Norðlingur - 19.07.1877, Side 2

19
20
ir þnð röttindi cinslaWingsins nð leyfa einmn manni þ«5tt duglegur
sr nð vera gjaldfrjáls fyrir nokkurn liluta af eign sinni; þannig
mega menn því ekki livetja menn til dugnaðar, það væri lieldur
með því að gjöra lögin svo úr garði, að þau knýðu Lóndann til að
liafa betri gætur á búskap sínum, að þau kendu honum að búa að
nokkru leyti. — Enn er það, aS jarðaskatturinn legst þyngst á
jarðeigendur en hlífir leiguliða, en aflciðingin af því verður aug-
svnilega sú, að jarðeigendurnir vilja fara að ná ser niðri á leigu-
liða, og sú kúgunj, sem leiguliðinn verður að sæta af jarðeig-
anda hún verður vissulega ekki betri leiguliðanum, en gömlu
skatlalögin, sem búið er að biðja svo mikilla bölbæna. fá er og
enn eitt, en það er það, að með jarðaskattinum komast engir eins Iðtt
af og lausamennirnir, en lausamennirnir eru þeirog verða þeir, sem
drepa niður bóndann. það eru þeir einna heht, sem sveitaþyngslin
stafa af, að undantcknum munaðinum og letinni. Og þegar menn
liljóta að álíta það rangt í sjálfu sðr að veita einni stðtt manna eður
afvinnu yfirburði yfir aðrar stéttir eður atvinnur upp á þeirra kostn-
að, þá ættu menn þó sízt að hjálpa þeirri stéttinni sem er lands
og lýða tjón, og ala hana af blóðugum sveita bændanna. En hvað
það snertir að hreppsnefndirnar skuli jafna úr misfellunum þá mun
flestum þykja, að þeim veiti nú eigi af að jafna úr sínum eigin mis-
fellum eins og ljóst er sýnt í hinni snilliiegu grein síra Fr. Egg-
erz í Norðl. fyrir skömmu.
Enn eru þeir, sem vilja afnema allan skatt og hafa ekkert ann-
að en tolla á munaðarvöru, en þá bindindisálögu skattanna getum
vér ekki þýðst. Skattur sá hlyti að koma hraparlega misjafnt nið-
ur; búrarnir og maurapúkarnir slyppu gjaldfrjálsir, þótt þeir æltu
svo 100 þúsundum króna skipti, en sjóbændur og þurrabúðarmenn
gætu ekki risið undir gjöldunum; svo mætti það hugsast að mun-
aðarvaran þyldi ckki tollinn og flyttist því ekkert af henni til lands-
ins, og þá stæði landssjóðurinn skildingalaus, en skaltalögin þyrftu
að fara að sjóðast að nýju. Annað er það að leggja svo háan toll
á munaðarvöru sem hún þolir.
(Framhald).
AlþÍllgÍ. (Frmh.).
KONUNGLEG LAGAFRUMVÖRP*,
(lögð fyrir alþingi 1877).
FRUMVARP
til laga um skatt á ábúð og afnot jarða og á lausafé**.
1. gr. Öll manntalsbókargjöld þau, sem nú eru, skulu afnumin;
cn þau eru: skattur, gjaftollur, konungstíund , lögmannstollur og
manntalsfiskur.
2. gr. Af öllum jörðum, sem metnar eru til dýrleika, hvort
heldur eru bændaeignir, eignir kirkna eða prestakalla, þjóðeignir,
eignir fátækra eða stofnana, eða hverju nafni sem nefnast, skal sá,
er á jörðinni býr eða hefir hana til afnota, greiða eina alin á lands-
vísu af hundraði hverju.
3. gr. Af hverju lausafjárhundraði, sem telja ber fram til tí-
undar, skal sá, er fram á að telja , greiða eina alin af hverju
liundraði.
4. gr. Skattur þessi rennur í landssjóð, og skal goldinn sýslu-
mönnum og bæjarfógetum á manntalsþingum ár hvert; frá honum
veitast engar undanþágur, hvorki tilteknum stéttum né eignum.
5. gr. Gjaldið skal greitt í peningum eptir meðalverði allra með-
alverða í hvers árs verðlagskrá. Rresti gjaldandi peninga, getur
hann greitt það í landaurum þeim, er nú skal greina: veturgöml-
um sauðum, hvítri ullu, smjöri, skinnavöru, saltfiski og dún eptir
verði því, sem sett er á aura þessa í verðlagsskrá ár hvert.
Sé skatturinn að nokkru eða öllu leyti greiddur í landaurum,
skal greiða sjöttungi meira, en þegar goldið er í peningum, og
rennur sjötlungur sá til innheimtumanns.
G. gr. Fyrir gjaldi þessu má gjöra fjárnám hjá gjaldanda sam-
kvæmt opnu bréfi 2. apríl 1841, og hefir það í tvö ár frá gjald-
*) þaí) hefir bingab til ekki veriö venja blaíaraanna ab færa
lesendum sínum lagafruravörpin, fyrr en þá ab minsta kosti ab al-
þingi loknn, en útaf þeesari venju viljum vér breyta meb ab færa
alþýbu sem allra fyrst texta lagafrumvarpanna, og ágrip þeirra sem
cru oflöng í blabib, f þeirri visari von , ab henni þyki þær fréttir
tfmabærar og sér binar þörfustu, og mnnum vér bæta vib frum-
vörpin stuttum athugasemdum er oss þykir þurfa.
**) Skobun Norbling8 á skattaraáiinu er alþýbu fyrir löngu kunn,
og ræbur því af líkindum ab vur séum ekki saradóma lansafjár-
skattinum, enda fjölga mótraælendur hans óbum á mebal sjálfra al-
þingismanna. En þareb álit manna er enn á svo miklu reiki um
sjáifa uudirstöbu skattsins, lýsura vér því yfir, ab vér ólftum
hyggilegast muni vcra ab ræba ab eins málib á þessu þingi en út-
kljá eigi, og er þab samkvæmt þórnesfundi Snæfellinga er birtur er
i 21. tbl. þjóbólfa.
daga forgöngurétt þann, sem um er rælt í laganna 5.—14.—37.i
og opnum bréfum 23. júlt 1819 og 11. desember 1869.
Ef þeim hluta ski ltsins, sem á fasteignina er lagður, verður
cigi náð á þennan hátt, má þangað til 2 ár eru liðin frá gjald-
daga, gjöra íjárriám í fasteign þeirri, sem skattinn skyldi af grciða.
7. gr. Gjald þetta skal krafið í fyrsta sinn á manntalsþingum
árið 1879.
FRUMVARP
til laga um breyting á fátækratíundar gjaldi,
Frá því er lög um skatt á ábúð og afnot jarða og á lausfð
öðlast gildi, skulu þeir, er svara minni tíund en af 5 lausafjár-
hundruðum, vera undanþegnir því að gjalda J af fátækratíundinni.
FRUMVARP
til laga um tekjuskatt,
I. Um tekjuskatt afeign.
1. gr. Af öllum árstekjum af jarðeign, hvort heldur eru land-
skuld, leigur af innstæðukúgildum, arður af hlunnindum eða ann-
að, skal eigandinn eða sá, sem hefir tekjurnar af jörðinni, greiða
tekjuskatt, 5 kr. af hverjum 100 krÓDum , sem tekjurnar nema í
peningum eða landaurum eptir verðlagsskrár-verði á hverri land-
aurategund um sig. Frá árstekjum skal dreginn umboðskostnaður
og leigur af þiuglesnum veðskuldum í jörðu, sein eigandi það ár
hefir borgað.
Nú býr eigandi sjálfur á' jörðinni eða hefir afnot hennar, og
skal þá jörðin metin til afgjalds af nefnd þeirri, sem skipuð.verður
samkvæmt 11. gr. laga þessara.
2. gr. Fimm af hundraði af árstekjum sínum skulu þeir og
greiða, sem hafa tekjur af fé sínu, hvort lieldur það er arður af-
skuldabréfum, cða hlutabréfum eða því um líku, eða það erlífeyr-
ir, próventa eða leigur af útistandandi skuldum, og það jafnt hvort
bréf er fyrir skuldinni eða eigi. Hið sama er um arð af öðru
I lausafé, sem á leigu er sett.
3. gr. Undanþegnir þessum tekjuskatti eru þeir, er árstekjur
þeirra eptir 1. og 2. gr. samanlagðar eigi nema 100 kr. Tekju-
upphæðin í krónum skal ávalt deilanleg með 20; það, sem þar er
fram y’fir skai eigi koma tii greina skattinum til hækkunar.
II. Um tekjuskatt af atvinnu.
4. gr. Af allri atvinnu skal greiða lekjuskatt þannig:
af hinum fyrstu 1000 kr., sem tekjurnar ncma. skal engan
skal greiða;
af því sem tekjurnar nema yfir 1000 krónur og að 2000 kr.
I fullum, skal greiða 1 af hundraði í tekjuskatt;
af því, sem tekjumar nema yfir 2000 krónur og að 3000 kr,,
I skal greiða l^ af hundraði;
af því, sem tekjurnar nema yfir 3000 krónur og að 4000 kr,,
I 2 af hundraði;
og svo framvegis þannig, að skalturinn eykst um hálfan af
hundraði á hverju þúsundi, sem tekjurnar hækka, alt að 5 af hundr-
aði, sem greiðist af því, sem tekjurnar nema yfir 9000 krónur.
Tekju-upphæðin skal ávalt deilanleg með 50; það sem þar cr
fram yfir skal eigi koma til grcina, skattinum til hækkunar.
5. Sem tekjur af atvinnu, er skatt skal af greiða, teljast: tekjur
af verzlun, sjóferðum iðnaði, veitingasölu, handiðn og hverjumöðr-
um bjargræðisvegi; enn fremur tekjur af embættum og sýslunum,
t. a. m., föst laun, aukatekjur, landaurar, eða hlunniudi, og afbið-
launum, eptirlaunum og þesskonar styrktarfé, svo og tekjur af als-
konar vinnu andlegri eða líkamlegri.
Sá, sem fæst við landbúnað eða hefir sjávarútveg, skal eigi
greiða skatt þenna af tekjum þeim, sem renna beilínis til hans af
bjargræðisvegum þessum.
III. Almennar ákvarðanir.
6- gr. Skatturinn skal á lagður eptir tekjum gjaldanda næsta ár
á undan niðurjöfnuninni.
7• gr. Af tekjunum skal greiða skatt, til hvers sem þeim svo
er varið, hvort heldur maður hefir þær sér og vandamönnum sín-
um til viðurværis og Dauðsynja, nytsemdar eða munaðar, til þess
að færa út bú sitt eða atvinnuveg, cða til þess að afla sér fjár, —
þar með talinn lífeyrir eða lífsfb handa einhverjum eptir sinn dag,
eða því um líkt, til gjafa cða hvers annars sem vera skal.
þegar tekjurnar eru lagðar í skatt, skal draga frá það, sem
greiðandi á því ári hefir greitt beiniínis í gjöld til landssjóðsins, í
sveitargjöld eða til kirkna, í tíund eða sem leigur af skuld.
Frá öllum tekjum af atvinnu skal þar að auki dreginn sá kostn-
aður, er varið hefir verið til að reka hana; með kostnaði þessum
skal samt eigi telja það, sem maður hefir varið sér og vandamönn-
um sínum til viðurværis og nauðsynja, enda þótt vandamenn þessir
með vinnu sinni hafi hjálpað til að afla fjárins , nema því að eins