Norðanfari - 29.01.1881, Qupperneq 3

— 27 —
uni lians, (B. K. skósmiður) liafði ranglega
verið settur á kjörskrá kaupstaðarins — mik-
ið yngri en 25 ára —, það er pví tvísýnt
hvort alping tekur slíka kosning gilda. Yið
þriðju bundna kosning gekk Jmrður í Hatt-
ardal loks fyrir Lárusi Sveinbjörnsson úr
Eeykjavík, sem við nokkrir málsmetandi
menn á kjörþinginu, vorum helzt að reyna
að halda fram, svo þeir frændur, sem ekki
hafa tiltrú kjördæmisins fremur mörgum öðr-
um, næðu eigi þingsetu háðir í einu, en
vegna atkvæða fæðar, varð öll tilraun vor á-
rangurslaus».
— Mjer, sem hefir verið gefið kvæði* petta,
þyldr það hafi þau sannindi að geyma, að
það eigi skilið að koma fyrir almennings
augu og eyru, ekki sízt sumra presta, sem 1
stað þess, að þeir ættu aldrei að sjást ölvaðir,
sækjast með ákefð og græðgi í að svelgja i
sig áfenga drykki, og missa þar fyrir virðingu
°g elsku sáfnaða sinna og allra sem þeir
kynnast við; jafnvel þó þeir að öðruleyti
sjeu virðingar- og elskuverðir með því þeir
eyða dyggð og guðsótta meðal margra í söfn-
uðunum, spilla ró og reglusemi heimila sinna,
í stað þess, að þeir ættu af alefli að stuðla
til þess, að þau væru öðrum til fyrirmyndar
í eindrægni, reglusemi og siðgæðum, og fara
hið versta með fjármuni þá, sem þeir liafa
hönd yfir.
En þetta er ekki einungis þessara
presta sök það eru, því miður, margir í
söfnuðunum, sem urn má segja: «Fellir
mann fyrst í syndir sá, síðan rógber». Gætið
þess, pjer veitendur vínsins! hvort heldur
þjei' gjörið pað af þrekleysi í hinu góða: að
veita presti vín, og hverjum ofdrykkju-
manni sem er, eða þjer gjörið það afþví, að
þjer getið komist hjá að gjalda presti og má-
ske líka kirlcju í öðru, en nokkrnm brenni-
vínspelum, að öll ykkar brennivínsveiting
er djöfulleg freisting og spilling bæði prests
og safnaðar, sem ef þjer gættuð þess. mætti
orsaka yður brennandi ásakanir í samvizkunni.
J>að er skylda vor, ekki einungis að vara
náungann við því, sem lionum er skaðlegt,
og ráða honum til þess sem honuin er til
lieilla, heldur einnig að geyma sjálfa oss frá
að vera öðrum til skaða, og hindra þá frá að
skaða sjálfa sig, að því leyti sem í voru valdi
sténdur. Ef vjer sæjum einhvern ætla að
fyrirfara lífi sínu mundum vjer ekki vilja
og reyna að hindra það, eptir ýtrasta megni?
X>ví viljið þjer þá ekki reyna til að hjálpa
presti yðar, sem hneigst hefii' til ofdrykkju,
til að yfirvinna þá freistingu? Prests of-
drykkja er lionum þó engu betri en sjálfs-
morð, nema miður sje; það er hægtaðsanna.
Jeg get ekki ætlað það nje trúað því, að
mokkur ofdrykkjumaður, því síður prestur,
hafi svo guðlaust hugarfar, að hann vildi
ekki af alvöru vera laus við ásókn þessarar
freistingár, þó hann opt falli fyrir henni, af
því. að aðrir menn gjörast erindsrekar hins
freistanda djöfuls, til að steypa honum í smán
og liina mestu lífs og sálar ógæfu. Og vilji
nokkui' af alvöru losast úr þessu stríði, þá
er það engum vafa undirorpið, að hann getur
það, með aðstoð Guðs og manna. Jeg vil
því ráða prestum og ölluin þeim, sem finna
sig lineigða orðna til víndrykkju — því eng-
inn er það af náttúru án vana — að biðja
söfnuði sína og aðra, að freista sín aldrei til
ills, livorki í 'pví nje öðru, og að neita sjer
um áfenga drykki þó sjer yrði á að biðja
*) Vegna rúmleysis í blaðinu slepptum vjer
kvæðinu að þessu sinni. Ritst.
um þá, en um bænræknina' á ekki að þurfa
að áminna þá; þeir eiga og þurfa að biðja,
og árninna menn um það. En jeg.skora á
söfnuðina og einn og sjerhvern í þeim : verið
aldrei svo djöflinum líkir — ef ekki verri —
að freista prestanna til hinnar vondu og skað-
legu ofdrykkju; vitið: J>eir eiga alls ekki að
sjást drukknir. Vitið að víndrykkja gjörir
engum manní liið minnsta gagn, og ekki
þeim, sem aldrei drekka það nema hóflega.
|>að ern nú um 70 ár síðan einhver hinn
merkasti lælcnir á íslandi ritaði um það (sjá
«Spurningakver heilbrigðinnar») að það væri
gagnslaust að neyta hrennivíns, og sama
má lesa í heilbrigðistíðinduin nýútkomn-
um frá landlækni vorum, og eru báðir
þessir merku menn langtum færari um að
bera um slíkt, en ýmsir þvaðrarar, sem gjöra
svo mikið úr nytsemi hinna áfengu drykkja,
þó lýgi þeirra sje meira metin af ofmörgum,
eu liinn áþreifanlegi sannleiki; og þó brenni-
vínsdrykkja gjörði nokliurt gagn, getur það
aldrei komist í nokkurn samjöfnuð við þús-
undasta partinn af því tjóni sem hún bakar
landi voru og lýð. Yitið! pað er engin
rjettnefnd velgjörð að gefa nokkrum manni
brennivín, eða nolckurn áfengan drykk Vjer
ættum, landar góðir, að hætta brennrvíns-
kaupum, og finna það, að eins og það er
sltömm og skaði, að ástunda svall og ofdrykkju,
eins er í raun og veru skömm og skaði að
koma öðruni til þess, með því að veita það
sem til pess er liaft, vínið. x. d.
F r j e 11 i r.
TJr Húnavatnssýslu S1/i2 80.
«Nýlega hefir Ásgeir á í>ingeyrum misst
3 kýr þannig að kvennmaður liafði átt að
rekn pær í vatn á þriðjudaginn milli jóla
og nýárs, en missti af þeim út í stórhríðina,
sem þá var, og villtist sjálf þangað til hún
rakst lolcs á lieybyrgi frá öðruin hæ og gat
riíið sig inn í það, og bjargað þannig lílinu;
eptir að hafa dvalið sólarhring þar, komst
hún heirn. Kýrnar fundust eptir hríðina
með lífsmarki langt í burtu, en kaldar svo
að varð að skera þær allar. Frjetzt hefir og
að á Höfnum á Skaga, hafi fengist 37 hnýsur
í vök. Hafíshroði er hjer nokkur á Flóanum,
en mikiil hafís að sjá úti fyrir landi».
Úr brjefi úr /þistilfirði d. 30. des. 1880.
»Helztu frjettir hjeðan eru: Grófustu
harðindi, jarðlaustyfir allt síðan í þriðju viku
vetrar. Næstliðna 8 daga hafa verið vonzku
hríðar með 14—18° frosti. Nú í dag þegar
hirti, huldi hafís allan sjó að hafsbrún.
Stúlka varð úti snemma á jólaföstunni, sem fór
frá Sveinungsvík og ætlaði að Ormalóni, og
er hún ófundin enn; hún hjet Ingibjörg
1
Bjarnadóttir*.
Úr hrjefi úr Fljótum d. 4. janúar 1881.
«Eins og við er að búast hafa harðindin
óað mönnum lijer í sveit nú urn tíma, líkt
er og að frjetta sumstaðar að. Hafísinn
gjörði fyrst vart við sig, hjer um hil viku
fyrir jól, og þegar hríðum Ijetti nú um ný-
árið, var þjettur liroði að sjá um allan sjó,
en þó ckki samföst hella, það sem sjeð varð.
Nú lengi liefir lijcr verið hjargarlaust fyrir
allar skepnur, eins úr fjörunum vegna frost-
anna, og einnig af jörð. Hálfum mánuði
fyrir jól var síðast róið til fiskjar og aflaðist
þá vel, en fyrir hákarl heíir ekkert verið
reynt hjer í Fljótum enn þá í vetur. Á
Dölum var einusinni á jólaföstunni farið á
hát í legu og fengust 6 kutar í hlut. Dá-
gott heilsufar, og að öðruleyti engin iiýmæli*.
Úr brjeíi úr Axarfirði d. 15. jan. 1881.
»Hjeðan er fátt tíðindavert utan hvað
tíðarfarið er eitt hið grimmasta, sem elztu
menn muna, sakir frosthörku og veðurvonzku
á jólaföstu hyrjun. Um jólin voru hjer
vonzlcu liríðar, og á þriðja dag jóla var hjer
hið versta veður, sem komið getur með 20
stigafrosti, og er sú frosthæð tíðust um
þessar mundir. Jökulsá hólgnar og lileypur
svo lijer um sandana, sem nefndir eru, vegna
frosta og stórhríða, að út lítur fyrir, að húu
eyðileggi suma hæi hjer í sveit, á Hróar-
stöðum, mátti flýja með gripi fyrir nýárið,
vegna hlaups, sem fór í húsin og í næsta
hlaupi fór í bæjarhúsin þar og á fleiri hæjum
eru hús í voða. Hafís kom lijer að landi
uin jól, en fór lijer af íirðinum aptur í sunnan
hláku, sem kom hjer eptir nýárið, lcom þá
upp hjer í uppsveit (Kelduhverfi) og fremri
hluta Núpasveitar góð jörð, en hún notast
ekki vegna frostanna*.
í liríðunum millum næstl.jóla ognýárs,
tapaðist frá fjárborg við sjó á Presthólum í
Núpasveit á milli 20—30 fjár, sem sumt
hafði hrakið í sjó en sumt á land, en búið
að finna aptur nálægt 16—20 allt dautt.
12. janúar þ. á. hafði drengur á 13. ari,
sem hjet Jóhann Arngrímur Kristjáusson a
ísliólsstöðum á Tjörnesi, verið að renna sjer
á skíðum ofan litla hrekku, 2 yngri drengir
voru hjá lionum en vegna kuldans liurfu inu,
og von á Jóhanni þegar á eptir, eu af því
þetta drógst litla stund, gekk afi hans Jóhann
bóndi Jónsson út að svipast að honum og sá
þegar, að drengur lá niður í hrekkunni, og
hafði dottið á skíðunum, stafurinn tvíbrotnað
og broddurinn rekist á hol undir bringu-
brjóskið vinstra megin, en drengur þó komist
þaðan scm hann datt, hjerum 4 faðma lengd
og linigið þar örendur niður. Drengur þessi
hafði verið mikið efnilegur að greind og
gjörfuleik.
Maður liafði orðið úti á Langanesströnd-
um og annar legið úti frá Sjóarlandi í pist-
ilfirði, sem ætlaði á beitarhús en fanst frá
Dal (Laxárdal í |>istilfirði, stórkalinn á öðr-
um fæti og annari hendi. Maður hafði orð-
ið úti, sem átti heima á Möðrudalslieiði, en
var á ferð að sælcja hryssu með folaldi norð-
ur á Hólsfjöll. Maður hafði legið úti í 3
dægur, sem átti lieima á Stöng við Mývatn,
en getað grafið sig í fönnog sakaði því ekki.
Frjetzt hefir með manni, sem kom 21.
þ. m. vestan úr Skagafirði, að þar hafi eng-
inn maður orðið úti í miklu hríðinni, sem
þó greint er frá í Nf. hjer að framan. Einnig
frjettist það, að vestan, að 40 liöfrungar
hefðu átt að hafa náðst í hafísvök undan
Víkum á Skaga.
— 15. þ. m. rjeru 2 bátar frá Stóruhá-
mundarstöðum og Hellu á Arskógsströnd til
fiskjar út í svonefnt Múladjúp, sem eru yztu
mið á Eyjafirði vestanverðum, og öfluðu
Ilámundarstaðamenn þar 63 i hlut af regin-
þorski, svo afhöfða varð í sjóinn, en liinir
öfluðu eitthvað minna. Dagana 25. og 26.
þ. m. var hjer á Akureyri 24—25° á R., en
á Saurbæ í Eyjafirði 28°. Sagt er nú að
allur Eyjafjörður, nema litlar vakir í Aust-
urálnum og 2 eða 3 hvalir í þeim, sje þak-
inn lagís og hafís og það til liafs sem augað
eygir af fjöllum. — Sagt er að maður hafi
drukknað ofan um ís á Skagafirði, sem lcvað
vera þakinn lagís og hafís.
— Austanpóstur kom nú aptur að austan
26. þ. m. og liafði hann lagt af stað frá
Seyðisfirði 16. þ. m. og feugið allgóða færð
víðast að austan, sem austur. Veðráttan og