Fróði - 21.09.1882, Blaðsíða 2

84. bl.
F R Ó Ð 1.
1882.
280
281
282
mjólkin er þó enn betur löguð' tií skyrs
og ostagjörðar heldur enn kúaöijólkin.
Hvað búbeningsrækt snertir og alla
meðferð á afnotum fjenaðarins, pá virð-
ist sumum sem að allmargir þeirra, sem
lært hafa búfræði í Noregi og Danmörku
sjeu betur lagaðir til að fara með afrakst-
ur nautpenings enn sauðfjár —• og all-
margir eru á peirri skoðun, að pví leyti
sem íslendingar purfa að læra búnað
erlendis, pá sje peim bollast að læra
bæði jarðrækt og sauðfjárrækt af Skot-
um, en fiskiveiðar af Norðmönnum. —
En víldi einhver sigla til að verða sem
bezt fullkominn til að stjórna ostabúi
Ostaamtsins, pá væri honum ef til vill
hollast að bregða sjer til Hollands.
Rjett í pví að jeg var að enda lín-
ur pessar barst mjer í hendur 3. blað
af pessa árs ísafold með ritgjörð eptir
nefndan Björn Bjarnarson búfræðing
um búnaðarkennslu og stofnun búnaðar-
skóla. Ritgjörð pessi er mjög ljóst og
lipurt samin, og er jeg í flestum atrið-
um hennar á sama máli og í einum
anda með höfundi greinarinnar. 1 pví
eina atriði, að Yesturamtið og Suður-
amtið sameini sig um einn búnaðar-
skóla á peirri jörð, sem verður að hafa
kýr fyrir aðalbústofn, er jeg honum ekki
samdóma, og befi jeg fært rök fyrir
peirri skoðun minni bjer að framan. En
verði nokkuð af hinum fyrirbugaða fundi
á Sauðafelli 5. júní næstkomanda til að
ræða um búnaðarskólamálefni Yestfirð-
inga, pá pætti mjer vel til fallið að Borg-
firðingar sendu menn á pann fund, og
par á meðal Björn búfræðing.
J>að er ekki auðgert fyrir binar ein-
stöku sýslunefndir amtsins að geta bver
út af fyrir sig tekið neina endilega á-
lyktun um petta sameiginlega velferðar-
mál vort. J>egar hver nefnd ræðir mál-
ið út af fyrir sig, pá verður ekki skoð-
unum manna samrýmt með peirri máls-
miðlun sem optast verður nauðsynleg j
pegar margir eiga að ræða um sama
mál. — Hvernig sem binar einstöku
sýslunefndir lita á málið yfir höfuð og
einstök atriði pess, pá er óumflýjanlega
nauðsynlegt að pær sendi einn eða fleiri
menn á Sauðafellsfundinn í vor, svo að
málið verði rætt par sameiginlega og
skoðað frá sem flestum bliðum. J>að er
varla að búast við að málið komist á
peim fundi til neinna fullnaðar úrslita,
og má pá bera pað, sem ineiri hluti
fundarins eða bann allur kemur sjer
saman um aptur undir sýslunefndirnar í
sumar, pví fyrir næsta haust ætti pó að
komast á einbver endileg úrslit pessa
máls, pví pó svo yrði, pá er varla að
búast við að skólinn og búið geti kom-
izt svo fljótt í lag. að fyrri yrði tekið til
verulegra starfa enn að 2 árum liðnum
eða vorið 1884, pað er betra að byrja
árinu seinna og geta byrjað með góðu
lagi og skynsamlegri fyrir byggju. Nokkr-
ir hafa vrrið hræddir um að ísfirðingar
mundu einna tregastir til pessa fjelags-
skapar við aðra amtsbræður, af pví peir
hefðumeiri bug á sjóarútVeg enn landbún-
aði^ en jeg fyrir mitt leyti er að óreyndu
enganvegin hræddur um petta, pví bæði
hafa ísafjarðarsýslubúar talsverðan land-
búnað líka, og svo er þess gætandi að
pað er einnig nokkurs konar lífsspursmál
fyrir pá, sem að mestu leyti lifa af sjó-
arútveg, að landbúnaðurinn eflist sem fyrst
og sem bezt, pví pess auðveldara og
afarkosta minna verður fyrir pá, að fá
allt pað er peir við purfa af afrakstri
landbúauna í hagfelldum skiptum fyrir
sína sjóarvöru, sem sveitabóndinn parf
á að halda; eins og pað er ekki heldur
pýðingarlaust fyrir sveitabændur, að sjó-
arútvegur eflist sem bezt, svo peim verði
sem auðveldast að fá pá sjóarvöru sem
peir við purfa, en par sem slík innan
lands við skipti eru eitt af vorum aðal-
pjóðnauðsynjum, pá mun slík viðskipta
nauðsyn, pegar vörumagnið eykst til sjós
og sveita, neyða menn til að gera gang-
skör að pví, að koma á greiðari samgön-
um og hagfelldari vöruflutningum innan
lands beldur enn nú á sjer stað, pannig
mundi fjelagsskapur Vesturamtsbúa til
að koma upp búnaðarskóla og fyrirmynd-
arbúi, koma peim til að ganga í fjelags-
skap um gufubátaferðir um bina mörgu
og löngu firði bjer vestanlands og einn-
ig til samtaka um ymsan pann kostnað
til eflingar fiskiveiðum, sem einstökum
sveituin eða sýslu væri ofvaxin. Jeg
get pví ekki ætlað að ísafjarðarsýsla
eða nokkur önnur sýsla í amtinu leggi
undir höfuð sjer að senda manna eða
menn á Sauðafellsfundinn til að ræða á
ymsa vegi um petta mikilsvarðanda mál-
efni.
(Aðsent)
,,Ekki er aö vita aö hverju
b a r ni g a g n ver ð u r.‘-
í 71. og 72. blaði Fróöa befir
herra Páll Vigfússon ritað eigi allstutta
en í mörgum greinum ágæta ritgjörð,
er hann nefnir „svar til aðsendrar
greinar af Austurlandi í 57. bl. Fróða,
ásaint hugvekju til Austfirðinga4.
Þar eð mjer, er skrifaði hinahjer
nefndu grein viróist höfundur svarsins
og bugvekjunnar vilja benda því aö
mjer, að jcg hafi skrifaö hana einung-
is til að ófrægja Austfirðinga, þá vil
jeg íara um hana fáutn orðuin, en
jafn framt vil jeg biðja hinn heiðraða
höfund, að taka það ekki svo, að jeg
haldi inig honum jafn snjallan eða hitt,
að jeg álíti, að jeg hafi í alla staði
haft rjett lyrir mjer. Höfundurinn
mun nú segja, er jeg viðurkenni þetta,
að mjer hefði verið betra að -já það
fyrri, og láta grein mína aldrei koma
fyrir almennings augu, en jeg veit, að
hinn heiðraði höfundur hlýtur að kann-
ast við, setn Itver annar in.tður, að1
margir hafa ritað og gert Ileira enn
það setn að öllu leyti befir verið nauð-
synlegt; enda sje jeg mig eigi eptir
þvf enn sem komið er, þó jeg skrifaði
grcinina, þar sem mjer virðist hún
hafa hvatt hánn til að rita hugvekju
sína, sem bæði er mjög fræðandi, og
þess utan tekur svo skýrt fram eitt
þýðiugarmikið atriði fyrir Austfirðinga,
er óskanda væri að eigi verði látið
liggja í láginni, heldur að fá því fram-
gengt, er þar er á flot farið.
Fað er það, sem mjcr finnst hinn
heiðraði höfundur hafa eigi allskostar
rjett fyrir sjer í, er hann segir, að
Norðlendingar standi Austlendingum
hvergi Iratnar hvað framkvæmd
sncrtir. Það voru þó Norðlendingar er
stofnuðu í fyrstu Gránufjel. þó Anstf.
styddu það, er það var komið í hreyf-
ingu, en aldrei tekst þaö, sem aldrei
er hafið.
Jeg niá og fullyrða að eigi meira
hefir verið starfað að jarðabótum hjer
enn nyðra, og þó það hafi verið fyrri
byrjað hjer, sem jeg er eigi vissum,
því eigi mun þaö hafa verið fyrri enn
það, er Guttormur sál. á Arneiðarstöð-
uin var upphafsmaður að, enda mun
óvíða liggja betur við til jarðabóta
enn í þeitn hluta Fljótsdals, er þær
hafa verið við hafðar í.
Mjer kemur eigi til hugar að
svara öllutn spurningum hins heiðraða
höfundar, enda er það, að jeg finn
það enga skyldu mína. Jeg sagði
hvergi, aö þeir stæðu Austfirðingum
framar í hvívetna, hcldur einungis, aö
þeir væru framtakssamari, og mjer er
ekki enn sannað, aö jeg hafi þar of-
talað, það er þó byrjað á búfræðis-
kennslu á Norðurlandi, en hvar er það
á Austurlandi? Sama er ura þaö að
segja, að tneira hefir verið starfað að
vörupöntun þar enn hjer. Það sem
jeg áður sagði í grein minni, að jeg
áliti, að ltjer vantaði forgöngumenn,
getur veriö tóm ímyudun, og líka það,
að eigi sjeu hjer menn setn jafn mik-
ið hafa gert sjer far utn fratnkvæmd-
ii, sem þeir Arnljótur Ólafsson, Einar
Ásmundsson, Tryggvi og Eggert Gunn-
arssynir, Jón Sigurðsson og fleiri.
Það sem mjer liggur við að segja
sje miður góðgjarnlegt í hugvekjunni,
er, aö drótta að Norðlingum, að þcir
þjóti upp með fyrirtæki sín til þess
einungis að auglýsa þau I blöðum, án
þess þau hafi önnur úrslit. í’etta er
það sem rnjer finnst menn kalla að
slá sleggjudóma, og væri það heimsku-
Iegt af mjer, að tala um framkvæmd-
arleysi hjer, og eigi nema til að auka
það, þá ætla jeg að eigi sje bein hvöt
iil framfara að kasta skugga á fram-
faratilraunir Norðlendinga.
Ú r M ú 1 a s ý s 1 u.
(Árferð, búnaðarskólamál, kirkjumál.)
Jeg hefi ætlað með hverri póstferð
síðan í vor að skrifa eylítið í Fróða
úr árbók vorri Austfirðinganna, en
það hefir þó jafnan farizt fyrir. —
Að vísu hefir árferð verið lík um allt
land, eins og vjer vitum allir, en nokkru