Skuld - 11.05.1882, Blaðsíða 2

40
sje eigi ástæða til að undanþiggja skattgjaldi
fje það, er embættismaðurinn verður að kaupa
með lífeyri handa konu sinni eftir sinn dag-
En ef ísafold finst nú þetta ósanngjarnt, að
borga skatt af lögboðnum útgjöldum, því stingur
hún þá eigi upp á því, að menn sjeu losaðir við
svo ósanngjarnan skatt?
Loksins segir ísafold, að það sje eigi nein
ástæða til, að draga árgjaldið fyrir lífeyrinn
undan skattgjaldi, að tekjuskattur aftur er gold-
inn af lífeyrinum, og það getur verið, að þetta
út af fyrir sig sje ekki næg ástæða til þess; en
hennar þarf ekki með, því það er nóg önnur
ástæða til þess, sem . jeg hefi sýnt, að draga
þetta fje undan skattgjaldi; og þegar ísafold
ætlar að sanna þessa sögu sína með því, að ef
eigi væri goldinn skattur af fje því, er lífeyrir-
inn er keyptur fyrir,þá kæmi ósamkvæmni inn
í lögin, þar sem maður bæði verði að gjalda
skatt af tekjum þeim, er varið sje til að kaupa
jörð fyrir, og síðan aftur af afgjaldi jarðarinn-
ar, þá er ekki raikið varið í slíka sönnun, því
þegar bóndinn, sem ekki borgar neinn tekju-
skatt af búi sínu, kaupir jörð með arði þeim, er
hann hefir haft af búinu, þá hefir hann engan
skatt goldið af fje því út af fyrir sig, er hann
ver til að kaupa jörðina fyrir.
Að síðustu endar ísafold grein sína með
þessum orðum: «Með þessu vildum vjer koma
«í veg fyrir, að mál þetta verði enn af nýju
• borið upp á alþingi og tíma þingsins eytt til
«þess að fjalla um það«. En jeg vil vona, að
eins og inir merkustu menn á alþinginu voru,
að sögn ísafoldar, hlyntir frumvarpinu, eins
muni flestir hinna þingmannanna, þegar þeir
gæta sín betur, gefa því atkvæði sitt, þegar það
næst kemur inn á þingið.
x+y-
Kristmannsmálið1.
Sunnudaginn í 16. viku sumars í fyrra um
miðaftan kom Ólafur Árnason sæluhúsvörður á
Kolviðarhóli ríðandi úr Marárdal heim til sín.
f>egar hann var kominn fram hjá taglinu á
Húsmúlanum tók hann eftir 2 hestum söðluð-
um í mýrinni þar fyrir neðan, og um sama leyti
sá hann 2 menn, karl og konu, S. og M., sem
riðu hægt á móti honum veginn fyrir ofan mýr-
ina, þar sem hestarnir voru; hann reið til þeirra
og spurði þau um hestana; en þau þóttust ekk-
ert vita um þá og vildu lítið tal hafa af hon-
um, og þegar hann skoraði á þau að leita með
sjer að mönnum þeim, er áttu hestana, þóttust
þau ekki mega vera að því. Ólafur hjelt því
einn áfram leið sinni heim, en þegar hann var
kominnfram hjágömlusæluhústóftinni,sem erþar
rjett hjá, kom hann auga á mann, sem lá ber-
höfðaður og hallaðist upp að steini eða hraun-
kletti. Hann ríður þangað og kallar til hans,
en hinn lætur eins og hann sofi og svarar ekki
nema ónotum. 1 sama mund tekur Ólafur eftir
1) pa8 hefír svo margt frjezt bæði satt og ósatt um
inál þetta át um sveitir, aS oss hefir þótt skylt a5 verða
við áskorunum ýmissa kaupenda „Skuldar" dt um land,
að láta hana færa áreiðanlega skýrslu um mál
þetta. Eitstj.
öðrum manni, er liggur á grúfu með höfuðið
ofan í polli í laut, sem var nær veginum. Ó-;
lafur stekkur þvi af baki, hleypur til þessa
manns, tekur hann upp úr pollinum, finnur
andlitið á honum blóðugt og manninn all-
an mjög forugan, og sjer ýmsa muni á þúfun-
um þar í kring. |>ar á meðal flösku hálft'ulla
af punchi, tvo hatta, hliðartösku, trefil og svipu.
Hann veitír ekki munum þessum þá nákvæma
eftirtekt, en hleypur upp á hólinn, sem sælu-
húsið stendur á, til að skygnast eftir S. og M.,
en þau voru þá komin langt á leið ofan i Svína-
braun, svo þau gátu ekki heyrt til Ólafs, og fór
hann því aftur til hins mannsins, sem hann
hafði íundið sofandi, að því að hann hjelt, og
sem enn lá á sama stað og hann fyrst hafði
fundið hann um 10 faðma frá inum dauöa.
Maður þessi tekur fyrst ókunnuglega undir
spurningar Ólafs, en segist síðan heita G., hinn
heiti Kristmanu og sje gullsmiður og hafi ver-
ið sjer samferða, en hvernig hann hafi dáið
viti hann ekkert um. Hestana, sem voru þar
nálægt um 150 faðma frá þeim stað, þar sem
Kristmann fanst, — en hann var aftur um 20
faðma frá veginum og blasti hann við, þegar
komið var veginn frá Kolviðarhóli, en sælu-
hústóftin skygði á pollinn og þúfurnar, þar sem inir
nefndu munir voru á dreif, þegar maður kom
veginn frá Marárdal — sagðí G. aö þeir Krist-
mann ættu. Ólafur skipaði nú svo fyrir, að
G. skyldi sækja hestana og koma með þá heim
að Kolviðarhóli, á meðan að Ólafur riði heim
og undirbyggi reiðing til að leggja á annan
hestinn og flytja líkið heim á.
Meðan þetta fór fram hjá gömlu sæluhús-
tóftinni kom stúd. Ól. Rósinkranz,aðstoðarmaður
lögreglustjórans í Reykjavík, ríðandi austan úr
Ölvesi úr kynnisferð með konu sinni heim á
leið. Einn ættingi hans fylgdi þeim hjónum að
Bolavöllum, sem eru fyrir neðan Koiviðarhól, og
rjett eftir að þau hjóuin höfðu kvatt ættingja
sinn, er reið heim að Kolviðarhóli, sáu þau
annan mann koma ríðandi frá gamla sæluhús-
inu og stefna upp að Kolviðarhóli og teyrndi
hann hest söðlaðan. Hann mætti þeim hjón-
um og spurði hann þau um, hvort Ólafur væri
heima. Lögreglumaöurinn þekti nú Guðm. úr
Reykjavík, og af því að honum þókti kynlegt
ferðalag G. hafði hann orð um þetta við hann,
en G. vildi ekkert tal eiga við lögreglumann-
inn, og hjeldu þau hjónin þar eftir áfram ferð
sinni beim. fegar G. kom að Kolviðarhóli, var
Ólafur að búa út reiðinginn, og liafði sagt
ráðskonu sinni og ættingja Ólafs Jögreglumanns
frá dauða Kristmanns. G. talaði við þau, en
vildi helzt forðast allt tal um Kristmann heit-
inn; síðan var líkið flutt heim og munir þeir,
er nálægt því höfðu fundizt, og ^agði G. aö
Krisfmann ætti þá alla, nema annan hattinn,
er væri sín eign. pegar búið var að leggja
líkið til, bjó G. sig á stað heirn, og meðan á
þessum undirbúningi stóð, gætti sæluhúsvörð-
urinn betur að rnunum þeim, er fundizt höfðu
hjá líkinu og verið fluttir heim með því, og
tók hann þá eftir því, að svipan var blóðug á
handarhaldshólknum, sem var með hvassri brún,
og uppeftir skaftinu. Hann tekur því svipu
þessa fram, sýnir hana G. og ráðskonu sinni
og spyr G., hvernig á þessu blóði standi. þ>að
koma þá vöflur á G. og svarar hann Ólafi ein-
hverju á þá leið, að Kristmann líklega hefði
purkað sig um nasirnar með henni. Samt
lætur Ólafur G. taka með sjer ofaneftir svipuna,
en annað dót ýmislegt, er Kristmann átti, skil-
ur G. eftir, og fer síðan ofaneftir með báða
hestana.
Morguninn eftir fann G. sjálfur lögreglu-
stjórann í Reykjavík, skýrði honum frá, að
Kristmann hefði daginn áður orðið sjer, S., M.
og 2 öðrum mönnum samferða á skemtireið
upp í Marárdal, en að þeir Kristmann hefðu
ekki komizt lengra en að Ivolviðarhóli; þar
hefðu þeir orðið viðskila við samferðafólk sitt,
þá hefðu þeir orðið samferða þaðan, en hvað
síðan hefði við borið, vissi G. ekkett um, því
hann hefði verið svo drukkinn, að hann ekkert
myndi eftir sjer frá því hann fór frá Kolviðar-
hóli.
Lögreglustjórinn gjörði nú ráðstöfun til að
lík Kristmanns þegar yrði flutt hingað ofan-
eftir, en morgunin eftir að alt var komið, reið
hann sjálfur með Ólafi aðstoðarmanni sínum og
öðrum manni upp að Kolviðarhóli eftir að hann
hafði látið afhenda dót Kristmanns kunn-
ingja ins látna og gert ráðstöfun til að hjer-
aðslæknirinn kryfði líkið. Við skoðun lögreglu-
stjóra á vættvanginum fanst í polli þeim, er
Kristmann hafði legið í, kvennmannsíleppur, í
þúfunum þar nálægt fanst vindilsstubbur og
hálslykkja («humbug») og skýrði Ólafur frá því,
að hálslín Kriatmanns hefði verið rifið í sundur
og hnappurinn, sem hálslykkjan * hafði verið
hnept á, slitinn frá. þ>ar að auki skýrði Ólaf-
ur frá, að við ve3ti Kristmanns hefði verið brot
af úrfesti, en úrið fanst hvergi, hversu vel sem
leitað var.
Alt dót Kristmanns (þar á meðal voru föt
þau, sem hann hafði veriö í, og hattur hans)
var að ráðstöfun lögyeglustjóra selt á almennu
uppboði án pess að rjettarskoðun fœri frum á
pví-, en þegar kunningjar Kristmanns skoðuðu
fötin, tóku þeir eftir því, að blóðdrefjar voru á
fóðrinu í hattinum. J>egar lögreglustjórinn yfir-
heyrði þá, er liöfðu verið samferða Kristmanni,
þótti honum grunsamar skýrslur S. og M. og
heimtaði af þeirn eið, og unnu pau hann.
Sömuleiðis þótti honum grunsöm skýrsla G.,
tók samt ekki eið af hormm, en kvað fangelsis-
úrskurð upp yfir honnm eftir að nokkrir menn,
sem höfðu sama dag og Kristmann dó, riðið að
gamni sínu upp að Kolviðarhóli, höfðu skýrt
frá, að þeir hefðu nrætt þeim G. og Rrist-
manni, þegar þeir riðu frá Kolviðarhóli, og að
hvorugur þá hefði verið sýnilega ölvoður.
Eftir að lögreglustjóri hafði haldið Guð-
mundi nokkra daga í fangelsi og yfirheyrt hann
fleirum sinnum án pess pó að eiðfesta nein
vitni á móti honurn var honum slept aftur, og
rannsóknin send amtmanni til álita.
Amtmanni þókti ekki rannsóknin nógu
ítarleg og skipaði lögreglustjóra að leita ítar-
legra sannana og skýringa í málinu. Afleiðing-
in af því varð, að hjeraðslækuirinn hjer um bil
6 vikum eftir að hann hafði krufið líkið, gaf
ítarlega skýrslu í málinu og nú ljet í ljósi það
álit, að orsökin að dauða Kristmanns hefði ver-