Víkverji - 03.09.1874, Page 4

178
einkum um valið á hrútum, sem menn eru alt of
hirðulausir, og pað er J>ó einmitt petta, sem mest
er undir komið, pví að brúka slæman hrút handa
góðum ám, er, eins og eg áðr hefi sagt, ið sama
sem að sá slæmu fræi í góðan akr. J>ar eð einn
hrútr getr átt lOO'lömb á sama tímabili, som ein
ær getr átt eitt lamb, svo er pað auðskilið, að pað
er langtum meiri skaði að brúka einn slæman hrút
heidr en eina slæma á, og þess vegna ætti maðr að
íhuga hundraðfalt betr, hvaða hrút maðr ætti að
velja, heldr en hvaða á maðr notar til undaneldis;
en með valið af ám má maðr ekki heldr vera hirðu-
laus eða láta tilviljunina ráða. Maðrætti að hugsa
til pess, hvað útlendingunum pykir pað miklu varða,
að fá góða hrúta, par sem menn á Englandi hafa á
stundum selt og keypt hrúta fyrir 5000 rd.(!), og
mundi slíkt pykja geipiverð hér; par á móti dettr
engum fjármanni par í hug að gefa einn tíundapart
af pessu fyrir eina á, hversu falleg sem hún væri.
Til pess að útvega sér betra fjárkyn en maðr
áðr hefir, hafa menn við haft eina af inum premr
eptirtöldu aðferðum:
1. Að maðr úr sínu eigin fjárkyni alt af velr ein-
ungis pær kindr, sem bestar og fallegastar oru,
og elr undan peim nýan fjárstofn;
2. að maðr útvegar sér hrúta frá öðrum, sem maðr
veit að hefir betra fjárkyn en sitt eigið;
3. að maðr lógar alveg sínu eigin fjárkyni, en út-
vegar sér nýan og hetri fjárstofn.
In fyrsta aðferðin, nefnilega að velja úr sínu
eigin fjárkyni ið besta, verðr sjálfsagt best og af-
farasælust fyrir vel fiesta, einkum pá semhafagóð-
ar hjarðir. En ef pað er ekki tilfellið, og maðr
veit, að annarstabar er hægt að fá betri gripi til
undaneldis, ætti maðr ekki að láta hjá líða að út-
vega sér pá. Ef maðr þefir ekki stórar lijarðir, er
cinnig nauðsynlegt að útvega sér við og við hrúta
frá öðrum, pví pað er margreynt, ab ef maðr til
lengdar lætr nærskylda gripi timgast saman, pá fer
peim gripategundum alt af aptr, og verða lakari að
öllu leyti en' afkomendr peirra gripa, sem ekkert
eru skyldir.
In önnur aðferðin aö bæta fé sitt, með pví að
útvega sér hrúta hjá öðrum, er einnig vel brúkanleg,
einasta er pað, að maðr má vera vel varkár með
slíkt, og ekki gjöra pað nema að maðr sé viss um,
að mabr ekki gjöri sinni eiginhjörð skaða með pví.
pegar maðr fær hrút hjá öðrum, er pað sjaldan að
maðr veit út af hvaða kyni hann er kominn, keldr
verðr maðr að fara eptir útliti hans sjálfs, en pað
er ekkert vfst mark til pess, að hann muni láta
eptir sig nokkurn góðan og jafnan fjárstofn, pó
hann sjálfr sé útlits fallegr. Fyrst pá, pegar einn
gripr langt fram í ættir er kominn af góðu kyni í
báða ættleggi, pá getr maör vænst pess, að allir
hans afkomendr veröi góðir og líkir hver oðrum, án
pess að út af bregði.
Alstaðar par sem sauðféð vegs svo seint, sem
hjá oss, ætti maðr ekki að nota hrútana fyr en peir
eru orðnir hálfs priðja ársgamlir, oger
pá óhætt að brúka pá, par til peir eru 5—6 ára-
Ið sama er aö segja um æmar, aö ekki ætti aö
láta pær fá lamb, fyr en pær eru á priðja vetri.
Víðast hvar er pað pó siðrað hleypa til bæði hrút-
um og ám, áðr en pær hafa náð pessum aldri, og
halda menn að pað sé alveg skaðlaust; en sérhver
maðr ætti ab geta skiliö, að petta hlýtr að kippa
vegsti og framförum úr gripunum, enda er sann-
reynt, að lömbin undan slíkum foreldrum, aldrei
verða eins væn, eins og undan fullproskuðum
skepnum.
Ef hrútarnir eru f góðu standi og fóðraðir inni,
en að eins slept út, pegar peir eiga að notast, er
óhætt að hafa einn hrút handa 40—50 ám um
fengitímann.
Með pví alt af að velja úr pað vænsta og út-
rýma inu lakara, getr sá sem hirðingarsamr er, bætt
sinn eigin fjárstofn, en til aö koma mönnum íheil-
um bygðarlögum til að bæta fé sitt, hafa menn ekki
fundið nokkurt betra eða áreiðaniegra meðal, en að
halda sýningar á gripunum, par sem allir, er hafa
góðar og fallegar gripategundir, koma með nokkuð
af peim, eg eru pá peir, sem besta hafa gripina,
látnir fá verðlaun fyrir pá. Slíkar sýningar hafa
verið ið besta meðal til að uppörfa menn til að bæta
kynferði kvikfjárins, en pað hafa ekki verðlaunin
einungis gjört að verkum, heldr einnig pað, að slík-
ar samkomur hafá vakið áhuga manna, en áhuginn
vekr hugmyndirnar og hugsunina, og í pessu sem
öllu öðru verða hugmyndirnar að ganga á undan
verkinu.
— Póstskipib DIANA. kapt. H o 1 m, kom 27. ág.
Meí) því komu læknarni.r Tdmas Hallgrímsson
hann er nýorbinn læknir í stab porgríms frá Odda,
sem kominn er norbr í síua sýsln), Ó I a f r Sigvalda-
son og Júlíus Hallddrsson Fribrikssonar. Enn
fremr kom fröken A. Thorgrimsen, frú K. W. Maack,
Og 4 skoskir ferhamenn.
— Dáinn í Kaupmannahúfn 6. júlí eptir lariga
legn Páll Sveinsson bdkbindari, sonr Sveius
læknis Pálssonar, maPr vel ab sðr í sinni ment og
nafnknnnr hér af ýmsnm báknm, er harin gaf út á
sinn kostnað t. d púsurid og ein nótt, Ný sumargjúf
og f>-
— BRÚIÍUÐ ÍSLENSK FRIMERKI
verða eptirleiðis keypt og borguð vel í Kaupmanna-
höfn, Gothersgade 38, 2. sal.
— lnn- og útborgun sparisjóðsins í Reykjavík verhr
í prestaskólahúsinu á hverjum langardegi kl. 4 — 5 e. m
Útgefendr: nokkrir menn í Reykjavík.
Ábyrgðarmaðr: Páll MeUteÍ.
Prentaðr í preutsmihju íslands. Einar pórðarson.