Norðanfari - 05.05.1885, Side 4

— 72 —
fyrir ytri meiðingum, t. d. af ytri viðkomu
liríss, trjáa, steina, jarðvegs o. s. frv. (Niðurl.)
Ur brjefi
að vestan.
Herra ritstjon!
«Mjög væri æskilegt ef pjer gjörðuð svo
vel og útvega greinilega lýsingu af spunavjel-
inni, sem frjetzt hefir að komin sje nu til
fnngeyjarsýslu, og þar væri skýrt frá flýti
liennar og gæðum, einnig hvað slílc vjelkost-
ar. Gæti petta leitt til pess, að fleiri legðu
út í að útvega sjer pessháttar vinnukonu, en
til pess að almenningi yrði petta kunnugt,
parf lýsing hennar að birtast í Norðanfara eða
einhverju hinna blaðanna.
Jeg hef fáar frjettir að skrifa hjeðan, pví
fátt ber til tíðinda. Almenn heilbrigði. Held-
ur útlit fyrir búpröng sumstaðar, pvi það af
fjenaði, sem til fjölgunar purlti að brúkast,
fór í kaupstaðarskuldir. Skepnuhöld góð, pví
bráðapestar hefir lítið orðið vart. Engir tala
nú um heyskort, og komu pó lömb á gjöf í
fyrstu viku vetrar, pví vetur gekk hjer í garð
með frosti og norðan-kafalds byljum. Eoskið
fje kom pá einnig á gjöf nokkra daga, ogsvo
öðru hverju, en á jölaföstu kom pað algjör-
lega á gjöf pví veðuráttan var fjarskalega um-
hleypingasöm, með áfreðum, snjókomu og
rigningum, par til bálfum mánuði eptir |>orra
að gjörði stillt og gott veður með pýðvindi,
svo víðast kom jörð fyrir skepnur. Meðfebr.
snjeri veðrið sjer til norðanáttar og hríðar-
byljir með 7—12 stiga frosti hjeldust allan
pennan mánuð. M?rz byrjaði með 15 stiga
frosti, en pað, com af honum er, liefir verið
stillt og gotí veður alloptast. ísalög mikil,
riðið úr Hrappsey og út í Stykkishólm, og
ekki orðið róið undir Jökli vegna isa. J>að-
an voru sögð bágindi milli manna, og pað
svo að fólk væri farið að leggjast í vesæld, en
nú er sagður paðan góður íiskafli síðan isinn
losnaði frá. Fiskileysi og manntjón er sagt
frá ísafjarðardjúpi, einnig fjárskaði fráSkjald-
fönn. Aflaleysi að frjetta að sunnan og bágt
útlit fyrir fólki, enda eitthvað dáið úr harð-
rjetti.
«Litið er um framfarir hjá okkur hjer
vestra. |>ó er búnaðarrækt að færast í vöxt,
og á búfræðisnáms skólinn í Ólafsdal mestan
pátt i pví. Piltar paðan, reynast hvarvetna
vel, og er beðið uin pá áður en peir útskrif-
ast, pví pó að peir kæmi helmingi fleiri ár-
var auðsjeð, að pær báðar mundu verða
beztu konur.
Nú var presturinn i engum efa um, að
hann mund' geta kippt pessu í lag og sagði:
„Heyrið nú, heillirnar mínar! J>ú situr ineð
Trínu, Kristján, og svinið hennar, og pjer,
Búgisleifur, gef jeg gott svín af minum eign-
um, en pá verðurðu að sitja með. Rikku“.
Búgisleifur var eigi allsendis ánægður
enn. „Hvert“? spurði liann.
J>ó að pessi spurning hans væri meir
enn stutt, purfti prestur pó engrar frekari
útskýringar, en svaraði skjótt:
„Gyltuna með svörtu frainfæturna“.
„þá er jeg til með pað“, svaraði Búgis-
leifur.
„Guði sje lof“, sagði presturinn gamli,
„koindu nú pegar í svínahúsið, og taktu gylt.
una með pjer“.
þegar brúðhjónavagnarnir keyrðu frá
Klukkuborg, pá var í peim vagninum, sem
Búgisleifur og Hikka var í, gestur, sem ann-
ars sjaldan var vanur að vera við slík tæki-
færi: gylta með svarta framfætur. Búgis-
lega pá hrykkju peir alls ekki til pví eptir-
sóknin er svo mikil, og nú hafa sótt um inn-
göngu á skólann víst helmingi fleiri en geta
fengið inngöngu, og pó eru víst nokkrir, sem
pegja i þetta sinn, en hyggja að komast á
framfæri síðar. jpað er pvi mesta pörf á að
stækka pennan skóla allt að helmingi, pvi
er nú lýðum ljóst, að jarðræktar áhuginn vex
að pví skapi, sem fleiri fást til að leiðbeina.
J>að eykur líka lærdómsfýsn pilta, að Torfi,
skólakennarinn, er einn hinn mesti ágætis-
maður. Hann kemur piltum svo vel við sig
að pað mun óhætt að segja að peir pjóna
honuin af elsku og lotningu. Siðferði og
heimilisreglur eru ágætar, sem fýsir bændur
eigi lítið, að láta sonu sína á skóla þennan;
einnig getur hver piltur, sem útskrifast, feng-
ið jarðræktarverkfæri, sem Torfi smíðar nfl.
plóg, herfi, járnkeðjur til grjótdráttar m. fl.;
hjer má pví heita að komið sje í gott horf
hvað snertir hina yngri menn hjer. Enn allt
er hjer daufara hvað áhrærir blessaðar stúlk-
urnar. |>ær mæna vouaraugum eptir fram-
faraleiðinni, en sjá engan opin veg fyrir sig,
jafn greiðfarin til framfara, sem piltanna. Að
sönnu eru kvennaskólar stofnsettir bæði fyrir
sunnan og norðan, en fátækum stúlkum er
alveg ómögulegt að kosta nám sitt á peim,
eins og peir eru nú fátækir og treglega lagt
til peirra úr landssjúði, En á hverju skyldi
pað nú vera byggt, að veita ekki pessura
kvennaskólum jafnrjetti við búnaðarskólana?
Engum ætti pó að vera hulið, að kvennpjóð-
in, sem er önnur hlið mannfjelagsins, þuríi
að njóta menntunar 1 peirri iðnaðargrein sem
hún parf að stunda, og pví betur er pað heim-
ili statt, sem hefir tvær hendur jafnvígar.
«Bágt er einni ár til lands aðróa», segir mál-
tækið. J>að er mjög svo undarlegt, hvað ping'
ið er jafntækt á sparseminni við kvennaskól-
ana, |>ar hygg jeg pó að enginn sitji, sem
ekki heíir haft einhver góð kynni við kvenn-
pjóðina, og peir munu allir sjá í anda og
sannleika, að ríflegt fjárframlag til menntun-
ar kvenna, er stór sanngirniskrafa, pá tillit er
haft til fjar pess, er gengur til menntunar fyr-
ir karlmenn. A kvennaskólunum parf að
kenna stúlkum fyrst leiðarvísi til að ala upp
börn, pví búast má við að pær verði einhvern
tíma, fyr eða síðar, mæður; 2), allskonar tó-
vinnu og fatasaum; 3),ýmsan matartilbúning,
smjör- og ostagjörð m. fl.; 4), búreikninga
yfir allar innanbæar búsnytjar. Skrift og
reikningur er hið sjálfsagða, og í peirri grein
leifur var hinn kátasti og brúðkaupsgestirn-
ir snngu fjörug gamankvæði. Innanum allt
petta niátti heyra gyltuna lirína, rjett eins
og hún vissi, hve mikinn þátt nún hafði tek-
ið í högum brúðhjónanna. Ailt var gleði og
ánægja.
Og pað urðu tvenn góð hjón úrpessum
fjórum. Kristján og Trína hat'a mest lagt
stund á barneignir, en Búgisleifur og Hikka
hafa lagt sjerlega stund á svínarækt. Grisir
peirra iá almanna lof par í grennd, en
prestkonan getur eigi að sjer gjört ad vikna,
pegar peim er liælt, grísunum. J>ó er hún
dálitið upp með sjer, pegar hún hugsar til
pess. að svínið var pað bezta svín, sem hún
hafði alið upp.
Upp frá þeim degi, er petta bar við,
er gamli presturinu mjög aðgætinn á Mik-
jálsmessu.
œttu pær að vera komnar dálítið á veg áður
en pær koma á skólann. Líkt útheimtist af
piltunum til pess að peir nái inngöngu á
búnaðarskólana. Dönsku purfa pær að læra,
til pess að geta lesið og hagnýtt sjer danslc-
ar bækur, sem hljóða um matartilbúnig o. fl.
Ljeti nú pingið sjer vel annt um að grennsl-
ast eptir, að öll kurl kæmi rjettilega til graf-
ar, nfl., í landssjóðinn, og pað væri greiðara
á fjárframlögum landinu til framfara, bæði
körlura sem konum, til lands og sjáar, er ei
óhugsandi, að ekki færðist bráðum i lag vel-
megun og hagsæld landsins, svoaðhinumikla
volæði og sveitarpyngslum ljetti af bændum,
pví pau eiga að nokkru leyti, rót sína að rekja
til óhagkvæinrar meðferðar á efnahagnum, verk-
legu kunnáttuleysi og par af leiðandi deyfð
og dofinskap í öllum framkvæmdum. Marg
opt hefir verið rætt og ritað, um hin sívaxandi
sveitarpyngsli, sem allvíða eiga sjer stað, en
ráð til að sporna við peim, liggur beinlínis í
að mennta pjóðina jafnt, konur semkarla, svo
hver höndin styrkji og styðji aðra. Með mennt-
uninni fær maður meira sjálfstraust og pekk-
ingu, en þekking eykur kapp og dug, kapp
og dugur eykur hagsæld og velmegun, svo
bóndi verður bústólpi og búið landstólpi.
(Niðurl.).
Auglýsingar.
Hjer rneb vil jeg vekja athygli bænda á
ar karbqlsýru,
semjeg hefitilsölu í sterkum pjáturbrús-
um. Karbólsýran er ab dómi allra,
sem liafa reynt hana, hib langbezta og
odýrasta babmebal
Akureyri, 25. apríl 1885.
Eggcrt Laxdal.
Inn og útborgun í spari-
sjóðinn á Altureyri framfer
á póstafgreiðslustofunni hvern
virkan mánudag kl. 4—5 e. m.
TIL ALMENNOGS.
L æ h n i s a ð r 8 r u n.
Þess liefir verið óskað að jeg segði álit
mitt um „bitter essents", sem hr.C.A.
iNissen hefir búið til, og nýlega tekið aö
selja á Islandi og kallar Brama-lífs-essents.
Jeg hef komist yfir eitt glas af vökva þess-
um. Jeg verð að segja að nafnið Brama-
lifs-essents, er mj8g villandi. þar eð ess-
ents þessi er með 811u ólíkur hinum egta
Brama-1 í fs-elixí r frá lir. ðlansfeld-
i úllner & Lassen og því eigi getur hafl
þá eiginleika, sem ágæta hinn egta. J>ar
eð jeg um mörg ár hefi hafl tækifæri til
að sjá áhrif ýmsra bittera, en jafnan kom-
ist að raun um, að lirauia-lífs-elixír frá
Mansfeld-líúliner & Lassen, er kosta-
bcztur, get jeg ekki nógsamiega mælt
frani með honum einum, umfram oll önn-
ur bitterefni, sem ágætu meltingarlyfi.
Kaupmannahöfn 30. júlí 1884.
E. J. M e 1 e h i 0 r,
læ k n ir.
Einkenni hins óegta eru nafnið C. A.
NISSEN á glasinu og á miðanum.
Eiiikcniii ávorumeina egta lírama
lífs-elixír eru iirmamerki vort á glasinu,
og á merki-skildinum á miðanum sjezt blátt
Ijón og gullliani og innsigli vort MB&L
i grænu lakki á tappanum.
Mansfcld-Búllner & Lassen,
sem einir búa til hinn verðlaunaða
Brama-lífs-elixír.
KAUPMANNAHÖFN.
Eigandi og ábyrgðarm.: Björn Jóusson
Prentsmiðja Norðanfara.