Skuld - 11.05.1882, Side 1

Árg., 32 nr., kostar 3kr.;
borgist í sumar - kauptfð til
EinarsprentaraþúrSarsonar.
Eftir að ’/i árgangs eru út
komnir, gildir eigi uppsögn
á næsta árgangi.
f L
1882.
AfgreiBslustofa í prent-
smiðju Einars pórðarsonar.
Rit stjórnar-skrifstofa:
Aðalstræti Nr. 9, opin kl.
4—5 e.m. hvern virkan dag.
V. árff.
Reykjavík, Fimtndagiim 11. maí.
Nr. 151 a.
(Aðsent,).
Um tekjuskatt af lífeyri'.
í því blaði ísafoklar, er út kom 7. febrúar
þ. á., er sagt, að á alþingi 1879 hafi komið fram
lagafrumvarp um að breyta skattalögunum svo,
að eigi skyldi greiða skatt af embættistekjum
fyrri en búið væri að draga frá þeim gjald það,
er embættismenn verða að greiða til þess, svo
seru lög ákveða, að útvega konu sinni fjárstyrk
eftir sinn dag; þetta frumvarp hafi komizt
gegnum efri deildina, en hafi eigi náð fram-
gangi í neðri deildinni. 1881 hafi samskonar
frumvarp komið fram í neðri deildinni frá
nokkrum inum helztu þingmönnum hennar, en
áður hafi í efri deildinni verið borið upp yfir-
gripsmeira frumvarp, er farið hafi inn sama
fram. pannig hafi á tveim seinustu þingum
verið gjörðar þrjár tilraunir til að fá greinda
breytingu samþykta, og þótt málið eigi hafi
komizt fram, þá hafi þó mjög margir af inum
merkustu þingmönnum verið þvi fylgjandi, af
því þeim þykji þessi ákvörðun laganna óeðlileg,
og að hún leggi mjög ósanngjarna byrði á ein-
staka menn’; en þetta sje ekki nema misskiln-
ingur úr þessum mönnum, því í samanburði
við ákvarðanir laganna um tekjuskatt yfir höf-
að, sje það eigi ósanngjarnt, að tekjuskattur sje
goldinn af því fje, er embættismenn verja fyrir
lífeyri handa konum sínum eftir sinn dag, og
að breyting á þessu mundi raska þeim grund-
velli, sem lögin um tekjuskatt yfir höfuð
eru bygð á. — þ>að er mjög slæmt, að ísafold
hefir láðst að fræða lesendur sína á því, hver
væri grundvöllurinn fyrir tekjuskattinum, eða
hvers vegna hann hefði raskazt allur, ef áður-
nefnd frumvörp hefðu náð lagagildi. £-*að virð-
ist annars helzt að hafa vakað fyrir höfundin-
um sú hugsun, að þótt það væri ósanngjarnt,
að láta embættismanninn lúka skatt af fje því,
er lögin gjöra honum að skyldu að kaupa líf-
eyri fyrir handa konu sinni eftir sinn dag, þá
sjeu ýmsar aðrar greinir í skattalögunum ekki
sanngjarnari, og meðan þeim eigi væri öllum
breytt, væri óþarfi að breyta þessari einu, það
væri til að koma ósamkvæmni inn í lögin. En
ef þessi skoðun væri rjett, þá leiddi hún bein-
línis til þess, að ef menn hefðu ósanngjörn og
óeðlileg lög, en einstaka ákvörðun í þeim væri
þó sanngjörn og eðlileg, ættu menn að breyta
þeim ákvörðunum, svo þær yrðu óeðlilegar og
ósanngjarnar, og gætu þar við komizt í sam-
ræmi við lögin yfir höfuð; en jeg verð í þessu
að vera á gagnstæðri meiningu við inn hátt-
virta höfund, því jeg held, að þótt maður ekki
1) Eins og sjá má af alþingistíðindunum 1881, II,
bls. 928.-34., er ritstjóri „Skuldar" gagnstæðrar skoð-
unar við inn heiðraða höfund þessarar greinar.
alt í einu geti kipt í burtu úr lögum sínum
öllu því, er kann að vera óeðlilegt eður ósann-
gjarnt í þeim, þá eigi menn að reyna til að
kosta kapps að laga þau smám saman svo, að
þau með tímanum geti orðið sem sanngjörnust
og eðlilegust.
Greinin í Isafold gengur nú mestmegnis
út á það, að telja upp fáein tilfelli, þar sem
menn eftir skattalögunum verði að borga skatt,
þar sem eigi sje raeiri ástæða til að láta menn
borga hann, en að tekinn sje skattur af því fje,
er embættismanninum er boðið að kaupa líf-
eyri fyrir handa konu sinni eítir sinn dag; en
þótt þessi tilfelli væru vel valin, sem þó engan
veginn gildir um þau öll, eins og jeg skal
seinna skýra frá, þá leiddi ekki annað af því
en það, að menn með tímanum ættu að laga
lögin svo, að eftir þeim væri eigi heldur tekinn
skattur í þessum tilfellum.
Jeg vil nú fyrst skýra frá frumvörpunum,
og síðan lítilfjörlega hlaupa í gegnum greinina
í ísafold; frumvörpin hljóða þá þannig (þau
voru bæði aldeilis eins orðuð);
«£>egar embættáslaun, biðlaun og eftirlaun
«eru talin til skattgjalds, samkvæmt 7. grein í
«lögum um tekjuskatt 14. desember 1877, skal
«draga frá árgjald það, sem embættismaður
«greiðir til að útvega konu sinni fjárstyrk eftir
«sinn dag samkvæmt fyrirmælum opins brjefs
«31. maí 1855, og skatturinn að eins lúkast af
«þeirri upphæð, sem eftir verður».
En í 1. grein í tjeðu lagaboði frá 31. maí
er embættismönnum, er laun hafa úr ríkissjóði
(landssjóði), gjört að skyldu, að leggja árlega
fje í dönsku lífsfjár- og framfærslustofnunina,
til þess að útvega konu sinni árlegan fjárstyrk
frá stofnuninni eftir sinn dag, eða þegar þeirra
missir vid. Deyi nú konan á undan manninum,
fær hvorki embættismaðurinn nje nokkrir hans,
eöa nokkrir þeir, er standa að konu hans, einn
einasta eyri af því fje aftur, svo þetta verða
þeim þá með öllu tapaðir peningar, og stofn-
unin uppber þá alla endurgjaldslaust. pað
verða nú allir að sjá það, að það er engin sann-
girni í þessu, að láta embættismanninnn gjalda
skatt af þessu fje, sem eftir fyrirmælum lag-
anna er tekið af launum hans, og goldið mönn-
um bonum vandalausum, og sem enginn dauð-
legur maðttr getur fyrir fram vitað, að nokkurn
tíma komi konu hans að nokkru haldr, eða
verði annað en tapað fje fyrir hann og hans?
En hvernig fer nú ísafold að rjettlæta
þetta? Jú, hún byrjar á því, að segja mönn-
ura, að lögin ákveði, að embættismaðurinn skuli
gefa fulla vissu fyrir því, að konu hans sje
borgið með fjárstyrk eftir hans dag og að hann
geti gjört það á ýmsan hátt, t. d. með því, að
ákveða vissar eignir, er konan geti eftir hans
dag haft uppeldi af, eða með því að safna sjóði,
39
er á dánardegi hans sje orðinn svo mikill, að
hún geti framvagis á honum lifað, og það sje
þetta, er sá gjöri, sem kaupi handa henni lífs-
ábyrgð fyrir sig, eða lífeyri fyrir hana eftir
sinn dag. f>etta er nú að vísu að því leyti
satt, að þeir eru í 2. gr. fyrnefnds lagaboð frá
1855 undanþegnir skyldunni, að kaupa lífeyri
handa konu sinni eftir sinn dag, er sanna fyr-
ir ríkisfjárstjórninni (ráðherranum), að ekkjum
reirra sje á annan hátt sjeð borgið æfilangt
með ekki minni árlegum styrk, en til tekinn er
í lagaboðsins 1. grein.
En þótt nú einstakir efnagóðir embættis-
menn geti þannig losað sig við þá skyldu, að
leggja samkvæmt 1. gr. í optnefndu lagaboði
1855 árlega fje í dönsku lífsfjár- og framfærslu-
stofnunina, þá getur víst enginn maður, mjer
lá við að segja, með óbrjálaðri skynsemi, dreg-
ið út af því þá ályktun, að þá sje það líka
sanngjarnt, að af þeim embættismönnum, er
ekki geti losað sig við þessa skyldu, sje heimt-
aður skattur af því fje, er lögin gjöra þeim að
skyldu að greiða árlega til stofnunarinnar, þó
engin vissa sje fyrir því, að það fje komi
konu hans að nokkru haldi. — Enn fremur
segir ísafold, að sú ákvörðun laganna, að
embættismaðurinn skuli vera skyldur til að
ieggja árlega fje til lífsfjár- og framfærslu-
stofnunarinnar, til að útvega konu sinni árleg-
an fjárstyrk frá stofnuninni þegar hans missi
við, svifti ið opinbera fjelagsbú hjónanna engu,
því fjelagsbú þeirra fái fullt iðgjald hvers þess
eyris, sem á þennan hátt sje borgaður út ú*
því, sem sje vissuna fyrir lífeyrinum. Já, það
fær í sannleika fallegt iðgjald hvers eyris, sem
á fyrtjeðan hátt hefir verið gefinn út úr því,
þegar konan deyr á undan manninnm!
I>á segir Isafold, eftir því sem mjer skilst,
að eins og sá er tryggi hús sitt fyrir eldsvoða
verði eftir skattalögunum að lúka skatt af fje
því, er hann ver til þess árlega, eins hljóti em-
bættismaðurinn að vera skyldur til að greiða
skatt af árgjaldi því, er honum er skipað að
leggja í lífsfjár- og framfærslustofnunina til að
útvega konu sinni fjárstyrk eftir sinn dag. En
þessi samlíking er als eigi heppin, og sannar
ekki það, er hún á að sanna. Hús, sem eigi
eru trygð gegn eldsvoða, eru í litlu verði, þó
mikið hafi kostað að byggja þau, en þegar hús-
ið er trygt gegn eldsvoða, rex það í verði; svo
það er eðlilegt, þótt eigandinn við það verði að
borga meiri skatt af því, væri það ekki trygt;
þar á móti vex fjelagsbú embættismannsins og
konu hans ekkert í verði við það, þótt honum
sJe gjört að skyldu að útvega konu sinni fjár-
styrk eftir sinn dag.
Enn fremur fin3t ísafold, að úr því skatt-
ur sje tekinn af því fje manns, er til opinberra
gjalda gengur eða til framfæris skylduómaga, þá