Göngu-Hrólfur - 24.12.1872, Blaðsíða 5

blessuðum reklornnm, það er einsog hann
finni til þess, að hann sé ónógr til að stjórna
skólapiltum eða láta þá bera nægilega virð-
ingu firir sér og lögum skólans, en nú vilj-
um vér hugga hann með þí, að til slíks
mundi aldrei hafa komið, að minslakosti hefðu
þá stúdendar eigi átt neinn þátt í þí; þí þó
stúdenlar hefðu heirt firirlestra á formiðdög-
unum i alþingissalnum, þá hefðu þeir ekk-
ert samblendi þurft að hafa eða jafnvel get-
að haft við skólapilta, þí þá eru þeir allir
i tímum og undir handarjaðri kennaranna,
sem allir eru meira eða minna siðferðislega
góðir menn og reglusamir. Sama er að segja
um eflirmiðdagslímana, að skólapiltum mundi
þá eigi heldr vera nein hætta búin af stú-
dcntum, einkum þarsem inn árvakri og vel-
skigni iuspektor og «portner» vakir iíir þeim.
Einnig furðar oss á þí, að stiftsifirvöldin
skildu leita álits rektors um þetta, sem ekki
heirir undir hans verkahring, en beinlínis
heirir þeim til’, og ennfremr furðar oss á
þí, að þau skuli hafa tekið þessar léttvægu
ástæður til greina, og matið þær meir en
hag landsins og heilsu kennara og lærisveina
prestaskólans. a — s.
★
♦ *
Vér höfum álitið rétt, að veita ritgjörð
þessari rúm, þólt hún nánast aðeins virðist
að snerta einstaka menn, nl. prestlinga og
kennara þeirra; því að, ef rétt er að gætt,
snerlir hún hag als landsins. I’essutan er
þetla eitt golt dæmi þess, hversu opinberu fé
er varið á stundum. Hús það, er nú er leigl
handa prestaskólanum, er lélegra og óvirðu-
legra en aumasta brennivínsbúð og væri ifirdrif-
in leiga að borga 72 rd. árl. firir siíkt liús með
eldivið og ljósi. En ástæður, sem vér viljum
hlífast við að nefna, hafa valdið því, að hreisi
þetta hefir verið leigt til þessa. Hitt ervit-
anlegt að íirir 250 rd. á ári má fá besta hús-
rúm leigt hér. Og 250 rd. eru 4°/0 renta af
6250 rd., og firir það verð mætti vafalaust
reisa miklu veglegra hús firir prestaskólann.
Nú er einnig 18 prestlingum veittr húsa-
leigustirkr, 40 rd. árlega liverjum, og eru það
1) par) snerti kanrrske helst berra biskupirm, eem
varaforreta alþingis. UitstJ.
alls 720 rd., og er það 4% ársrenta af 18000
rd. í’annig er árlega varið til húsaleigustirks
og 1 húsleigu rentu af 24,250 rd. Væri nú
hús reist, sem kostaði 20,000 rd., þá ætlum
vér að það gæti orðið nægilegt til að veita
húsrúm til fyrirlestra og að veita 18 prest-
lingum (eða jafnvel fleirum) ókeipis bústað.
Og þá er eftir renta af 4250 rd. eða 170rd.
árlega fyrir ljós og eldivið, og ætlum vér
það nægilegt; auk þess að húsið þirfti aldrei
að kosta meira en sosem 1 hæsta lagi 10,0000
rd., soað árlega mætti spara landinu rentu
af 10,000 rd., eða 400 rd. Og þetta firir-
komulag væri að vorri higgju miklu hentara.
Hreifum vér þessu firir þí, að vér vildum
þarmeð hafa vakið athigli biggingarfróðari
manna, en vér erum, á þessu; og væri æski-
legt að einhver slíkr vildi, ef þetta virtist
tiltækilegt, gera um það sennilega áætlun.
Ritstjórinn.
HITT OG I'ETTA.
Feningabreiting á Norðrlöndum. — Menn
hafa þegar firir löngu fundið til þess, að gull
sé hentugra til peningasláttu heldren silfr,
og hafa þí inar slærstu verslunarþjóðir tekið
upp gull sem grundvöll firir peningatali sínu.
Englar, Frakkar og Vestrheimsmenn hafa
þegar liaft þelta so lengi; þjóðverjar tóku
það upp í firra. Norðrlöndum hefir nú komið
til hugar, að semja sig 1 þessu eftir inum
stærri þjóðum, og jafnframt að koma á ein-
ingu 1 peningum sin á milli og meiri sam-
kvæmni, en verið hefir, við peninga annara
þjóða. þessulan hafa menn í Danmörk og
Noregi fundið til, hve óhentugt það er, að
aðalmintin skuli ekki skiftast eftir tugum (1
10 og 100 parta). Tilað færa þetta allt 1 lag
hefir nefnd verið sett, sem skipuð var full-
trúum úr öllum inum þremr ríkjum á Norðr-
löndum; lét hún næstliðið sumar í ljósi álit
sitt um, hverninn þessu irði best firirkomið.
Þareð það er líklegt, að uppástunga hennar,
sem nú mun vera lögð firir löggjafarþingin í
öllum þremr löndunum (Danm., Svíþjóð og
Norv.), nái að mestu eða öllu leiti samþikki,
viljum vér hér geta hinna helstu atriða uppá-
stungunnar. — Mint sú, sem reikna skal
(