Göngu-Hrólfur - 24.12.1872, Qupperneq 2
En ég imin heldr eigi óttast fáfræðis- né
hégilju-fordóma, þótt þeir komi frá almenn-
ingi. Ég skal respektéra (virða) hverja þá
skoðun annara, sem filgt er með skinsam-
legum ástæðnm, hvort sem ég get fallist á
hana eða ekki. En so heimta ég líka. að
mínar skoðanir séu respekléraðar á sama hátt.
fág" Pess skal getið, að ég hefi fengið lof-
orð um aðstoð ímsra manna bceði hérí bœn-
um, úlum Jand og erlendis, soað blaðið verði
sem best úr garði gert.
Réttritun mín vcit ég að verðr mörgum
hneixlunarhella. Ég rita -r íirir -ur f niðr-
lagi orða og orðstofna — þf það sparar rúm;
ég rila é f staðinn íirir je — þí það sparar
rúm; ég rita einfaldan samhljóðanda á und-
an öðrum samhljóðanda — þí það sparar rúm;
ég rita mörg þau orð saman, sem alment
eru rituð í tveimr orðum eða fleirum — þí
það sparar rúm; ée rita i og í firir y og ý,
þí i og í eru þinnri stafir — þetta sparar
þí rúm; ég rita af sömu ástæðu ft firir pt;
% rita ég hvergi. — í kvæðum rita ég -ur
firir -r. — Ég er mörgum betr að mér í ís-
lensku og veit þi, að sumt af þessu er rangt
eftir kreddum málfræðinga; — en það er
praktískt og kaupendr mínir græða á þf, að
fá þeim mun meira mál í blaðinu, sem rúmið
eikst við þetta.
Alla niðrskipun blaðsins vil ég reina að
hafa sem reglubundnasta og blaðalegasla,
Að lokum ósJta ég, að aJlir, sem kaupa
viJja blaðið, Játi mig vita það sem allrafirst.
í’eir, sem selja nokkuð talsvert, fá sölulaun
eftir því, hvemikið þeir selja.
Með virðing
Jón Ólafsson, ritstjóri.
Beikjavík, 24. desember 1872.
Það er áform vort, að láta blað þetta
færa mönnum eigi aðeins fréttirum stirjaldir
og stórtíðindi, kornuppskeru, veðráttufar og
slisfarir, heldr einnig skíra frá þeim nfu og stóru
hugmindnm og skoðunarhælti, sem framkemr
f heiminum. — Það er skömm til þess að
vita, hvað jafnvel þeir menn, er kallast vilja
mentaðír, eru ófróðir 'um þær mikilfenglegu
og þíðingarmiklu nfu hugmindir, sem hrífa
allan heiminn í kringum oss. Og hver verðr
afleiðingin? — Vér getum ekki borað oss út-
úr veröldinni, þóvérgjarnan vildum; og þær
hugsanir, sem hrífa nú allan heiminn, koma
síðar einnig til vor. En þá er betra, að
þekkja þær og vita hvað það er, sem til vor
kemr.— Allr heimrinn er nú á þeirri stefnu,
að alt ið gamla firirkomulag og hugsunar-
háttr er að kollsteipast. In núverandi bigg-
ing er hrinjanda hús og hrapanda flug. En
á rústum þess gamla rís ní bigging, og það
erum vér, borgarar heimsins, og vorir niðjar,
sem eigum að riðja rústirnar og reisa ið nía
hús. Margir eru, sem vonlegt er, ráðvilltir,
hvað gera skuli; margir vita ekki, hvað þetta
er og skilja ekkert í þí; en hver sá, sem
vill vera nítr maðr og geta filt út sitt rúm,
verðr að þekkja það. Vér verðum allir að
þekkja stefnu þessara tíma, og því mun ég f
næstu blöðum rita «um stefnu þessara líma*.
Þí vér verðum að gera oss Ijóst, hverja leið
vér eigum að halda; vér — já allr heimrinn,
allt mannkinið er á þessari þíðingarmiklu tíð
einsog viltr vegfarandi
Á VEGAMÓTUM:
Nú eru tíðar eiktamót; nú drynur
ins útlifaða tíma síðsta kvein;
oss frelsisleiplrin sýna’, að hrófið hrynur,
sem horfin lið sér reisti’ að bautastein.
Nú þrældómsandinn þungt í dauða stynur;
á þjóðum heimsins fornt er sprungið mein.
Ég sé, hve skært á Skuldar himingeimi
in skýra frelsissól nú roðar blfð.
fér skuluð aldrei ætla’, að skáldið dreymi,
f anda þótt hann sjái nýja tíð.
Ei hér aðeins, í öllum víðum heimi
rís endurborið mannkyn gegnum strið.
En eigum vér þá einir kyrrir bíða
og eptir vænta, að skruggan llði hjá?
t*að skeður ei; og móti straumnum stríða
vér stöndumst ei; en hvað skal gera þá?
Ó, starfatímann látið eigi líða,
en leggið þegar hendur verkið á!
Jón Ólafsson.
RITFREGNIR. — «Nýársnóttm, sjónar-