dóm.
Diðrik var fyrir löngu hættur að skrifa,
og horfði með sorgbitnum augum á ödu.
jþá sagði forsetinn, sem hafðihaft nákvæm-
! ar gætur á syni sínum, í pví hann setti
í skrínið fyrir hann á borðið; „Hjer er
! lröndin ineð hringnum“. Diðrik hafði varla
i litið á hana, tyr en hann spratt upp. kast-
aði sjer á knje fyrir ödu, Og hrópaði: „|>ú
ert trúlofuð mjer, Ada, pú ert míu brúð-
ur! í viðarrunnunum misstí jeg höndina,“
og þá Ada efablandin veik sjer undan, reif
hann af sjer hinn úttroðna hanska og sýfidi
henni stúfinn af vinstri hendinni. „Er't pú
enn þá í efa,“ sagði hann, „eru ekki mínir
stafir grafnir í hringinn: D. Gh v. R. (Dið-
rik greifi v. R.), og geyinir hann ekki enn
nu eitt heilagt merki, og með pessum orð-
um studdi hann á liiim fyrrnefnda knapp,
svo að steinninn lyptist upp, og undir hon-
um sýndi hann henni andlitsmynd móður
sinnan
„Yar þetta vilji liins heilaga og órann-
sakanlega11 V sagði Ada og lypti höndum til
liimins. En hinn ungi greifi tók hana í
faðm sinn, og hún hnje róleg að brjósti