Sujumut - 01.04.1943, Blaðsíða 3

ukiut 10«at Nr. 4-6
SUJUMUT
13
nauk autdlångikaluardluta. taimatiitaoK
silarssuarujugssuas atuarnerlnåkut anga-
laorfigisfnauvdlugo. tåssame pisimassunik
atuagagssinesaruvta atuarneK sutut inu-
ssutigssatut atungitsugagssaringilarput, na-
lussavut tåssaralanguatc atuarafkut tusar-
tutut påsisfnaugavtigik.
1870-ip erKåne inusimassugut sivisorssuar-
mik tårsiordluta inusimavugut, pingår-
tumik uvanga. aperssortikiartorsimavu-
nga Kåinamik. tåssalume pissariaKarner-
pausorissara »KajaK« kisiat iliniagarisimav-
dlugo. sujumorparalo palase ilagingne su-
Kssusivdlune piginåussuseKaKissoK Jens
Chemnitz, ernglnardlo iugmivh'nut ilisare-
Katigilerpugut. ileiKumissutdlo inugsiar-
nerdlune ilfniartitarilerpånga. tåssångalo
påsilerpara atuartariatcardlunga, iliniartit-
sineralo iluatcutigingåraluardlugo taimåi-
toK piuraasså namagtlnago poiuner-
ssuavnit. avigsårpugut kujatånut nugdlu-
ne autdlarmat pilersarutigissatorKane ki-
ngunigssaKangårtoK suliariartordlugo. ma-
ngamitdlo nalungilarput suliåta kingunera
KanoK pivdluancussautigissoK.
Udstb. David Olsen.
Sarfångruau, Hol3telnsborg-
issartagkat tupingnartut.
nugt. H. Lyng-e.
Kangale nakorsat ilisimatusarnermik sulia«
Kartut singnagtutut takordlugarisimavåt angu«
jumårdlugo nakorsautip inup timå akornu*
sernago umassuarKanik bakétrianik nungutit«
sisinaussup navssårinigsså. sunauvfame ilu«
mut 1940*minaK issartagånguit niaKorigsau«
taussat kalkitutKaugdlorigtigissutAmérikame
inuit 50.000 puangmikut marniliutortut, er«
nerdlåtdlo KanimanartoKartut, Karatsamikut
KiterKamikutdlo marniliutortut, ikeKardlu*
tigdlo aserutordlutik aungmikut tOKunarto«
Kalersut avdlanigdlo perulungnartunik nå«
pauteKardlutik tOKumik KularKerissugssau«
galuit ajorungnaersikumårmatigit.
1935*me nakorsap tyskiussup Gerhard Do«
magk*ip navssårai prontosil (Kajussausså.
nguit Karmagssiatut augpalujagtut) ukaliu«
ssatdlo terissatdlo marniliorneKartut tåussu«
minga misiligtalerdlugit. uvdlut ilane pani«
ne merssordlune merKumik kapingmat kapi*
nermigutdlo aserutorneKalerdlune nakorsanit
ånåuneK ajornarsissutut OKautigineKardlune
Domagk*ip prontosil paningminut OKatårnia«
lerpå. aseruneralo nunguvoK niviarsiardlo
ajorungnaerdlune.
prontosil tauva Tysklandime Frankrigimi«
lo atorneKaleKaoK iluagtikiartorneKardlune
atorneKalerdlunilo puatdlugtunut, kilerner*
mingnik marniliutortunut, aungmikut toKU«
nartoKalersunut nåpautipiloKartunutdlo. tu«
luitdle Amérikarmiutdlo ilisimatortaisa pron*
tosil taimaiginartitdlugo pitsagikulunginami«
ko akue ingmikortiterdlugit misigssortitdlugo
påsivåt akuine iluaKUsisinaussutuaK sulfona«
mide=mik taissartik. tåuna sanavdlugo uma«
ssunut inungnutdlo OKåtårpåt iluatsitseKa«
lutik.
sulfanilamide^p (taima issartagkat „anånåt"
atesarpoK) ilimagineKarsinaussut akimungår«
pai. tåssame sunauvfa marniliutornerit pi«
narnagit nåpautit åssigingitsut 30*ussut bak«
térianik pissuteKartartut ama ajorungnaersisi«
naugai.
misigssuinerit agdliartortut ulérpåt Amen«
kame inuit 450.000 migss. ukiurnuinaK pu*
angmikut aserutornermik nåpartartut, tåu=
kualo inuit 120.000 toKungitsusanatik. sul«
fapyridine«p sordlo OKarérsugut amerdlasor«
pagssuit toKunigssaugaluånit ånåupai. uv»
dlutdlo kissarulorujugssuarfiussartut 12*uga«
luartut issartagaKarnikut sivikitdlisfneKarput
nal. ak. 72*nut. 25 % toKussaraluaramik 5 °/o
kisimik tOKUssalerput. ilame puatdlungneK
inuit tOKiissutigisaerdluinarumåråt professo«
rit pingårnerit ilåt sujuligtuivoK.
tuluit nunane ernerdlåt Kanimanartoxardlu«
tik toKussartut 23 °/o«ugaluaramik 4 °/0;inå»
ngortineKarput. agdlåme Parisnme ernerKa«
jåginalersut 2100»ussut sujumortitdlugit issar*
tagaKartitdlugit misilingneKarmata ernissu«
mik atautsimigdlunit KanimanartOKardlune
tOKUssoKångiJaK, måssa sujornatigut uvdlor«
mut ernissorpagssuit ilanik atautsimik ar*
dlalingnigdlunit toKussoKartuåinarsimaga*
luartoK.
Karatsåkut KiterKåkutdlo marniliutorneK
navianangårmat 100 %-é tikingajagdlugit
(tåssa nåpartut tamangajangmik) toKUSsarsi«
magaluarput. katsorsaissut agdlagarssuautait
najoncutaralugit ukiune 50*ine 65«Inavit nu«
name tamarme ajorungnaersimassut ilisima*
neKarput. taimaitoK ukiume atausinarme
sulfanilamide=mik isitineKartune 40 ajorung*