Norðanfari - 31.05.1881, Qupperneq 1

1
MIKDAVFAIII,
20. ár,
Aknreyri, 31. inaí 1881.
Xr. 39—40.
Útlciidar frjcttir.
frá frjettaritara Norðanfara erlendis.
Kaupmannaliöfn 23. apríl 1881.
Níhilíatar handteknir — Jeljaboff og Soffía
Peroffskaja. — Níhilistar dæm'dir og hengdir.
— Tshulsch og Nikulás keisara frændi. —
Ivcisari grafinn. — Nýji keisarinn. — Sam-
tök gegn sósíalistum. — Most. — Tyrkir og
Grikkir. Jarðskjálfti á Kíos — Nýtt kon-
ungsríki. — Túnis og Prakkland. — Gladstone
og ’ írgk hunaðarlög. — Ný trúlofun — Ha-
milton greifi. — Brunaöld. — 6 krónur. —
Anders Fryxell. Erfðaprinsessa Caroline.
Pjerre Bonaparte. — Beaconsfield jarl.
Prá pví er níhilistar drápu Alexander
annan Eússakeisara, hefir ekki gengið á öðru
í Pjotursborg en að handtaka og fangelsa alla
sem grunaðir eru, jafnt Saklausa sem seka.
ABt er rannsakað hrjef og hlöð og telegrömm,
varðmenn standa á öllum vegurn til pess að
liafa gát á ferðamönnum, öll hús og hreysi
eru gagnskoðuð og víða grafið niður í jörðina
til pess að finna leynigöng níhilista eða öllu
heldur sprengigöng peirra. J>að er ótrúlegt
hvað uíhilistar fá áunnið, peir hafa grafið hjer
og ^var g'öng undir aðalstræti bæjarins til
pess að geta sprengt í lopt upp keisara eða
hans ættmenn, ef leið peirra lægi par um,
0g niá af rnörgu sjá að ýmsir hugvitsmenn
cru í flokki níhilista, enda liafij peir sjálfir
SIjjíðað Öll áhöldin og húið til sprengiefnin*.
Jog gat síðast um Byssakoff, er kastað
hafði annari sprengikúlunni, sá er kastaði
hinni síðari, er Varð keisaranum að bana, ljct
og ^ samstundis, fiann hjet Jelnizki, aðpví
er Jöenn vita. I’yrir utan Kyssakoff urðu
5 nioun sekir um víg Alexanders, 3 karlmenn
og ^ k°nur- Eangmerkastur pessara er ung-
ur niaður flestir níhilistar eru um tvítugt
— Jeljahoff (Sheljahow) að nafni, hann var
gtúdent fiá Odessa, en hætti við nám sitt til
pess að gefa sjg a].jan ag gamsæri níhilista.
hfíhilistai telja hann foringja sinn, og hafði
hann ag á ráðin um víg keisarans, en eigi
vcrið með í framkvæmdunum sakir pess, að
hann hafði v erið handtekinn nokkrum dögum
á undan. — J>ögar Joljíibofís missti við tók
stúlka, er heitir Soffía Peroffskaja, við stjórn-
inni og Jjó allt í hendur morðingjunum, hún
er af <i a smanna ættum og er vel menntuð.
í hyi'jun aPJílmánaðar kom mál peirra fyrir
dónistól, sem skipaður var mönnum úr öld-
jjjjgaiáðmu. Jeljaboff varði mál sitt sjálfur
af jnestu snilld. Hann sýndi fram á að peg-
ar sjer icíði verið meinað að herjast fyrir
rjcttindum pjóðar sinnar á lagalegan og frið-
sanilegan látt, pá fiefði liann orðið að grípa
til samsæns og vega harðstjórann. Aheyr-
endur æptu að honum, en Jeljahoff brá livergi.
Soffía kraíðist að eins pess að hún fengi að
deyja með vinum sínum. Hinir níhilistarnir
háru sig miður vel, og auðsjeð var að Ryssa-
koff hefir að eins vcrið hafður að skotspæni.
— Hinir sakbornu voru allir dæmdir dauða-
sekir, sumir peirra báðu keisara lífgjafar en
*)-Nöfn níhilistanna eru rituð á sa-o marga
vegu, að menn mega eigi furða sig á pótt
íslenzku blöðin kunni að stafsetja pau
ýmislega,
pví var synjað. 15, apríl voru níhilistar
hengdir 5 saman, 4 karlmenn og Soffía, peir
urðu allir vel við dauða sínum, og var Soffía
hrosandi og rjóð í kinnum og kvaddi Jelja-
hoff með kossi að skilnaði. Hinn kvennmað-
urinn var með barni og bíður pví líflát henn-
ar par til er hún verður Ijettari. Hún heit-
ir Hesse Helffmann og var hún einkum not-
uð til pess að tæla unga menn í flokk með
níhilistum og hafði henni tekizt pað mæta
vel, pví að hún er sögð ljómandi falleg. Með-
an stóð á hengingunni var fjöldi fólks liand-
samaður. Aftakan varð enn pá hryllilegri við
pað að böðlinum fór allt svo klaufalega úr
hendi; roipin slitnuðu og allt varð til pess
að lengja kvalir píslarvottanna; mörgum sýnd-
ist böðullinn vera drukkinn. — Rússneska lög-
gæzluliðið pykizt nýlega hafa handtekið helzta
fyrirliða níhilista Tsliulseh að nafni, en eigi
er enn pá hægt að segja, hve mikil veiður er
í honum.
|>að hefir pótt ótrúlegt, en er pó af flest-
um talið satt, að bræðrungur Alexanders
keisara priðja sje tekinn fastur og grunaður
um samtök við níhilista, hann heitir Nikulás
og er Konstantínsson og er bróðir Olgu Grikk-
landsdrottningar. Konstantín er og kominn
í ósatt við bróöurson sinn, og hefir keisari
vikið honum frá embættum sínurn. Eússn-
esku stjórnarblöðin neita pví að Nikulás sje
á bandi með níhilistum, en bera ýmislegt
annað fyrir.
Jarðarför Alexanders keisara fór fram
með mikilli viðhöfn sunnudaginn 27. dag
marzmánaðar. ]>ar voru viðstaddir margir
furstar og prinsar; prinsinn af Wales og Al-
exandra, krónprinsinn pýzki og austurríski,
krónprins vor auk ótal stórmenna. — Af
nýja keisaranum fara fáar sögur. Hann heíir
fært kostuaðiun til liirðarinnar niður um 8
milliónir rúblur, úr 11 milljónum í 3, (silf-
rúbla er litlu minna en 3 krónur). Mjög
svo margvíslegar og óljósar fregnir og spár
heyrast um nýja stjórnarskrá eða rýmkun á
frelsi. Níhilistar hafa sent keisara langt skjal
og lofað að hætta öllum hryðjuverkum, ef
liann vildi gefa stjórnarbót, en ella segjapeir
honurn að hann verði ráðinn af dögum sem
faðir hans. Alexander 3. er var um sig og
býr í lítilli höll utanbæjar. Moskvubúar
reyndu að telja keisara á að setjast að í hin-
um forna og «heilaga» höfuðstað Rússlands
en keisari páði eigi.
Vígið í Pjetursborg hefir orðið til pess,
að blöð og stjórnfræðingar vilja koma á al-
mennum samtökum um allan heím gegn só-
síalistum, níhilistum og kommúnistum eða
hverju nafni sem peir neínast, sjerstaklega er
beinzt að Svissaralandi og er Svisslendingum
borið á brýn, að peir skjóti skjólshúsi yfir
hina verstu óaldarseggi, er leggi á ráðin um
uppreist' og konungavíg. Genf hefir og á
seinni árum verið liöfuðból pólitiskra afbrota-
manna og róstudólga, og par hafa liinir svo
nefndu «Internatíónölu», — er mönnum munu
kunnir úr Skírni — tíðum haldið fundisína.
Englendingar hafa og átt pátt í pví að gefa
griðastað útlögum annara lauda. Nú liefir
— 77 —
orðið vart við samsæri og sprengingar tilraun-
ir í Lundúnum (líklega af völdum íra) og pá
er Englendingum lokið og öllum peirra marg-
lofuðu mannrjettindum. í Lundúnum hefir
!>ýzkur sósíalisti lialdið út pýzku blaði »Frei-
lieit» («Frelsi») og talaði hann par um víg
Alexanders keisara, sem eptirbreytnisvert.
Fyrir petta var hann dreginn fyrir lög og
dóm. Hjer í bæ hefir og einn ritsjóri farið
líkum orðum um atburðinn og var lionum og
stefnt eptir ósk rússneska sendiboðans.
Nú er að líkindum lokið landaprætumál-
inu milli Tyrkja og Grikkja að minnsta kosti
í bráðina. Stórveldin komu sjer saman um
að bjóða Grikkjum mest alla fessalíu og
nokkra hluta af Epírus, og kváðu erindrekar
stórveldanna svo á að pau mundu láta Grikki
og Tyrki eigast við hlutlausa, og tóku pvert
fyrir alla hjálparvon, ef Grikkir neittu pess-
um kostum. Grikkir sjá sjer naumast annað
fært en að ganga að boðunum, pó að peir
hafi búizt við meiru, ’en áskilja sjer að stór-
veldin sjái um að Tyrkir láti pessi lönd af
liendi refjalaust, og Iýsa Grikkjr um leið yfir
pví og peir sleppi eigi voninni að hjálpa frænd-
um sínum undan yfirráðum hinna vantrúuðu.
— Grikkir eignast eptir pessum málalokum
land sem er lijer um bil 250 □ m. með ná-
lega J/2 milljón manna.
Á eynni Kíos í Grikklandshafi hafa geng- •
ið ógurlegir jarðskjálftar, nálega .öll hús hafa
hrunið og eru pví flestallir eyjarskeggjar 40
til 50,000 húsnæðislausir 4—10,000 manns
liafa beðið bana (sinn segir hvað um mann-
skaðann) og mjög margir orðið fyrir sárum
og meiðslum. Á Ivios lifðu 40—50 púsund-
ir manns, og er hún ein af hinum fegurstu
og frjóvustu Grikklandseyjum, en hefir aldrei
náð sjer eptir árið 1822, cr Tyrkir í gríska
frelsistríðinu ljetu greipum sópað um eyua
og drápu að lcalla allt mannfólkið.
í suðausturhluta álfu vorrar er lcomið
upp nýtt konungsríkið. 26. dag marzmánað-
ar tók Karl Rúmeníu fursti sjer konungs-
nafn, var pað eptir áskorun beggja pingdeild-
anna. Karl fyrsti varð fursti í Rúmeníu
1866, liann er kenndur við Hohen-Zollern,
en af peirri ætt er Vilhjálmur pýzkalands
keisari. Karl konungur er bróðir Leopolds
pess er var kosinn til konungs á Spáni 1870,
en út af peirri kosningu spannSt stríðið mikla
milli Frakklands og þýzkalands. — Rúmenía
varð óliáð Tyrkjasoldáni eptir styrjöldina síð-
ustu milli Rússa og Tyrkja.
Nýlega hefir komið upp ófriðarefni milli
Frakkastjórnar og furstans í Túnis. — Túnis
er næsta land fyrir austan Alsíi' en pað land
eiga Frakkar, og er Beyinn eða furstinn í
Túnis nærri pví eins mikið háður Itölum og
Frökkum og yfirmanni sínum Tyrkjasoldáni.
Einliver hjarðmanna og um leið ræningja-
sveit úr Túnis hefir gjört usla í Alsír, Frakka-
stjórn bauð fúrstanum að refsa sökudólgun-
um, en pað hefir gengið slælega, viljaFrakk-
ar pví reka rjettar síns sjálfir og vaða með
vopnuðu liði inn í Túnis, en furstinn reynir
að afstýra pví og vill vera viðbúinn kvað
sem á dettur. Svona er málinu komið sem