Norðanfari - 26.09.1883, Blaðsíða 4

87 —
pípum synist hann mjög bjartur og ljómandi,
(Framhald).
Meðferð á líkum hinna dánu hjá ýmsum
þjóðum.
Fyrrum var pað meiuing manna, að pað
hefðu einungis verið Egiptskir, sem kunnu
pá list að smyrja iík hinna dánu svo að pau
ekki rotnuðu, enda svo öldum skipti. — í
seinni tíð er pað parámóti fullsannað, að
hjerumbil sama aðferð hefur verið pekkt og
brúkuð af fleirum pjóðum, pannig hafa menn
fundið smurð lík t. a. m. bæði í Perú og
Mexíkó eður hinar svokölluðu „Mumíur“,
Menn vita nú eptir áreiðanlegum sögum,
að hinir gömlu Peruanere hafa pannig
meðhöndlað líkin af einni par í landi
ríkjandi ætt, sem nefndist „Iukaerne“
eður „sólarinnar börn“ hjerumbil eptir
sömu reglum, er brúkaðar voru hjá Egíptsk-
um. — í hinu gamla musteri í borginni
Cuzco á Perú sá-tu smurðu líkin af hinum
dánu konungum, í peim sömu gulihásætum,
er peir höfðu setið á meðan þeir lifðu. __
Múmíur þessar satu þar i konunglegum
skiúða með krosslagðar hendur á brjósti og
niðurlútu höfði, rjett ámóta og þeir væru að
heilsa upp á drottningar sínar, er sátu beint
á móti þeim á samkynja sætum. — En
fremui vita menn nú, að í gamla daga var
sama aðferð — eður mikið lík — viðhöfð
af ínnbúunum í Canarisku eyjunum við
Afriku, nema að því leyti, sem hún er tals-
vert einfaldari. Menn tóku þannig inn-
íflinburtúr líkunum, sem síðan vóru þurkuð
undir berum himni, þareptir smurð með
eínskonar fernís og vafin í geitarskinnum;
og seinast lögð niðrí trjekistur.
Hjá engri þjóð hefur samt pessi smurn-
ing á líkömum, nað þvílíkri fullkomnun, sem
hjá þeim gömlu Egiptsku, og hefir hinn
Gríski sagnaritari Heródót látið eptir sig
nákvæma ]_ýsing um þessa aðferð þeirra,
voru það vissír menn sem störfuðu að þessu,
er þeir höfðu sem annan atvinnuveg til að
lifa af. Fyrst tóku menn út heilan og
þarnæst inníflin, en fylltu aptur hið tóma
hol með mirru og ýms önnur efni, sem
vörnuðu rotnuninni, að þessu búnu voru
likin lögð í uppleyst kolsúrt natron (Sóda)
og látin liggja þarí 70 daga, eptir það voru
þau tekin upp og þvegin vandlega, síðan
vafin i linu Ijerepti, er áður var strokið yfir
með harpix (mirru), seinast lögð i trjekistur
er höfðu að miklu leyti sömu lögun og lík-
aminn. — þessi aðferð var hin fullkomnasta
en jafnframt hin dýrasta, svo það vorn ein-
ungis líkamir hinna ríku ogæðstu, sem með-
höndlaðir voru eptir þessum reglum, eu
aðrar einfaldari sem kostuðu minna voru
’viðhafðar við hina fátæku og óæðri, þá voru
-einungís innýflin tekin úr líkamanum og
holið fyllt aptur með Ceðeroliu, siðan líkið
látið liggja i uppleystu kolsúr natron, þar
til það var nægilega búið að sýra allt holdið.
j>egar menn nú taka eptir hvernig ýms-
ar þjóðir á jörðinni frá elztu tímum til
vorra daga, hafa meðhöndlað líkami hinna
dánu, komast menn uð þeirri niðurstöðu, að
annaðhvort hefur það verið haft fyrir reglu,
að varðveita líkin fyrir rotnan, eður þá að
•eyðileggja þau. Hinir gömlu Egiptsku eru
alþekt dæmi um hina fyrri aðferð eptir
hverri þeir smurðu líkin til þess að þau
hjeldust óskemd svo öldum skipti. — Seinni
reglan nefnil. að eyðileggja þau, hefur hingað
til gengið eptir tveim reglum, sem sje: menn
hafa annaðhvort brennt eður jarðað líkin.
I g&mla daga var þ'að mjög aíoíennt að
brenna lík og var siður sá brúkaður af for-
ícðrum vorurn hjer á norðurlöndum á hinni j
svokólluðu „Brenniöld“, var hannog einnig
alvenja hjá þeim gömlu Rómverjum. jpessi
aðferð hefur síðan með tímanum smámsam-
an fallið úr gildi við það að menn tóku al-
mennt upp þá regluna að eyðijeggja líkin
þannig, að grafa þau í jörðu niður. Eigi að
siður hefur þó likbrennsla viðhaldist til vorra
daga hjá einstöku fólki, t. a. m. meðal innbú-
anna í Forindien, sem enda brúka þann
sið enn pann dag í dag.
Aptur nú á þessum seinustu árum hafa
komið fram uppástungur í ýmsum löndum
um: að rjett væri að taka upp aptnr hinn
gamla siðinn og brenna líkin í staðin fyrir
að grafa þau. Einkanlega hefur þessu máli
verið hreyft hvað mest á þ>ýzkalandi, Eng-
lanbi, Ítalíu og Ameríku, og um það ræðt
og ritað á marga vegu, jafnframt og gjörðar
bafa verið ýmsar uppástungur um verklegar
reglur er íylgja skuli við brennsluna. Tveir
menn, sem beita Siemens og Hecliam bafa
með þeim fyrstu sýnt aðferðina og fundíð
upp öll áhöld til brennslunnar sem mjög
margt sýnist mæla með. Aðferð þeirra er
þari innifalin, að leiða alinennilegt ljósgas
gegnum pípur inní herbergi það eður rúm
hvar líkið er brennt, og undir eins gegnum
aðrar pipur að flytja þar inn Atmosfæriskt
lopt sem eykur Ijósgassins brennslnkraft.
Ofan á sjálfum ofninum eru dyr með loki
■eður hurð um hverjar likið er látið inní ofii-
inn. Ofan yfir öllum brennslu áhöldunum,
sem bezt er að hafa í kjallara, er lagt gólf
sem líkið er látið siga niðurum eins eg of-
aní gröf. Eptir þetta skeður brennslan svo
fullkomlega, að ekki verðnr eptir af fullvöxnu
líki meir en í mesta lagi 12 — 13 pd. af
•ösku. (Eramhald).
ætti að vera komin til Lundúnaborgar á
Englandi og að fáeinir menu þar dánir úr
henní. „f>yri“ fór hjeðan á leið til Reykja-
víknr þann 12 þ. m.
j?ann lð þ. m. riðu nokkrir hjeðan úr
bænum og annarstaðar að, til þess að sjá
liinar nýju brýr, sem eru komuar yfir
Skjálfandafljót. Brýr þessar eru sagðar
rammgjörfar og vandaðar að allri smíð, en
hvað þær hafa kostað vitum vjer enn ekki.
Nú er sagt að Norðmenn sumir hvorir
sjeu faruir að afla nokkuð af sildinni, helzt
meðfram Látraströnd, og ein skipshöfnin.
1000 í einum lás eða kví. Fremur hefir
verið hjer innfjarðar optar en sjaldnar lítið
um fiskafla, en nú er sagt hlaðfiski hjer
yzt á firðinum og undan Ólafsfiírði, eins á
Skagafirði.
Miklir óþerrar gengu hjer nyrðra frá
því í águst og fram í þenna mánuð, svo
að hey manna lágu undir stórskemmdum,
síðan hefir verið goð þerratíð, svo að allir
eru nú búnir að heyja með bezfa móti og
megnið af heyjunum með gððri verkun.
Málnyta hefir í sumar verið með betra móti.
Allur sauðpeningur er nú sagður í bezta út-
liti. í>að sem slátrað hefur verið af sauð-
fje hefur líka reynst á hold og mör með
bezta móti. Á Eyjardalsá i Bárðardal, er
sagt að slátrað hafi verið meðal annars, ein-
um hrút og fallið afhonumá blóðvelli verið
74 pd. og hann allur allt að 30 króna
virði. Ejártökuprisar, eru hjer nú: kjöt 1
pd. 15—25 aurar, Mör 32 a. gærur 1,50 til
3 kr. Slátur frá 1 til 2 króna.
Auglýsingar.
M a n n a 1 á t.
Úr brjefi úr Geithellnahrepp í Suðurmúla-
sýslu d. .20 ágúst þ. á.
„J>ann lö þ. m. millurn kl. 3—4 e. m.,
dó snögglega Kammerassessor N. P. >Vay-
waðt, sem um mörg ár hafði verið verzlun-
arstjóri á Djúpavog en nú komin búferlum
á eignarjörð sina Teigarhorn, hann hafði
verið frískur um morgunínn og uti við.
Hann var kominn yhr sjötugt".
Seint í næsthðnum júlimánuði, drukkn-
aði böndinn Arni Arnason á Gunnarsstöð-
um í J>istilfirói í Hafralónsá, og nokkru
síðar fyrrum hóndi Sigurður Sigurðsson frá
Tungnafelli í Svarfaðardalsá. Líka er dá-
in ein af alsystrum ICristjáns sál. amtm.,
sem lijet Kristín og ekkja Bjarna sál. Jóns-
sonar, sem lengi bjuggu á Hallgilsstöðum í
Fnjóskadal.
Með sauðakaupaskípi Skota Camoens
sem hjér lcorn nýlega frjettist að seinni hluta
ágústmánaðar í sumar hefðu orðið ógurleg
eldsumbrot og jarðskjalttar á Java, fleiri
borgir hrundu til grunna, eða sukku algjör-
lega svo ekkert sást eptir, sjór flæddí á
land og nýjum eyjum skaut upp. Mann-
tjón er talið 75,000. Eptir því sem ráða
má af frjettinni, munu þetta vera hinir
stórkostlegustu jarðskjálftar, og umbrot í
yðrum jarðar, er sögur fara af.
Með Camoens var uú flutt út 2840
fjár, þar af 2,200 úr þingeyjarsýslu, (og til
jafnaðar á 21 kr. hver) en hitt var hjer úr
nærsveitunum, og úr Skagafirði.
Fjðrða þ. m. flutti strandferðaskipið
„Laura“ hjeðan 81 hross, sem flest voru
úr Skagafirði. Alls eru í sumar seld þaðan
til Englands nálægt 700 hross.
Strandferðaskipíð „þyri“ kom hingað
aptur frá Kaupmanua.iöfu 11 þ. m. Með
henni frjettist í blaðinu ,,Leifur“, að „Cólera“
2P§T Vegna skulda minna til annara, hlýt jeg
hjer með að skora á alla þá, sem eru mjer
skyldugir fyrir «Norðanfara» og fleira frá und-
aní'örnum árum, að þeir borgi i þessum eða
næsta mánuði. helzt í peningum; en þeir,
sem ekki geta það, þá með innskript tii þeirrar
verziunar hvar jeg heíi reikning og þeim hægast
að ráðstafa því. Einnig óska jeg að peir, sem
eru kaupendur að þ. á. árgangi Nf., og.ekki
eru þegar bunir að borga hann, vildu gjöra
svo vel og greiða til mín borgun fyrir hann
á nefndu tímabili.
Akureyri, 1. sept, 1883.
Björn Jónsson.
Uf|p Undirskrifaður hefir tapað úr vöktnn
dökkjörpum hesti, 7 til 8 vetra gömlum, bust-
rökuðum með 6 boruðum skeifum á þremur
fótum, en á öðrum apturfæti raeð gamalli
skaflaskeifu. Brennimerktur á hófum með
stöfnum Bj. Pj.
Hver sem findi tjeðen hest er beðin að
aðvara annað hvort undirskrifaðan eða Björn
Guðmungsson Gautsdal í Húnavatnssýslu mót
sanngfarni borguu fyrir alla fyrirhöfn.
Nesi í Nórðfirði 5. sept. 1883.
porkeli Jónsson.
Ejármark mitt er: Hvatrifáð hægra
gagnbitað undir; tvírifað í stúf vinstra.
Laufási 7/n 83.
Magnús Jónsson.
Leiðrjetting.
Misprentast hefir í nr. 33.-34., 71. bls.
1. dálki, í 22. línu: onergiso o. s. fry. fyrir:
energico, accelerando, vivace, og í 30. línu:
subits, fyrir: snbito.
Eigandi og ábyrgðarm.: líjörn Jónsson.
Prentsmiðja Norðanfara.
Préntari: Björn Stefánsson.