Norðanfari - 04.06.1884, Blaðsíða 1

23. ár
Nr. 9.—10.
MMFAM.
/ *
Akureyri, 4. jvíní 1SS4.
i frjettir.
—» « » «—
Höfn 2/3—84.
Um þessar mundir eru helzt tiðindi frá
Egyptalandi og Noregi. Daginn áður en Eng-
lendingar gengu á ping beið Baker jarl, for-
ingi fyrir liði Egypta í Sudan, mikinn ósig-
ur fyrir uppreistarmönnum; fjellu af Egypt-
um meir en 2000 manns og jarlinn komst
undan með illan leik. Bleyðiskap Egypta er
viðbrugðið; fleygðu peir vopnum sinum og
báðu griða en voru höggnir niður sem hrá-
viði. pegar petta frjéttist til Englands pótt-
ust mótstöðuinenn Gtaðstones hnfa fengið góð-
höggstað á honum og báru upp pá tillögu á
pingi, að pingið lýsti yfir vantrausti sínu á
aðgjörðaleysi ráðaneytins par snður. Samkvæmt
stjórnarháttum Engúndinga verður pað ráða-
neyti að víkja úr s&ssi, sem ekki hefir meiri
liluta pingmanna í neðri málstofunni með sjer
í peim málum er nokkru nema. Tillagan var
snmpykkt í efri málstofunni en felld í hinni
neðri með 49 atkvæða mun. Glaðstone sendi
pví ræst Gordon hershöfðingja pangað suður
með fje miklu og á hann að fara að Sudans
mönnum með góðu. segja pá undan Egyptum
og lofa peim að eiga sig, en hann er manna
bezt til pess fallinn, pví liann hefir verið par
landstjóri áður og er hvers manns hugljúfi og
mikilmenm í alla staði. Sudansmenn tóku
honum tveim höndum. Menn liggja honum
á hálsi fyrir að hann hafi leyft brælaverzlun
par suður en óliægt mun hafa verið að koma
öðru við. Úppreistarmönnum munaði samt
áfram, tóku borgina Sinkat og drápu hvert
mnnnsbarn, nokkru síðar borgina Tokar og
var pað Egyptum að kenna i sjálfri borginni
er peir neyddu foringjann að gefa hana upp.
Glaðstone sá sjer ekki annað fært en að senda
lið áður um seinan væri og er búinn að senda
um 5000 manns; búast menn nú við bar-
daga nálægt Tokar.
Brndlaugh trúarleysingja var meinað að
vinna eið á pingi enn pá einusinni og var
enn endurkosinn til pings,
Yictoria drottning hefur gefið út bók um
ýms æfiatriði sín og seldist allt upplagið
(10,000 expl.) á einum degi.
í Noregi var kveðinn upp dómur í mál-
inu Selmers ráðgjafa 27 febr. kl. 12; var
hann dæmdur frá embætti og að borga í
málskostnað 18,000 krónur. Á málinu liefir
staðið síðan í maí í fyrra og eru nú eptir
mál hinna 10 ráðgjafanna, en pau eru fljót-
dæmd. Hægri blöð í Noregi eru æf yfir
dómnum og ganga svo langt, að pau segja
að konungur rjúfi eið pann er hann hefir unn-
ið að stjórnarskipuninni, ef hann framfylgir
dómnum, Fyrir skömmu kom út í Kristianíu
bæklingur eptir Hóel nokkurn og hvetur
hann menn til að vopnast og verja frelsið og
stórpingið fyrir byltingaráðum hægri manna.
Hann var tekinn fastur en sleppt aptur. Á
stórpinginu hafa peir pingmenn, sem eru
hægrimenn, 31 að tölu mótmælt dórnnum.
Óskar- konungur er í Kristianíu og veit engi
hvað hann muni gera.
í ;Mið-Asíu hafa Rússar náð undir sig
landshluta peim er Merv heitir og gáfnst
landsbúar sjálfkrafa undir pá; eru peir nú
komnir mjög svo í nágrenni við Englendinga
par austur. Rússakeisuri mun heldur vera
að vingast við Bismarck og hefir par lengi
verið kalt á milli.
Sagt er að Italíu konungi hafi verið sýut
banatilræði nýlega á járnbraut en óljósar sagu-
ir um pað.
Höfn s/3—84.
Englendingar hafa unnið sigur á upp-
reistarmönnum og varð mikið mannfall at'
peim. í Lundúnaborg hafa fundist sprengi-
vjelar á járnbrautarstöðvunum í borginni hvað
eptir annað pessa dagana og sutnar gjört skaða.
Frakkar kvað ætla að taka borgina Bac-
Ninh í Tonkin i öndverðum marz en Kín-
verjai' búast nú ramlega unx og láta engan
bilbug á sjer finna.
Morðingjarnir 3 í TJngarn er myrtu
Mailoth greifa, voru nýlega hengdir, og fór
aftaknn hraklega.
Unnin mörg hryðjuverk í Yínarborg og
fólk myrt til fjár. CEsingar miklar með
vinnumönnum um borgina og heflr stjórnin
orðið að taka til sinna ráða. Sprengiráð hafa
og orðið uppvís á þýzkalandi. Lasker einn
af helztu pingmönnum þjóðverja nýdáinn vest-
ur i Ameríku; hann var mótstöðumnður Bis-
marcks og pví tekið litt undir er Ameriku-
menn sendu sorgarkveðju til Berlínar; líkaði
peim pað illa sern von var.
Höfn 18/4—84.
Nú er berserksgangur á frændum vorum
Norðmönnum. Síðan í febrúar mánaðarlok
hefir ríkisrjetturinn dætnt frá embætti 7 ráð-
gjnfa, en hina 3 til að greiða 8,200 krónur
i bætur. Dómurinn sero upp var kveð nn
yfir hinum 7 ráðgjöfum liljóðar svo að jeg
taki dóminn yfu’ Selrner ráðgjafa, sem var
æðstur peirra, til dæmis, pví dómarnir hljóða
eins allir 7:
Fyrir pað að Selmer ráðgjafi hefir ráð-
ið konungi til pess:
X. að leggja eigi sampykki á og löggilda
eigi sampykkt stórpingsins frá 17. maí
1880 um að ráðgjafar skulu sitja á
pingi;
II. að framfylgja eigi sampykkt stórpings-
ins frá 14 júní 1882 um fjárveitingu
til pjóðvarnartjelaganna og aðalfjelags-
ins til vopnaæfinga og líkamsæíinga;
III, að framfylgja að nokkru sampykkt
’ stórpingsins frá 16. og 17. júní 1S82
um launaskipun til að koma á aðal-
stjóra vfir járnbrautum peim, sein not-
aðar eru,
skal hann hafa fyrirgjört sæti sínu í
ráðaneyti konungs.
Selmer varð fyrir miklu meiri fjárútlát-
nm en hinir. Óskar konungur hrá sjer peg-
ar til Kristianíu; sá liann að dómnum varð
að taka pó honum væri pað pvernauðugt og
gaf pvi út yfirlýsingu; sagði hann að hann
gæli ráðgjafa lausn í náð pví dómurinn væri
ranglátur; svo gerði hann Selmer riddara af
Seraiim-orðunni. I>eir 3 ráðgjafarnir sem
síðast voru dæmdir var gehð að sök annað
og priðja atriði og urðu pví aðems fyrir fjár-
útlát.um.
Um síðustu mánaðamót skipaði konung-
ur að höfða skvldi mál gegn blaðinu «Verdens
Gang» fyrir grein eptir Björnstjerne Björns-
son, sem nú er í París, uin yfirlýsingu kon-
ungs og gegn «Dagbladet» fvrir grein um pað
er konungur hjelt ræðustúf á járnbrautarstöð-
inni i Stokkhólmi pegar hann kom heiin frá
Kristianíu. Björnstjerne sendi pegar hoð frá
París að hann mundi koma hoiin og verja
sjállur mál sitt, en fyrst ætlar hann að Ijúka
við langa sögu sem hann er með.
í Svípjóð ttika sum blöð í strenginn með
Norðmönnum1 og aldrei munu Svíar fara að
berast banaspjótum á við Norðmenn. Nú helir
konungur tekið sjer nýtt ráðaneyti; forstöðu-
maður pess er Schweigárð einn af peim premur
er urðu fyrir fjárútlátunum en hinir 2 sitja fyrst
um sinn; má af pví marka að konungur ætl-
ar að halda til streitn. f>að er langt frá pví
að .lokið sje ófriðnum en alltaf pynnist flokk-
ur hægrimanna par í landi.
Látist hefir nýlega ein af mestu skáld-
konutn Noregs, Marie Colban.
Frumvarp um að kveiyxfólk skyldi hafa
kosningarjett og kjörgengi var fellt með fárra
atkvæða mun á pingi Svía fyrir skömmu.
Frá Englancji koma tíðindi sem furðu
gegna. Glaðstone hafði verið lasinn; ým.sar
kosningar hölðu farið fram og menn kosnir
af fjandaflokki hans; á Egyptalandi og í Sú-
dan var og er allt í mesta klúðri. Graliam
hershöfðingji helir reyndar unnið nokkra sigra
niður við rauðahafið, en pað stoðar lítið pví
uppí land bætta Englendingar sjer ekki og
Gordon, útsendari Glaðstones er umsetinn í'
borginni Khartum og litlar eða engar likur að
hann sleppi paðnn. Nú fyrir skömmu koin
fregnin, að neðri málstofan befði með 130 at-
kvæða mun sampykkt frumvarp bans um
endurbótá kosningarlögum; samkvæmt peirri
breytingu verða kjósendur um 2 miljónuni
fleiri á Iínglandi. 28. marz dó hertoginn af
Albnny sonur Viktoríu drottnirgar í Suður-
Frakklandi snögglega; var mikil sorg eptir
lxann um landið pví hann var binn efnileg-
asti ntaður en móðir bans liætti pó ekki við
ferðina til þýzkalands bg er hún par nú.
í>að hefir rætst betnr úr fyrir Frökkum
en ætlað var; 12. marz tóku peir borgina
Bac-Ninh og er nú allt Tonkin (Austur-Ind-
land) á valdi peirra. Munu peir óvægir i
kröfum við Kínverja nú er peir sjá að peir
eru mestir í munninum. Nýlega varafhjúp-
að líkneski Gambetta í fæðingarporpi hans og
voru par fluttar margar fagrar ræður.
Frá |>ýzkalandi er pað merkast, að Bis-
marck er kominn til Berlín og heiir lialdið
par ræður langar og strangar. Vill hann að
framlengd sjeu lög pau um sósíalista, er banna
peim fundahöld og fleira, en pað er óvíst pví
tveir af mótstöðuflokkum hans hafa runnið
saman nú í eitt og gerir pað honum óhægra
fyrir.
Hjer í Höfn er við sama á pingi; fjárlög
komust á með naumindum fyrir tímahilið ].
apríl 1884—1. marz 1885; pau voru sam-
— 17 —