Fróði - 13.12.1883, Blaðsíða 4

120. bl.
F R Ó Ð 1.
1883.
358
lendum markaði, og bíður með polin-
mæði eptir hagkvæmasta tíma til að
selja vörur sínar. Alloptast situr hann
á sjálfs sín eign, og vanti hann fje til
að reka atvinnu sína er auðvelt fyrir
hann að fá lán í einhverjum lánbank-
anum.
Helztu einkenni hins frakkneska
bónda má segja að sje hyggindi og
dugnaður og sú staðfasta stefna, aðláta
hvern hlut og hvert verk styðja að einu
marki og miði að græða fje og verða
efnamaður. Hann er sannfærður um,
að pegar sá sem á jörðina býr á henni
sjálfur, pá borgar hún sig vel, en að
pað er óvíst, pegar hún er byggð öðrum,
og pví vill hann eiga ábýlisjörð sína en
ekki fleiri, pó hann gæti. ítíkir bænd-
ur hafa pví ekki pann hjegómlega sið,
að safna að sjer jörðum, heldur kemur
hver sá sem eitthvað hefir afiögu fje
sinu á vöxtu, annaðhvort með pví að
láná nágrönnum sínurn eða kaupa arð-
brjef, svo sem hlutabrjel’ og skuldabrjef.
J>etta er svo algengt, að jafnvel í mörg-
um litlum sveitaporpum er daglega fest
upp auglýsing um gangverð helztu og
algengustu arðbrjefa.
Helmingurinn af allri jarðeign á
Frakklandi er eintómar smájarðir eða
lóðir, sem hver er minni enn 14 dag-
sláttur að stærð. Af hinum helmingn-
um er fullir prír fjórðuhlutir jarðir, sem
eru milli 14 og 28 dagsiáttur að land
vídd, og svo einn fjórði hluti stærri jarð-
ir, en eiginlega stórar jarðir eru pó
mjög fáar.
|>etta ásigkomulag á rót sína að
rekja til stjórnarbyltingariunar miklu,
sem boðaði, að jörðin skyldi vera frjáls
eins og íólkið sem á henni byggi, og
sem á einu augabragði strykaði út öll
einkarjettindi óðalshöfðingjanna, er höfðu
verið landinu til niðurdreps í margar
aldir. J>egar aðalsmennirnir stukku úr
landi, tók landstjórnin jarðir peirra hin-
ar stóru og víðlendu, skipti peim í smá-
jarðir og seldi pær síðan, pannig varð
til heill her aí sjálfseignarbændum. J>ær
tvær frumreglur voru í byltingunni sett-
ar til að gilda framvegis, að eigandi
hefði frjáls umráð jarðar sinnar, og að
öll börn skyldu erfa jafnt eptir foreldra
sína.
Frjettir iuiilendar.
Árnessýslu 22. sept.
Nú er þá slátturinn á enda, og iná
kallast hafa veriö hinn æskilegasti,
grasvöxtur til jaínaðar í betra meðal-
lagi en nýting hin bezta; veöur jalnan
þurt og blftt nema dagana Irá b. til
14. þ. m. Þá voru stormar af suöii og
suðaustri og töluverð rigning; svo
batnaöi aptur. t’ann 12. var einkum
mikiö stórviöur af landsuðri, þá strand-
aði kaupskip a Eyrarbakka sem Einar
kaupmaður Jónsson átti, og annað í
l’orlákshólii, er einnig átti að faru til
359
Eyrarbakka, til Lefolies-verzlunar. Menn
komust lífs af báðum skipunum, en al
Lelolies-skipinu hafði skipstjóri farizt
á leiðinni hingað; stór brotsjór hafði
tekiö hann al þilfarinu. Skipið sem
strandaði á Eyrarbakka, brotnaði ekki
mjng mikið; sjórinn bar það næsturn
upp á jalnsljettu; það hvað hafa verið
selt í einu lagi á uppboðinu fyrir 5000
kr., má vera nienn hafi í huga að
gera það haffært aptur; þó er hætt
við að örðugt veiti að koma því á
llot, eptir því scm þar hagar til. Af
sölunni í þorlákshöln hefir ekki frjetzt,
uppboðið átti að vera í gær, og þykir
það nokkuð einkennileg tilhögun; þar
sem í gær var aðalrjetta dagur lyrir
meir en hálfa sýsluna.
Úi' Breiðdal, 16. nóv.
Haustveðráttan var hjer góð. —
Nýlega hafa prjú skip strandað á Iteyð-
arfirði. Eitt af peim var haustskip
Jóns kaupmanns Magnússonar. þ>að
var komið út af höfninni út á Breiðu-
vík, og iáu hin skipin par einnig. Ai-
mennt heiibrigði er og fáir hafa dá-
ið tíeint í suinar andaðist þmrgríin-
ur smkkari Jónsson, bróðir síra Jóns
Austmanns á iátöð. Hann mun hafa
venö meóai hinna æfðustu og ijöihæí-
ustu trjesmiða hjer á iandi; hann haiði
smiðað iiestar kirkjur á Austuriandi og
kennt mörgum piitum smíðar.
Úr Loðmundarfirði 15. nóv.
Yeðuráttan var góð i haust og pað
sem af er vetri, pó kom bicytusnjór
mikiii nýlega, síðan hefir hiánað og er
jorð nú auð við sjóinn. Lítiii var fisk-
aiii i haust, en góður var hann fyrri
part sumars. Aimenn heilongði er hjer
og að eins einn maður hefir dáið petta
ár hjer i sveitinni, en hann var öivað-
ur og drukknaði i Hraunsá, sem köii-
uð er.
Ákureyri 12. des.
Mjög hefir veðrátta verið úrkomusöm
pað af er vetri, en frost lítið. Mikiii
snjór hefir íallið á sumum stöðum í
|>ingeyjarsýslu, og misstu nokkrir par
kindur í fönn í fyrsta áfeliinu. Minni
snjór hefir verið í Eyjafirði. Eiskaiii
var í haust með minnsta móti í Hrísey
og á Látraströnd og Árskógströnd. —
Taugaveiki hefir i vetur stungið sjer
niður á stöku stað.
-j- 7. p. m. andaðist hjer í bænuin
húsfrú Margrjet Jónsdóttir, 71 árs göm-
ul, kona verziunarstjóra E. E. Möilers,
höfðu pau hjón verið 50 ár í hjónabandi
og hjeldu gulibrúðkaup sitt í haust.
-j- 18. f. m. ljezt Friðrik Daviðs-
son verzlunarstjóri á Biöuduós, 23
ára gainall, liaun var gáfaður, bráð-
proska og gott maimsetni , enda var
' lianu rúinlega 20 ára settur verziunar-
stjóri, og stóð hann vel í peirri stöðu.
360
SKIPTAPAIl.
— 2. og 3. f. m. lögðu nokkur
Norðmannaskip heimleiðis af Eyjafirði,
en þá gerði dimmviðris norðanbyl. I
þessum byl hefir spurst til að 3 norsk
skip hafi hleypt á land til skipbrots, en
menn komizt af, 1 á Látrum, 2. í Siglu-
firði og 3. á Skaga. þess hafa og sjezt
merki að skip muni hafa brotnað yzt í
firðinum, og hafa allir menn af því týnzt.
Auglýsingar.
— Nýtt stafrófskver eptir Valdimar
Ásmuudurson, prentað ( ísafoldarpreat-
smiðju með fjölbrevttu letri er til sölu
hjá útgefanda «Fróða».
— Rammger vagn, sem ætlaöur er
til þess aö aka á grjóti, og var not-
aður til þess viö byggingu alþingis-
hússins í Keykjavík, er til sölu á
Oddeyri hjá vicekonsúl J. V. Havsteen.
— J>ar eð jeg hefi orðið var við, að
ýmsir eru hræddir um, að ormar sjeu í
korni pví, er til er hjer við verzlanina,
finn jeg mjer skylt að lýsa yfir pví, að
eigi parf slíkt að óttast, hefi jeg vand-
lega skoðað og látið skoða kornið, og hafa
engir ormar í pví fundizt, eins og eptir-
iylgjandi vottorð sýnir.
Oddeyri 7. desemb. 1883.
J. V. Havsteen.
* * *
*
— Eptir beiðni verzlunarstjóra J. Y.
Havsteens höfum við í dag skoðað rúg
pann, er Gránuíjelagsverzlunin á Odd-
eyri hefir til sölu, til pess að komast að
raun um hvort tilhæía væri í peim orð-
róm, að pöddur eður önnur skriðkvikindi
væri í rúginum. Eptir nákvæma skoð-
un lýsurn við pví yfir, að orðrómur pessi
er algjörlega tilhæfulaus.
Akureyri 7. desemb. 1883.
S. Tliorarensen. þorgrímur Johnsen.
— Bókmenntafjelags- og þjóö-
vinafjclagsbækur, aiþingistíöindin og
yinsar aðrnr bækur fást á Sauöárkróki
lijá Lárusi Tómassyni.
— Skipstjóri Gottfred Ubstfelder á
Hjalteyri tekut að sjer að búa til og gera
við skipasegl og einnig að gera að reiða
á skipum.
Orðasalii íslenzkt-enskt ogenskt,
íslenzkt með lestraræfingum og mál-
fræöi, eptir Jón A. lljaltalín, innheft
4,50 kr. Islenzkt-enska orðasafuið eitt
ijer, innheít 1,50 kr , fæsthjá flestum
bókasöluinónnuin á Jandinu.
— Ilvít gimbur (lamb) hefir verið
seld, við upjiboö í Ongulstaðahrepp
hauslið lftöá, með uiark: sneitt aptan
hægra, stýlt vinstra biti aptan.
Litlalianui i5. nóvember 1883.
Eggeit Davíðsson.
LAgifdi.tli ug preiitari : Ujörii Júiissuu,