Baldur - 18.10.1869, Blaðsíða 2

74
og sköroglega fram aptor og aptor og eioaríilega lýst þiirfom vorom og
rjetti, þá væri ástandiþ í laodi voro betra en þaí) er, því atkvæþi og
yflrlýsingar frá Stdrmerintim iandsins, hlýtor aþ hafa meiri þýbing og
meiri áhrif, en þaþ, sem kemor frá oss smámennonom. En ekki þar
fyrir — jeg er ekki hræddnr nm, hvernig sem fer, a?> vjer náom ekki
frelsi og jafnrjetti fjrir land vort, þegar fram lí%a stundir, því þar mun
sannast um þaíi, sem einn gábur kennimaþnr sagþi nýlega nm gu6s
orí); frelsi íslands verþur eigi fjötraþ. því hefnr verií) spáí), aþ ef vií)
höfnnm fromvörpnm þessum, þá mnni annaþhvort koma fram, aí) máliþ
verííi fellt uií)nr eí)a ah stjörnarskipnn þessari ver«)i þröngvaþ upp á oss;
hinn háttvirti kouungsfnlitrúi hefnr spáí) oss hvorutveggja. Komi nú hií)
fyrra fram, þá verþur ástandi?) hjer nm bil eins og þaí) er, og vjerget-
om því liklega beí)ib nokkorn tíma enn, þangah til vjer náum meiri
viþnrkenningu á rjetti vornm hjá Dönnm; en komi hitt fram, þá vitnm
vjer nú hvaí) viþ fáum, þú vjer biþjum ekki, og þá mun reynslan geta
sýnt mönnnm, hvort þotta frumvarp greibir nokkurt hænofet til framfara.
Snmir hafa nú spáb svo, ab stjúrniu muridi kvelja oss og íþyngja meb
nanbnngarsköttnm og öbrum álögum og alls konar lögleysnm. þarerjeg
nú á sama máli og hinn háttsirti þingmabor Subur-Múlasýslu, ab þab
lýsir öldungis úhæfllegri tortryggni og útrausti til stjúrnarinnar, ab ætla
henni slíkt, ab hún fari í fulln lagaleysi, ab þröugva upp á oss því, sem
allir vilja mútmæla, svo ab þogar þetta kom fram hjá einom þingmanni
hjer um daginn, var rjettkomib ab mjer, ab bibja manninn ab gæta þing-
reglo. Jeg skal nú eigi fara fleiri orbum um þetta mál ab sinni.
lÍTLENDAR FRJETTIR,
frá ágústrnánaðarlokum til septemberloka.
Prússland. Hinum öðrum þjóðum Norðurálfunnar hefur
þegar lengi staðið stuggur af uppgaugi Prússa, og er
það eigi ástæðulaust, þar sem þeir smátt og smátt hafa
verið að leggja undir sig smáríkin á Norður-Í’ýzkalandi og
Bismark greifi ávallt að berjast fyrir því, að ríkin á Sttður-
Þýzkalandi gangi íNorður-Þýzkalandssambandið; þannig kvað
hafa komið upp úr kaíinu nú nýlega, að Prússland standi
í samningum við Baden um að ganga í sambandið. Búa
Prússar um sig á alla vegu, byggja nýja kastala, halda stór-
kostlegar heræfmgar, og hafa þangað sótt herforingjar úr
öðrum löndum Norðurálfunnar, einkum frá Englandi, til að
kynna sjer alla aðferð og herbúnað Prússa, sem þykir taka
fram herbúnaði allra annara þjóða. Miklir mannfundir hafa
verið í höfuðborginni Berlin. 29. ágústm. komu þar saman
2000 manns til þess að ræða um kyrkjumálefni, og urðu
allir fundarmenn á eitt sáttir, að stuðla að því á allan lög-
legan hátt, að klaustrin yrði af numin og Iíristmunkum
visað burtu úr ríkinu. Konungsefni Prússa ætlar eins og
annað stórmenni Norðurálfunnar að vera við staddur á
Suéztanga, þegar skurðinum verður algjörlega lokið upp,
sem ætlazt er til að verði seinni hlut þ. m.
Fralikland. Napoleon keisari hefur mestallan fyrri mán-
uð verið sjúkur. Á meðan hann lá rúmfastur voru allir á
glóðum, því öll stjórn er þar á tjá og tundri eptir að
breytingin kom, og eigi gott að sjá fyrir, hversu mundi
hafa farið, ef hann hefði dáið. Eptir hinum síðustu fregn-
um var hann orðinn albata. Eugenia keisaradrottning ætlar
að ferðast til austurlanda og koma við á Sueztanga, þegar
skurðurinn verður algjörlega opnaður.
Spánn. Þar fer nú allt með felldu, bráðabyrgðarstjórnin
(Prim, Serrano og Olozagá) situr enn að völdum, en allt
virðist lúta að því, að Spánverjar vilji eigi lengi vera kon-
ungslausir, og hefur þeim nú enn boðizt nýtt konungsefni,
þar sem er Ágúst prinz, bróðir Portúgalskonungs, og hef-
ur hann flokk nokkurn með sjer. Enn hefur verið þar að
brydda á smáuppreistum í borgunum Barcellona og Tarra-
gona, og talið af völdum Karlunga, en þær hafa jafnskjótt
verið bældar, og er Karlungum nú ekki lengur vært á Spáni.
í nýlendum Spáns á Vesturheimseyjum, einkum á eyjunni
Kuba, hafa innlendir menn þegar fyrir löngu reynt að kom-
ast undan yfirráðum hinnar spænsku stjórnar, en Spánverjar
eigi mátt vera að skipta sjer af sökum óeirða heimafyrir, en
hafa nú sent þangað 5járnbarða og 10000 manns til að
bæla uppreistina, og gjöra sjer vonir um, að það muni takast.
Tyrkjalönd og Egyptaland. Soldán þykir vera farinn
að vera nokkuð harðskiptinn við ríki þau, sem honum eru
að nokkru háð, og þykir Egyptalandsjarli sjer nú þröng
kjör boðin, þar sem Soldán hefur skipað honum sem þegni
sínum að selja af hendi alla járnbarða sína og hin nýju
vopn, fækka herliði sínu, bannað honum sjálfum að semja
við aðrar þjóðir og leggja á nýja skatta og heimtað af hon-
um fjárhagsreikning Egyptalands á ári hverju; en hann vill
eigi ganga að þessum kjörum, sem ekki er að furða; eptir
hinum síðustu fregnum stóð enn svo, að eigi gekk saman.
Tyrkir eiga örðugt heima fyrir, þar sem gengur á einlægum
uppreistum í skattlöndum þeirra, en Rússar blása ávallt
að kolunum og vaka yfir þeim eins og hrafn á hjalii.
Danmörk. Ríkisþing Dana átti að setja 4. þ. m. Sam-
kvæmt opnu brjeíi 28. ágústm., fóru kosningar til þjóð-
þingsins fram 22. f. m., og munu hjer um bil tveir þriðj-
ungar þingmanna vera hinir sömu og á seinasta þingi. 22.
f. m. fengu þeir ráðgjafarnir, Estrup innanríkisráðgjafi,
Suenson sjóliðsráðgjafi, og sjera Ilansen, ráðgjafi kyrkju- og
kennslustjórnarinnar, lausn í náð frá embætlum sínum.
Sama dag var Wolfgang kammerherra Haffner kallaður til
innanríkisráðgjafa, en við stjórn sjóliðsmálanna tók Baaslöff
hermálaráðgjafi um stundarsakir, í stað sjera Hansens kom
Rosenörn kammerherra.
Um meðferð fjárhagsmálsins á alþingi eru ýmsir dóm-
ar í dönskum blöðum, og er það hryggilegt, ef það væri
danskir íslendingar (en ekki, sem sumir ætla, íslenzkir
Danir), sem leggjast á eitt með Dönum til þess að niðra
alþingi voru og gjöra lítið úr því í augum annara þjóða
(sjá Dagbladet 28. f. m.). í «Dagsteiegrafen» 26. f. m. er þar
á móti farið svo felldum orðum um málið : i'Það er auðsjáan-
legt, að í þessu máli hefur fremur verið ágreiningur um
formið, en málið í heild sinni, og væri því óskandi, að
þeir, sem enn gætu stutt að því, að það fengi heppileg
afdrif, hefðu hugfastan hinn íslenzka málshátt: «sá skal
vægja, sem vitið hefur meira». Það lá í augum uppi öll-
um, sem nokkurt skynbragð bera á máiið, að stjórnin, eptir l
að hafa uppleyst alþingi, og eptir aðra óskiljanlega með-