Fróði - 09.01.1883, Side 3

1883.
I. B ó Ð 1.
91. bl.
7
8
9
en eigi fullgjör þá jeg skyldi við hann,
heldur vöntuðu hjer um bil 14 dagsverk
til að fullgera liann.
2. júlí hjeldum við að Halldórsstöð-
um í Laxárdal og vorum par l1/* dag.
J>ar hlóðum við flóðgarð neðan við túnið
og getur að því orðið stór bót, þar veita
má kraptlög á pað stykki, sem garður-
inn innibyrgir, af túninu eða úr haugum.
Alls voru par unnin 10 dagsverk, 18
faðma langur garður, 2 álnir á hæð og
6 álnir á breidd. J>á hjeldum við að
Hallbjarnarstöðum og störfuðum par 2
daga að púfnasljettun. Alls voru par
unnin 14 dagsverk og 100 □ faðmar
sljettaðír. Á Stórulaugum störfuðum
við par eptir 4 daga að flóðgarðahleðslu
og hlóðum par fyrir nes eitt. Fær
Pjetur bóndi par afbragðsengi, sem áður
var bithagi. Alls voru par unnin 29
dagsverk, 100 faðma langur garður, 2V*
fet á hæð til jafnaðar og breiddin pre-
föld, einnig grafinn 20 faðma langur
skurður, 4 fet á breidd, 1 fet á dýpt.
12. júlí hjeldum við í Grarð í Að-
aldal og störfuðum par 7 daga, hlóðum
330 faðma langan flóðgarð á landamerkj-
um Hraunkots og Garðs, álnar háan,
einnig grófum við skurð jafn langan garð-
inum, 4 fet á breidd og 1 fet á dýpt,
prjá faðma fyrir innan garðinn og höfð-
um efni úr honum upp í garðinn. Fyrir
penna garð fær Baldvin bóndi 90—100
dagsláttu engjaauka. Alls voru unnin í
Garði 63*4 dagsverk. í Hraunkoti störf-
uðum við síðan 2 daga og grófum 500
faðma langan skurð, 4 fet á breidd og
1 fet á dýpt, alls voru pað *20 dagsverk.
23. dag s. m. fórum við að Hjeðinshöfða
og störfuðum par allir að skurðagrepti í 6
daga. Eptir pað fóru fylgdarmenn mínir að
týna tölunni af völdum dílaveikinnar, pó
hjelt jeg enn áfram 7 daga með peim
sem ekki lögðust, enn seinustu prjá dag-
ana hafði jeg ekki nema einn, og pá
fjell hann líka í valinn. Alls voru unn-
in hjá sýslumanni 59 dagsverk og grafnir
1370 faðmar af skurðum frá 3—5 fet á
breidd og 1—2 fet á dýpt.
|>egar dílaveikin hafði svipt mig öll-
um liðsmönnum, fór jeg moð samráði
við sýslumann 11. ágúst að Reykjum í
Reykjahverfi til að mæla par út garða
og skurðastæði og búa í liaginn fyrir
pilta mína, pegar peir kæmust á fætur
aptur. Síðan fór jeg að Gautlöndum og
mældi hvar haganlegast væri að leggja
garða og skurði í svo kölluðu framengi.
þaðan fór jeg að Víðirkeri og mældi og
sagði fyrir um garðstæði. J>á hjelt jeg
aptur að Gautlöndum og athugaði hvort
hægt væri að koma Kráká í Sveinstrand-
arvatn og úr pví aptur á engi mikið,
sem liggur út frá vatninu. p>etta sýnd-
ist vinnandi vegur, og mældi jeg hve
háan garð pyrfti til pess að flóð gæti
staðið yfir allmiklum hluta af engi pessu.
í>essu næst fór jeg að Garði við
Mývatn með 2 af piltunum, sem staðnir
voru aptur upp úr dílaveikinni. J>ar
grófum við gröf og hlóðum strengjum
innan í hana. í gröf pessari súrsaði
Árni bóndi 50 votabandshesta af heyi.
J>á hjeldum rið 23. ágúst að Skútu-
stöðum og störfuðum par 3 daga. Alls
voru par unnin 20 dagsverk og grafinn
220 faðma langur skurður, 5 fet á breidd
en IV* fet á dýpt. Svo fórum við að
Gautlöndum og unnum par 87* dag, alls
23 dagsverk, grófum skurði til samans
560 faðma, 3—4 fet á breidd og 1—2
fet á dýpt, hlóðum einnig garðstúf neðan
við túnið, 20 faðma langan 17* fet á
hæð til jafnaðar.
3. dag septembermánaðar fórum við
að Víðirkeri og unnum par 197* dags-
verk á 6 dögum. Var par grafinn 160
faðma langur skurður, 6 fet á breidd
en alin á dýpt til jafnaðar. Skurður
pessi liggur eptir gili og á að leiða vatn
eptir honum á túnið og nes fyrir neðan
túnið, einnig mýrarsund suður frá túninu.
Við byrjuðum enn fremur á flóðgarði og
hlóðum liðuga 30 faðma.
Sunnudaginn 10. s. m. fór jeg við
annan mann út í Húsavík. |>ar störf-
uðum við 12% dags hjá f>órði Guðjohn-
sen að lokræsum. Fyrst voru grafnir í
túni hans 280 faðmar af skurðum 3 fet
á breidd og 4 fet á dýpt. Síðan var
ekið að á fjórða hundrað vagna af grjóti,
sem ekki var skemmra að sækja enn
350—100 faðma veg. |>etta grjót setti
jeg í skurðina, svo grjótlag pað var 1
fet á pykkt, tyrfði síðan yfir pað og fyllti
svo með uppmokstrinum. Að endingu
var tyrft yfir með sama grastorfi sem
fyrst var tekið ofan af. Alls voru petta
72 dagsverk auk hesta, sem hafðir voru
við grjótflutninginn, og sem svaraði ein-
um hesti í 13 daga.
|>ess skal getið, að víða hef jeg leið-
beint mönnum í einu og öðru, par sem
jeg hef fundið að áhugi var fyrir, og
víða mælt land, helzt á sunnudögum.
Að endingu læt jeg ánægju mína í
Ijós gagnvart pingeyingum. J>eir eru
framfaramenn að mínu áliti í samanburði
við hina fjórðungsbúa.
Tillaga um preistaiiiálid
eptir Eggert Ó. Briem prest á Hösk-
uldstöðum (Norðanf. 16. nóv. 1882).
Jeg vil leyfa mjer að láta fáorðlega
og einfaldlega í ljós, hverjar tillögur
mjer pætti vænlegar til pess að koma
einhverri lífshræring á kristnina hjer á
landi, og til pess annarsvegar að sjá
hag presta og safnaða fullvel borgið.
Mjer hefir dottið í hug, að tiltækileg
myndi lög pess efnis, að öll núverandi
sóknargjöld til presta væri með öllu
af numin, — að landsjóðurinn tæki að
sjer allar fasteignir kirkna, eins ljerfs-
jarðir presta, svo og ítök öll og prests-
mötur o. s. frv., en svaraði aptur árlega
til allra prestakalla á landinu eins og
pau vildu skipast eptir fólkstöluhlutfalli
til launa prestum peirra, jafnri upphæð
og pað að frá dregnum umboðskostnaði
gæfi af sjer. Að öðru leyti gyldi söfn-
uðir prestum sínum, er peir fengi til
sjálfir, eptir samkomulagi, bæði hvað
gjaldaðferð og gjaldupphæð snertir.
Samningum presta og safnaða skyldi
pingiýsa. Hvorirtveggja skyldi hafa
uppsagnarrjett samninga með vissum t.
a. m. misseris, fyrir vara, sem annað
hvort væri lögákveðinn eða til tekinn í
samningnum. Með pessu eða ápekku fyr-
irkomulagi pykir líklegt, að prestar myndi
með háttprýði og skyldurækni reyna að
ávinna sjer hylli safnaðanna, og söfn-
uðirnir myndi trautt spara hæfileg laun
við presta, er pau ætti skilin. Tillagið
úr landsjóði skyldi beinlínis ganga til
prestanna, og ef söfnuðir vanrækti að
hafa prest, t. a. m. hálfu misseri lengur,
greiddist peim ekki úr landsjóði fyrir
pann tíma, og mætti pað vera hagur
landsjóðsins. Onnur kirkjufjelög, er
myndast kynni og líðandi pætti, ætti og að
ná til styrksins úr landsjóði. B.jettindum
peirra presta sem nú eru, pótt fáir
muni vera á við marga fiska sem prest-
ar, ætti að vera borgið, svo að peir
missi enskis 1, nema peir væri frá settir
með dómi. jpessu er kastað fram peim
til athugunar, er kynni að hafa hvort-
tveggja, hug og einhver tök á að hrinda
hinu ískyggilega fyrirkomulagi, sem nú
er, í írjálslegra og betra horf.
Söngkennslubók fyrir börn og byrj-
endur eptir vorn ötula og framkvæmd-
arsama söngkennara, Jónas Helgason,
er nýlega komin út í Reykjavík. J>etta
litla stafrófskver í söngfræðinni er nýr
vottur um hinn einlæga áhuga höfund-
arins að leiðbeina löndum sínum í söng-
fræði og söng, og innræta yngri mönnum
sem eldri tilfínningu fyrir og ást á pess-
ari fögru list, sem svo mjög hefir verið
vanhirt af pjóð vorri um langa tíma.
I>að er hverjum manni ljóst, sem gott
skynbragð ber á menntunarefni, hve
mikilsverð sönglistin er til að mennta
anda mannsins. |>etta sáu og skildu Forn-
grikkir vel fyrir púsundum ára, og petta
hafa raunar allar sannar menntapjóðir
sjeð og skilið á öllum öldum. En alla
pá löngu tíð, er sönn menntun var lögð
í kaldakol hjer á landi, hefir sönglistin
verið vanrækt.
„ Fyrir sönglistar sætan eim
svartagallsraul er helzt í peim“,
segir Eggert Ólafsson um landa sína,
og var pað sannarlega ekki ofsögum
sagt, eður neinar skáldaýkjur.
Yjer ætlum að pessi litla söngkennslu-
bók, sem hjer ræðir um, sje allvel fallin
til að leiðbeina börnum og byrjendum
til að skilja helztu undirstöðuatriði söng-
fræðinnar, og viljum pví vona, að sem
flestir færi sjer hana í nyt.