Norðanfari - 26.10.1881, Page 2

— 117 —
Friðþjófs»). Á priðju nótualínu að ofan, eru
qvintar 1—c_og as—es. Jafnvel pó jeg pyrfti
nú að koma við hjá öðru og priðja liepti,
retla jeg pó að hlaupa fram lijá peim í petta
skipti, pví pað yrði allt of langt mál, að
rita um hverja einustu smá villu í lieptunum
yiir liöfuð. En fram hjá 4. hepti með 4
röddum, get jeg ekki gengið pegjandi, og teb
pá til dæmis nr. 7. í 4. tactinum ei' sep-
timu-accord, sem lieíir einkennilega uppleys-
iugu, par sem septiman gengur um tvö stig
niður á við, í staðinn fyrir eitt; henni hefir
án efa orðið fótaskortur, og liefði líklega
lirapað, liver veit hvert, hefði ekld. g-ið í
bassanum verið í veginum, pví ekki var á.
hjálp Jónasar að treysta!! Af pessu leiðir,
að næsti accord á 'eptir, er óbrúkanlegur
sökum harðhljóms. J>á er G. tact engu betri,
par sem kemur fyrir hin stækkaða seeunda
d—eis. í 10.—11. tact er stór qvint eptir
lítiun í annari og priðju rödd, b—f og a—o.
f>á kemur nr. 12. í sama hepti. I 5. tacti
kemur fyrir óundirbúinn stór septimu-accord
á gildum tacthluta, og aptur ,í 8. tacti
samskonar akkorð. Einnig í 14.—15. tact,.
eru qvintar í 2. og 4. rödd, f—c_og e—h, og
í 21, og .22. tact er lítill qvint á undan
stórum í 2. 3. rödd, e—b og d—æ • J>essu
næst kemur nr. 14. I 15.—16. tact er
pverspyrnu-accord, sem ekki má heldur fyrir
koma. J>á kernur nú nr. 17., («ílvað er svo
glatt» etc.). í 8.—h. tact eru octövur í 1.
og 4. rödd a—a og d—d, og enn aptur í 9.
tacti eru qvintar í 1. og 4. rödd, d—a og
f—c. Nú er pá nr. 19. í 4. tact 2. og 4.
rödd, eru octövur íis—fis og e—e, og enn
fremuríll.—12. tacti, er pverspyrnu-accord.
J>á kemur nú tactinn. Jeg tek t. d.
nr. 22. í I. bepti með 2 röddum. í 12.
tacíinum eru °/4 í staðinn fyrir 3/4- Einnig
nr. 25. («Karl tólfti»), sem er skrifað í 4/4
tact, en priðji fullkomni tact pess. í fyrstu
rödd, er í-3/4, en í annari rödd í sama tact,
í 3 í/2 fjórðaparts-tact. ]>ctta er nokkuð ein-
kennilegt*. J>á tck jcg nr. 29., sem er
*) Líldega eitthvað nýtt. ]pað bregður
annars fyrir ýmsum nýjuugum í bókum
Jónasar, í textanufn eigi siður enn í
nótunum, t. d. fuglafræðíslega uppgötv-
unin nýja, í heptinu frá ltí75, á bls.
35., og 36, par sem sagt cr að blikinn
hreiðri sig á vorin, en æðurin fari.
Iivað skyldu varpmenu segja unx pað?
Menn skyklu hugsa að pað væri prent-
villa petta; en að svo er ekki heldur
sje pað fullkomin alvara Jónasar, má
sjá á pví, að pað er fjórunx sinnum
tekið upp svona. 0! pjer varpmenn,
ráðið Jónas til yðai', og vitið til, hvort
hann getur ekki látið hlikann verpa
lika. 0! pú Eyjólfur Guðmundarson,
taktu ofan húfuna pína, seztu að fótum
Jónasar og lær pað, sem pjer hefir
aldrei í fiug nje hjarta komið
En að öllu gamni slepptu, er
pað ópolandi að sjá, hvernig gengið er
frá textanum í liepti pessu. Hann er
víða svo ramm-afbakaður, að furðu
gegnir, að Jónas skyldi geta lært svo
vitlaust. J>að er nefnilega auðsjeð, að
Jónas lieíir skrifað textann eigi eptir
bók, heldur eptir minni, en kunnað
allt skakkt, Jeg skal taka til dætnis
bara eitt kvæðí, „Fanna skautar“, á
bls. 51. ]>ar steudur: „löngúm hefir
logi reiður“ (tvisvar), „ógnarskjöldur11
(fjórurn sinnum), „bungu breiður“ (fjór-
um sinnum), „haldur“, „enginn leit
pá móður moldu“, „allar stjörnur
himuarans, (líklega af „hjmnarinn11),
„beljar rauðar blossamóður“, „undir
hverfur runni rjóður. Reynistóð“ o. s.
frv., „himnadrottinn einn pau leit“,
styður völlinn bjarta, bæði berg“,
„drottins hönd peim vörnun veldur“,
skrifað í e/8 tacti, en sjöundi tact pess er
í 1. rödd skrifaður í 5/g tact, og í 2. í 4/8
parts tact. |>etta eru nú kannske engar
tactvillur! Að minnsta kosti eklci svo stórar,
að Jónas sjái pær.
]pessu næst kemur nr. 11. í 2. hepti með
2 röddum. Lagið er skrifað í 3/4 tact; en
6. og 14. fullkomnu tactar pess, eru skrifaðir
2Va fjórðaparts-tact. Nr. 31. Lagið er skrifað
í 2/x tact, en 4. fullkomni tactinn, er í 1.
rödd skrifaður í 2 72 fjórðaparts-tact, en
önnur rödd í 2/4 t-act, og 8. tactinn skrifaður
í báðum röddum í 2l/2 fjórðaparts-tact,. eða
livað á að nefna slíkar tacttegundir? En
svo hefir petta lag eitt einkennilegt framyíir
öll önnur lög'; pað parf sem sje ekkert atkvæði
undir fyrstu nótuna í öðru og priðja vísuorði.
Slíkt lag er óviðjafnanlegt!! Óskandi væri
að Jónas vildi gefa mönnum, eins og mjer,
reglu íyrír livernig ú að kenna börnum petta.
J>ar næst kemur nr 34. («Tárið»). Lagið er
skrifað í e/8 taet, prátt fyrir pað eru 1., 5.
og 7. tnct pess skrifaður í 7/s tact; er pá
aðeins helmingur tacta í laginu rjettur. I
nr. 40. er lagið skrifað í 2/4 tact. Allt fyrir
pað er tólfti tact, ef tact skyldi kalla, mcð
5/8 pöi'tum**. Jeg vona nú, að pegar Jónas
liefir vel atliugað alla pe'ssa staði, sem hjer
eru taldir, hiki sjer pá við, að segja allal’ að-
finningar mínar „liclber ósaimindi'4, og
að aðrir, sem lesa greinar okkar, og aniiars
hafá nolíkurt vit á söng, sjái, að ekki er ofsögum
sagt, pó jeg segði í grein minni, að heptin
væru illa úr garði gjörð, að pví er raddaleiðslu
og tact snerti. En vilji Jónas svara pessari
grein, pá vil jeg biðja hann, að gjöra pað
með skynsamlegum ástæðum, en ekki mark-
lausum vífilengjum, pví af peim hefir enginn
gagn, hvorld jeg, nje peir er dæma eiga um
greiuar oldcar.
Jónas má eigi á nokkurn liátt ímynda
sjer, að jeg hafi eigi haft grein pcssa lengri
sökumpess, að jeg liafi ekki getað tínt fleira til,
pví vart mun lielmingur talinn af öllum peim
villuni, smáum og stórum, er fiunast í ritum
lians.
Að endingu vil jeg geta pcss, að jog
heíi ekki ᣠneinni óvild til Jónasar, ritað
aðfinningar mínar, heldur vildi jeg reyna að
skýra fyrir peim, sem hafa söngbækur. Jónasar
til loiðbeiningar í söng, eitthvað af pví, er
jeg veit að öðru vísi á að vera, en í bókum
lians stendur. J. J.
„gat ei nema guð og eldur, gjört svo
dýrðlegt“, o. s. frv. „Hamragirðing liá
við austur, Hrafna rís“ o. s. fr, „enn
pá stendur goð í gildi“. J>etta er bara
í einu kvæði. þetta. er nú kannske
sumt prentvillur, og ekki allt af pví,
að Jóhas hafi lært pað svona, eða
liugsað pað svona, en pó einungis sumt.
]>að sýna upptekningarnar. Menn kunna
að segja petta sje smámimir. En svo
er eldd. Ýmsir fá bækurnar, sumir
kannske ekki betur að sjer en Jónas
í íslenzkum kvæðum, og pcir læra
kvæðin svona. J>annig er um mörg
lcvæði í heptinu, en jeg tek petta kvæði
til dæmis, af pví að mig tekur einna sár-
ast til pess. ]>að er furða að Jónas,
sem heíir svo gott lag á að taka eptir-
rit eptir pýzkum titilblöðum, skuli ekki
geta haít lag á að taka eptirrit af ís-
lenzkum kvæðum.
**) þetta eru líldcga einliverjar nýjar tact-
tegundir, som eiga -að samsvara úilegg-
ingu lians á orðinu tact og er hún
pannig: „það sein almennt skilst við
orðið tact, er að bera fram tiltekinn
nótna eða atkvæðafjölda, með jafnri
hreifiugu á vissu thnábiíi11. Af pessu
geta hinír heiðruðu söngnemendur sjeð,
að tacturinn hjá Jónasí, er ekki bund-
inn við n ó t n a gildin, heldur við nótna
og atkvæðaljöldíam!!
Ú r b r j e f i.
— Heilbrygði málieitahjeralmenn. Fjár-
höld urðu og almeunt svo, og varð lijer pó
vorið eitt hið harðasta og gróðurminnsta sem
komið hefir lengi, allt frarn yfir sauðburð og
fyrir pað varð unglambadauði í meira lagi;
sömuleiðis nokkur óhappatilfelli vegna óvoðra
meðan fje var að fara úr ullu (króknaði), bæðí
af gróðurleysi, og af pví pað var fremur inn-
anmagurt, en viða l]jer*berlendi. J>ar sem
harðastur varð veturinn og vorið, varð gjafatím-
inn á lömbum 29 vikur, fullorðnu fje og hross-
um 21 víka, kúm 34 vilcur, en aptur á beztu
útigangsjörðum var fáar vikur gefið inni iitipen-
ingi, og pó meir vegna frosta og harðinda en
liagaleysis (petta pyrfti að athugast viðjarða-
matið, lielzt af pví að víða hjer er hcyskapur
engu minni á útigangsjörðunum).
Nú undir miðjan ágúst,, er heldur slæmt
útlit fyrir heyskapinn. Tún og yall-lendi sum-
staðar ekki með priðjuiigsgrasi við meðal ár,
en óvíða mcð meir en helming á nióti með-
alári. og nær pað. helzt til,. par sem vetur-
inn lagðist pýngst á, enda er ldaki skammt
fyrir neðan grasrót, og víða kalið til stór-
skemnida;: aptur líta mýrar betur út, einkum
par scm veitt er á vatni; allir gripir fremur
magrir og afnotnlitlir. Aflalaust að kalla
hjer í Austur-Skaptafellssýslu par til í júlí,
að dálítið fjékkst af smá-afia í Suðursveit, svo
útlitið er ekki gott, helzt ef ekki rætist vel
úr með verzlunina, en um hana er ekki hægt
að segja neitt með vissu sem stendur, annað
en vanalegt er, að hjer komist að yfirborðiuu á
Seyðisfjai'ðarprísarnir við endalok yerzlunar-i
ársins. Á lestum voru sagðir pessir prísar:
ullarpundið 70 aura, korn 25 kr. tunnan,
grjón 28 kr., baunir 26 kr.; en við fjelags-
verlunina á Hoj'nafirði, ull 75 a., korn 24 kr.,
hitt líkt hjá báðum, (en korn og grjón betra
að gæðum hjá fjelagsverzluninni) kafíi 85 a.
pundið. J>etta verðlag verður á að geta á-
móta hjá báðurn í reikuingum fyrir pann tíma,
sem fjelagið verzlar á Hornafirði; par fyrir
utan er einokun á Papaós. Allt um pað er
nú eins og traust og vonir manna fari minnk-
andi á fjélagsverzluninni, einkum af pví, að
kaupstjórinn setur lijer seni' aðalskilyrði fyrir
að setja hjer.fasta verzlun, talsverða fjölgun
hlutabrjefa, en sá hængur er á pví, að peir
menn sem nokkrd rækt. hafa í sjer til að efla
sem mest, bæði sínar og aunara framfarir, eru
bæði of fáir, og hafa par að auki ekki efni
til að leggja í hlutina, nema í fje. að haust-
inu, eða jafnvól hross að sumrinu, en petta
eru ekki tiltök með pví verzlunarlagi som fje-
lagið brúkar enn pá. Sá annmarki er líka á
peirri verzlun, að hún neyðir, einnig sína vissu
og föstu verzlunarmenn til, lielzt í hörðuin
árum, eins og núna, að skulda sig annarstað-
ar, enn pær skuldir parf að borga; petta
skeður með pví móti, að fjelagsskipið kemur
langtum of seint. Vorið er hinn harðasti
tími ársins í peini skilningi, en á peitn tíma
purfa. flestii' að leita sjer bjargar í kdúpstað-
iun, helzt pegar lítið gefst af sjóy og næst-
um helmingur verzlunarumdæinisins nær ekki
björg af sjó vegna haínleysis. Menn bera
hjer einnig ótta fyrir liinum hættulogu stór-
vötnum sem vanalega eru komin í fullan
vöxt fyrir miðjail júlí, og pá verður öllum
aðfluttningum frá kaupstað að vera lolcið vest-
an yfii' sandana, og opt að rnenn pora ekki
annað enn að yera búnir að draga að sjer að
enduðum júní, það sem yfir pá parf að sækja,
Slátturinn, sem sjaldan hyrjar seiuna eu í
miðjum júlí, og stundum líka fyrr, kreppir
pá einnig, að fyrir peim sem langan eiga
veginn. J>otta allt ætti fjelagsverzlunin að