Skuld - 21.05.1879, Blaðsíða 4

III. ár, nr. 14.]
SKILÖ.
[21/5 1879.
172
getið, að sambandsþingið (Congres) hefir nú
veitt málfærslu-konum rétt til aðflytja mál
fyrir hæstarétti Bandaríkjanna. |>ess er og
getið, að löggjafarþingíð í Dakota (sem ný-
lega er orðið riki — „state“ — en var áðr
fylki _ „territory11 —) hefir samþykt lög um,
að konur skuli hafa kosningarrétt í öllum
pólitískum atkvæðagreiðslum eins og karlar.
En lögin eru enn eigi ut komin, þar eð land-
stjóri hefir enn eigi undirskrifað þau; en ó-
ráðið er, hvort hann muni svo gjöra eða
ekki. — f>að sýnist hart og óréttlátt hér hjá
oss, að lausamenn, vinnumenn og aðrir utan
bændatölu, sem lagt er á til sveitar-
þarfa, skuli ekki hafa atkvæðisrétt í sveitar-
málum. Öllum skyldum ættu þó að fylgja
tilsvarandi réttindi. Ekkjur virðast og að
eiga að hafa í slíkum máluin sama rétt sem
bændr. — 1 Englandi hafa þær konur, sem
borga til prests, kyrkju, fátækra eða barna-
skóla, atkvæðisrétt í sóknar-málum, hrepps-
málum og barnaskólamálum. — 8. marz í vor
bar Mr. Courtenay (frá Liskeard) upp í neðri
málstofu parliamentsins frumvarp um, að mál-
stofan skyldi álykta, „að hagr landsins krefði,
að þær konur, sem nú hafa kjörrétt í sókna-,
kyrkju- og skólamálum (o. s. frv.), skuli hafa
kosningarrétt við þingmanna-val, svo framar-
lega sem þær að öðru leyti sé gæddar al-
mennum kosningarréttar-skilyrðum. Málstof-
an óskar þessu ináli flýtt, sem hraðast má“.
Eftir nokkrar umræður var uppástungan að
vísu feld; en af 322 atkvæðum voru þó 105
með henni, og sýnir það, að kvennfrelsis-
hugmyndin ryðr sér óðum til rúms. Káð-
gjafastjórnin fór þeim orðuin við umræðu
málsins, að yfir því skyldi af stjórnarinnar
hálfu lýst, að konur á Englandi hefðu hingað
til fært sér í nyt kosningarrétt þann, er þeim
væri veittr í sveita-málefnum, á þann hátt, að alt
benti á, að óhætt væri að veita þeim inn sama
rétt í póiitískum málum. Og þó að ráðgjafa-
stjórnin áliti miðr hentugt að reyna að lögleiða
þetta nú (meðfram fyrir væntanlega fordóma
í efri málstofu?), þá kvaðst hún, undir eins og
byrlegar liti út fyrir að fá málinu framgengt
á þingi, fúslega vilja styðja það að sínu leyti.
Skýrsla um kimlindi.
IJindiiidisíjelag Norðíiröinga
setti skýrslu um hagi sína ásamt ávarpi
í „Skuld“ II. árg. nr. 15 (35) 8.júní,
en petta var dagsett 2. júní í fyrra.
]Síu biðjum vjer ritstjóra „Skuldar“, að
gjöra svo vel, að taka af oss í blað
sitt eftirfylgjandi orð.
|>að, sem stóð frá oss í „Skuld“ í fyrra;
heíir liaft eins góíðan árangur og vjer
gátum frekast vænzt, og hafa sumir
bindindisbræðra vorra sent oss opin-
berlega svar í blaði, en sumir á ann-
an hátt, pótt pað líka haíi verið um
leið svar upp á ávörp frá oss, peim
send á annan hátt, en I blaði. Alla
pessa ást til vor fáum vjer ekki full-
pakkað, eins og vjer lýsum ósegjan-
legri gleði vorri yfir pví, Iive víða er
vaknaður heitur áhugi fyrir bindindis-
málinu, og pví meiri er gleði vor. sem
vjer höfum átt nokkuð örðugt upp-
dráttar. meðan vjer vorum einir vors
liðs hjer á austurlandi; svo sem öll
bindindisfjelög á undan ossmunuhafa
reynt, hve örðugur bindindis-ófriðurinn
er, fyrir pá, sem „hefja handa“ í mik-
173
illi fjarlægð við önnur bindindisfjelög
eða bindindistilraunir. Sum bindind-
isfjelög eiga hjá oss svör uppá ástúð-
leg ávörp sín, og viljum vjer geta pess
hjer í bráðina, til pess vorir ástríku
bindindis-bræður viti, að vjer munum
reyna að svara peim, pá vjer fáum
pví við komið. En pessi orð birtast
líka hjer frá oss opinberlega, svo peir,
sem málinu eru ókunnugir, geti ögn
rent grun í, á hvaða vegi bindindis-
málið er, að pví leyti sem oss er
kunnugt og hægt er að skýra í fám
orðum ogað pví leyti sem petta sjest ekki
í blöðunum, og hyggjum vjer að full-
yrða megi, að ping og embættismenn
hljóta nú að hafa afskipti af málinu
og pað líklega nú pegar eða rjett
bráðum. Meðal annars er nú komin
skýrlega í ljós brýn pörf á röggsam-
legri sameining fjelaganna, og er hin
litla sameiningartilraun fjelaganna til
pess, að benda á sterka nauðsýn á
f ö s t u fyrirkomulagi sameiningarinnar
og einnig á nauðsyn pess að myndist
h ö f u ð-fjelag íslands (C e n t r a 1-F o r-
oning), t. d. á Akureyri, ef Reykja-
vík vill ekki piggja heiðurinn, sem
hún pó hafði forðum í pessu, sem íleiru,
sjálft höfuðið. jpessi hugsun lifir vist
nú hjá V estfirðingum moð mestum
krapti, (peir hugsa sjer fjórðunga-fje-
lög og höfuðíjelag í Reykjavík) — enda
er svo að sjá, sem á Vesturlandi sje
bindindishreyfingar allmiklar og hafði
verið lialdinn bindiiulisfundur í Skfil-
holtsvík 21. jan. p. á. og stofnaðist
par svo kallað bindindistjclag Ycst-
firðinga, (yfir- eða) sameiningarfjelag
fyrir stofnuð og óstofnuð sveita-bind-
isfjelög vestur par, og senda sveita-
íjelög fulltrúa á fundi h ö f u ð-bindind-
isfjelagsins; á sama fundi 21. janúar
stofnaðist bindindisíjelag fyrir Bæjar-
hrepp og voru komnirípað 6. marzm.
80 karlar og konur. í Eyjafirði og
par nálægt er að sjá, sem sje hinn
mesti bindindisáhugi og vitum vjer
eigi betur, en lialdinn verði bindindis-
fundur á Akureyri, er fleiri fjelög taka
pátt í, 23. p. m., mesttilpess, að búa
bindindismálið til pings í sumar, pví
pað má fullvissa menn um pað, að
málið kemst nú inn á ping, pótt að
vísu í annari mynd en 1877, og munu
pingmenn gefa málinu pví meiri gaum
en fyr, sem peir sjá. að pað er á-
hugamál fleiri íslendinga, eða viðar
um land. Ekki er oss annað kunnugt.
en að Vestmanneyingar sje a.lla tið
einir síns liðs fyrir sunnan land, og er
slíkt furða, en nú er komið bindindis-
fjelag Seyðíirðin^a í nand við oss, sem
„Skuld“ greinir, og er oss stór hugg-
un að pví og óskum peim til varan-
legrar blessunar og getum pess um
leið, að von er hins priðja íjelags
lijer eystra og er eigi óliklegt, að víð-
ar örvist hjer bindindishreyfingar, pví
hjer eru til og frá í pessum lands-
174
fjórðungi, pótt lítt liafi í ljós komið
enn, sannir bindindisvinir; pessa minn-
umst vjer um leið og vjer viljum geta
pess, er vjer vitum af ljósum rökum.
minning sr. Sigurðar heitins Grunn-
arssonar til heiðurs en öðrum til at-
liuga, að hann hafði pann fullan á-
setning, pá er hann ljezt, að starfa
af alúð fyrir bindindið.
Vjer vitum til pess, að í félagi
Saurbæinga í Dalasýslu eru 37 karlar
og koiiur og sumir par komnir í
lífstíðar-bindindi; í fjelagi Saur-
bæjarhrepps í Eyjafirði rúmlega árs-
gömlu eru 40 að tölu, af peim 6 bú-
endur (einn peirra hreppsnefndarmað-
ur); í fjelagi Höfðhvefinga eru 48; í
fjelagi Vestmanneyinga eru nálega
helmingur fermdra manna á Eyjunnm,
af fjelagsmönnum eru 28 húsráðendur,
í stjórnarnefnd eru 3, prestur, alpingis-
maður og einn hinn priðji. I voru fje-
lagi eru nú hjer um bil ’/i fermdra
karlmanna hjer í sveit, en tala vor er
nú 41, og eru af peim 3 sveitarnefnd-
armenn, en búandi menn eru als í fje-
laginu 10 (nálega :/4 búenda). Siðan
vjer gáfum skýrsluna í fyrra, hafa ver-
ið (með 2 höfuðfundum) haldnir í fje-
laginu 12 íundir, sumir vel sóktir,
fleiri fámennir og að eins til að taka
menn í félagið, pví án fundarlialds
má ekki gjöra pað. Fjelagið á 4em-
bættisbækur, samanber skýrsluna í
fyrra, og í sjóði á nú fjelagið hjer um
bil 12 Iir. í fjelagsstjórninni eru 6.
Höfuðfund sinn á sumri ætlar
fjelagið að halda eptir messu 9. sd.
e. tr., 10. ágústm.
Bindindisfjelagið í Norðfirði, 18. maí 1879.
Jpareð ég hef íengið nokkur bréf
frá merkum mönnum úr ýmsum hrepp-
um pessarar sýslu, um hvort ég heilsu
minnar vegna treystist til alpingisfar-
arákomanda sumri, og áskoranir um
að ég gefi kost á mér ef ég treystist,
pá læt ég liér með bæði pessa og aðra
Suðr-Múlasýslu búendr vita, að heilsa
mín nú er allgóð, og ef liún ekki versn-
ar, heldr fer batnandi eins og hún
hefir gjört að undanförnu um langan
tíma, pá stendr pað elcki í vegi fyrir
að ég taki kosningu, og ef pað er að
öðru leyti almennings áhugi, og ég fæ
nægilega mörg atkvæði á næsta kjör-
fundi til alpingiskosningar, mun ég
ekki skora mig undan pingför og al-
pingissetu fyrir Suðr-Múlasýslu á kom-
anda sumri.
Rannvoigarstöðum í Alftafirði austr,
á sumardaginn fyrsta 1879.
11. Ó. Brím.
Embætti. í 9. læknisumdæmi (Skaga-
fjarðar og Húnavatns sýslum austan Biöndu)
er kand. °Á(,rni). Jónsson skipaðr lækuir. --
Danskr kand. Fensinark orðinn sýslumaðr í
ísafjarðarsýslu og fógeti í ísafj. kaupst.
gf TJppboð á Skálatcigi (á búslóð
Jakobs) 30. þ. m.______________________
Eigandi og ritstjóri: JÓU ÓlafsSQfl*
Prentsmiðja „Sknldar11. Th. Clementzen^