Norðanfari - 20.06.1884, Blaðsíða 1

33. ár,
Xr. 18.—14
NORBANFAM.
Akurryri, 30. júní 18S4.
ÚTLENDAB FBJETTTB.
---» « » « —
Höfn «/5 - 84
A Egyptalandi situr enn við sama og
seinast. Gordon situr í borginni Khartum
par sem Hvítá og Bláá renna saman og par
sem Nílfljótið sjálft byrjar; eklcert heíir lieyrst
frá honum síðan í apríl og pá kvaðst hann
reiður ensku stjórninni og sagði að henni
liefði farið ódrengilega; hann var ekki úrkula
vonar um að sleppa eitthvað suður á bóginn
úr umsátriuu. Nú væri það mikill mannskaði
fyrir Englendinga að missa Gordon pví hann
er einn hinn mesti ágætismaður sem Eng-
land á; að mörgu leyti er hann forneskju-
legur i skapi en drengskap hans, vit og hreysti
er viðbrugðið; ekki vita menu að honum hafi
nokkru sinni orðið ráðafátt, og aldrei hefir hann
þegið ráð hjá öðrum en ílettír upp í biblíunni
sem hann ætíð ber a sjer pví hann er hinn
mesti trúmaður. Svo annt er Englendingum
um Gordon að sjálfsagt mundi Glaðstone
steypt úr völdum ef Gordon yrði drepiun fyrir
lians handvömm.
Enskur prestur hefir stungið uppá pvi í
blaðinu Tiinesað fyrirbænir skulu gjörðar fynr
Gordon urn land allt í kirkjum eu ekki hefir
orðið af því. Oánægja með aðgjörðaleysi Gla4-
stones í Sudan fer dagvaxaudi og fyrir nokkru
var stungið uppá pví í neðri málstofunni að
pingið lýsti yfirað pví mislíkaði aðgjörðir hans
í Sudnn; pað leit svart út fyrir honuin pví
niargir flokksmenn hans kváðust sampykkir
uppástunaunni. Hann lofaði að senda her
manns til að bjarga Gordon og með pví móti
varð hann ofaná enda vildu flokksmenn hans
sjálfs ógjarna iella hann; 275 greiddu atkvæði
með uppástungunni en 303 inóti henni. 15kki
getur orðið af sendiför pessari fyr en mestu
sumarhitarnir eru um garð gengnir; pá er i
orði að senda Wolseley hershöfðingja pann er
sigraði Arabi 1882 með 10—12000 manns og
á pá að skríða til skarar. Ofaná petta bætist
að Egyptajarl muu nærri orðinn gjaldprota.
Glaðstone vill ekki taka uppá sig allar pær
stórskuldir setn Kgyptaland er í og heíir pví
boðið flestum ríkjuin í Evrópu að senda menn
á fund í Lundúnum til að ræða um petta
mál; hafa flestir tekið pví nema Frakkarpeir
heimta ýmislegt í móti sem Englendingar
ekki vilja ganga að enn sem komið er.
Hj r nokkrum írskurn samsærismönnum
sem voru teknir fyrir skömmu fundust blöð
og á peim frumvarp til s'tjórnarskipunar fyrir
írland sem pjóðveldi.
Nú liafaFrakkar lokið viðófriðinn í Tonk-
in. þeir sömdu frið við Kínverja í bænum
Tientsin. Kínverjar afsala sjer öllu tilkalli til
Tonkins og leyfa Frökkum verzlun í 3 syðstu
fylkjum á Kínlandi. Frakkar sleppa tilkalli
til herkostnaðar. þannig liafa Frakkav feng-
áð víðáttumikið og blóuilegt land en peir láta
sjer ekki nægja með pað pví mikið vili meira.
|>eir senda drjúgurn herskip til Madagascar
og nýlega hefir þeim lent saman við Marokkó
en ekki er par ófriður enn kominn.
Ferry ráðaneytisstjóri er núna að leggja
fyrir pnigið frumvarp til breytingar á stjórn-
arskipunnni; samkvæmt henni verður hæt^
að kjósa menn æíilangt í ráðherradeiidina en
í stað pess verða peir kosnir til 9 áraográð-
herradeildin fær nðeins frestandi neitunarvald
hjer eptir. Æsingarmenn verða pessum breyt-
ingunr fegnir pví nú verður peim liægra um
hönd.
Búið að slita pingi á þýzkalandi og liefir
Bismark baft sinn vilja fram sem .optar þó
óvænlega áborfðist. Lög sem leggja bönd á
sóslalista og sem giltu ekki lenguren til 1884
voru framlengd til 1886. Bismark bjelt prum-
andi ræður á þinginu og er nú sem væri hann
ungur I annað sinn. Ymislegt sagði hann
sem sósíalistum pótti gottað heyva, pará með-
al að hver vinnulaus maður hefði rjett til að
fá vinnu hjá stjórninni.
I Leipzig helir verið mál fyrir rjetti. Tveir
menn, pýzkur liðsforingi og pólskt skáld sak-
aðir um landráð; peir eiga að liafa selt Frökk-
um, B,ússuin og Austurrikismönnum skýrslur
um hermál þjóðverja og uppdrætti af virkj-
um. Bismark skrifaði sjálfur dómendum brjef
og kvaðst hafa lcomist á snoðir um landráðin.
þeir voru dæmdir í nokkurra ára fangelsi.
í Noregi á ráðaneytið nýja litlu sældar-
lffi að fagna. Einn af stórþingsinönnum Konovv
að nafni gjörði nokkra fyrirspurn um hvern-
ig stæði á þvt að herinálaráðgjafiun hefði lát-
ið taka lása af öllunr byssum i vopnabúrinu
í Knstíaníu skömmu áðnr en ríkisrjettardóm-
urinn Ijell. því var svarað á pann veg að
pað hefði verið gjört af ótta fyrir óeyrðum.
Oskar konungur kvað vilja nð tekinn sje apt-
ur niálsókn gegu Björnstjerne Björnsson og
blö'um er hann hafði slcipað að hefja skyldi
í vetur. Björnstjerne situr \ Parísarborg nnt
pessar mundir og heiir verið þar lengi;hann
er sístarfaiidi og ritar skáldsögur og leikrit
en jafnfrauit hefir hann pó hugann heima og
sendir pangað hverja hlnðagre:n á fætur annari.
I Svípjóð hafa orðið ráðgjafa skipti, Thys-
elius ráðaneytisstjóri fariö frá en Themptnnder
komið i staðinn. Aptur á inót-i situr Estrup
graíkvrr hjer í Danmörk. þó hafa honum
hrotið orð af munni á þá leið nð svo frainar-
lega sem landspingið og fólkspingið væru á
eitt sátt í fæssu máli pá yrði stjórnin undan
að láta. Málið er spanski verzlunarsamning-
urinn og toll-lögin. Vinstrimenn segja nl. að
verzlunarsamningur pessi sem gildir um 3 ár
sje fenginn með allillum kjörum og muni
þeir eigi samþykkju hann uema, lækkaður sje
tollur á ýinsum nauðsynjavörum svo að nemi
3*/* miljónum lcróna. Nú er fólkspingið bú-
ið að senda frumvarpið til land pingsins sem
líklega vísar pvi frá.
Fjöldi stórkaupmanna orðinn gjaldprota
í New-York og mesta hræðsla með fölki par
en pó er nú farið að linna.
Enn pá einusinni hefir hruunið stúrt leik-
hús í Vín; pað var uni miðjan dag svoeng-
inn mannskaði var>.
Uppástunga uui jarðgöng undir sundið
m.illi Frakklands og Englands hefir uýlega verið
felld i neðri málstofunni á Englandi og eru
pví litlar likur til að það mál fái nokkuru
framgang.
Hjer í Höfu á að verða mikillfuudur 10
—16. ágúst; sækja hann læknar úr öllum
löndum.
Ritstjóri hins enska blaðs Times sem er
talið hið mesta blað f heimi andaðist fyrir
nokkru; hann hafði 100,000 króna í laun hjá
eiganda hlaðsins en hinn nýi ritstjóri sem er
32 ára að aldri og þykir helzt til ungur byrj-
ar með 60,000.
Af stórslysum er helzt að geta að gufu-
skip mikið «State of Florida* rakst á annað
skip á hafi úti og sukku bæði; afl67 inanns
á gufuskipinu komust 44 af
Á Spáni brotnaði brú undan járnbraut-
arvagni og fórust þar 60 manns.
Af mannalátum er helzt að geta að Schiödte
prófessor í dýrafræði andaðist í april; hanri var
einhver hinn frægsti vísindamaður í sinni grein.
þrír þýzkir læknar sem hafa rannsakað
kóleru á Egyptalandi segjast nú vera komnir
svo langt að peir geti lælcnað og hafasannað
pað öðrum lælcnum á þýzkalandi.
Fátt er of vandlegn liugað.
(eptir Zophonías Halldórsso n).
(Framhald).
Jeg get eigi annað en kallað það undar-
legt pegar litið er á nllar ástæður, að nú skuíi
í dagblaði vera farið að reyna að vekja óánægju
hjá almenningi yfir þessum litlu eptirlaunum
presta. En lítil kalla jeg þau. par sein þau
eru að eins 10 kr. fyrir hvert ár, er þeir
pjóna. það parf enginn að ætla að þeir muni
freistast fyrir pau til þess, að segja af sjer
emhætti fyrir timann. það væri og rangt,
að veita embættisinönmim svo há eptirlaun,
að pau freistuðu peirra til slíks. En eptir-
laun presta ginna pá eigi til pess, að leita
sjer náðugra d iga að ópörfu, par eð þeir, ef
þeir hafa pau ein sjer til lífsframfæris, verða
að lifa sjerlega sparlega, og geta eigi fram-
fært nema sig eina á peim, en ekkert skulda-
lið rneð sjer. Setjum, að presturinn þjóni
embætti sínu í 40 ár; pá fær bann 400 kr.
eptirlaun. en pað er rúm 1 kr. á dag, eða
rútnlega íyrir fæði handa sjálfum sjer, ef
fæðið er reiknað 1 kr. á dag, svo sem nú er
all-almennt. og eigi er ástæða til að ætla að
lækki framvi'gis. Sjáanlega má hanu eigi
hafa miklar parlir aðrar. Með öðrum orðum
liggur pað í augum uppi, hverjum sanngjörn-
um og óhlutdrægnum manni. að hafi uppgjafa-
presturinn eklcert annað t. d. megandi hörn
eða eignir o. fl. til að styðjast við i ellinni,
pá er hag hans í henni alls ekki sómasamlega
sjeð horgið með eptirlaunum pessum. En
óneitanlega ern pau pakkaverður styrkur.
Auðvitað má gera ráð fyrir lengri pjón-
ustutíma, en 40 árum, en jeg hefi tekið ára-
tölu sem er sennileg*. Áuðsjáanlega eru pessi
eptirlaun svo naum, að margur presturinn mun
vafalausfc fyrir pá sök freistast 11 að reyna
*) Að jeg gert eigi ráð fyrir ósennilegura
árafjölda, sýuir raeðal annars pað, að 2
prestar sem allra seinast hafa fengið lausn
liá embættum; sjera Hjörleifur Guttorms-
son á Völlum, og sjera Benidikt Eiríks-
— 25 —