Fróði - 16.01.1886, Blaðsíða 1

ry«. Kiað. ODDEYRI, LAUGARDAGINN 16. JANÚAR
301 302 303
Alþillgi leyst Upp. Konungur liefir
2. p. m. gefið út svo látandi opið brjef.
Yjer Chr. hinn níundi o. s frv. gerum
kunnugt: þar eð alpingi heíir fallist á
frv. til stjórnarskipunarlaga um hin sjer- j
staklegu málefni íslands, sem fer fram á
breyting á stjórnarskrá 5. janúar 1874 um
pessi málefni, pá verður samkvæmt 61.
í lögum pessuin að leysa upp alþingipað
sem nu er. Fyrir pví bjóðum vjer og
skipum fyrir á pessa leið :
Alþingi, sem m'i er, er leyst upp.
Eptir pessu eiga allir hlutaðeigend-
ur sjer pegnlega að hegða.
G-efið á Amalíuborg, 2. nóvember
1885.—Undir vorri konunglegu hendi og
innsigli. Christian B. (L. S.).—J. Nelle-
mann.
Nýjar alþingiskosningar. Sama dag
befir konungur í öðru opnu brjefi fyrir-
skipað nýjar alpingiskosningar á tíma-
bilinu frá 1. til 10. júní lð86.
Allkaþillg 28. jliíí 1886- í hinu
sama opna brjefi hefir konungur stefnt
alpingi saman til aukafundar 28. júlí 1886,
er standa skuli eigi lengur enn 1 mánuð.
Brjef petta er svo látandi.
Yjer Chr. hinn níundi o. s. frv ger-
um kunnugt: Með pví að vjer höfum
með opnu brjefi, dagsettu í dag, leyst
upp alpingi, sem uú er, þá er pað allra-
mildastui' vilji Vor, að uýjar kosningar til
alþingis fyrir næstu 6 ár skuli íara fram
á tímabilinu frá 1. til 10. júní 1886 að j
báðum dögum meðtöldum.
Eyrir pví bjóðum Vjer og skipum fyrir
allramildilegast, að almennar kosningartil
alþingis fari fram á nefndu tímabiii sain-
kvæmt ákvæðum laga 14. septbr. 1877
um kosningar til alpingis, og viljum Vjer
samkvæmt 26. gr. nefndra laga allramildi-
legast ákveða, að kjörtíminn fyrir allar
kosningar skuli talinn frá 1. júlí 1886.
Vjer höfum enn freraur allramildileg-
ast ákveðið, að alpingi skuli koma saman
til aukafundar 28. júli 1886, og viljum
Vjer um pingtímann allramildilegast kveða
svo á, að alþingi petta megi eigi setu
eiga lengur enn eínn mánuð. Bjóðum
Vjer pvi hjer með öllum peim, er setu
eiga á þessu þingi, að koma nefndandag
til Jieykjavíkurkaupstaðar, og verður al-
pingi pá sett par, eptir að guðsþjónustu- j
gerð hefir farið fram í dómkirkjunni.
Eptir pessu eiga allir hlutaðeigendur
sjer pegnlega að hegða.
Creiið á Amalíuborg 2. nóvember 1885.
Undir Vorri konunglegu hendi og innsigli.
Christian B- (L. S.)—J. Nellemann.
Koiiungleg auglýsing tii ísendinga.
Loks hefir konungur sama dag gefið
út svolátandi auglýsingu þessu máli við-
víkjandi.
t Vjer Chr. hinn níundi o. s. frv. ger-
iim hunnugt: Stiórnarráðkerra Vor tyrir
Islandi hefir fyrir Oss lagt frumvarp til
endurskoðaðra stjórnarskipunarlaga um
hin sjerstaklegu málefni íslands, er borið
hefir verið upp af pingmanna hálfu og
sampykkt á alþingi því, er haldið var ál
síðastliðnu sumri, og enn fremur tvenn!
pegnleg ávörp til Vor frá efri og neðri!
deild alþingis er meðal annars fara fram
á að mæla fram með breyttu fyrirkomu-
lagi á hinni æðstu stjórn pessara málefna,
eins og alpingi hefir farið pvífram.
Samkvæmt fyrirmælum 61. gr. í
stjórnarskránni höfum Vjer þvíraeðopnu
brjefi Voru 2. nóvbr. p. á. leyst upp al-
þingi, er nú er, og um leið skipað fyrir
að nýjar almennar kosningar til alþingis
skuli fara fram í byrjun júnímánaðar n. á.
og höfum enn fremur samkvæmt 6. og8. gr.
stjórnarskráarinnar ákveðið að hið nýkosna
alpingi skuli koma saman í Reykjavík
28. dag júlíinánaðar næsta par á eptir.
Um leið og Vjer birtum petta vorum
trúu og kæru þegnum á íslandi, riljum
Vjer hjer með gera það kunnugt: svo að
eigi verði byggðar pær vonir á ráðstöfun-
um þessum, er stjórnarskráin mælir fyrir
um, sem eigi munu rætast á síðan, að Vjer
munum með engu móti geta staðfest
stjórnarskipunarlagafruravarp það. er al-
pingi hefir fallist á, enda þótt svo fari, að
pað verði samþykkt af nýju á hinu ný-
kosna alþingi.
Vjer kunnum rjett að metahugarfar
pað, er sprottið er af óskin um breyting-
ar á stjórnarskránni, og Vjer virðum mjög
mikils pann hinn hlýja vott um hollustu
til Vor, er kemur fram í ávörpum þeim,
er báðar deildir alpingis hafa sent Oss ;
en er ræðir um að staðfesta frumvarp
pað til breytingar á stjórnarskipuninni,
sern sampykkt hefir verið, pá getum Vjer
eigi látið petta halda Oss frá að koma svo
frain í pví máli, sem skylda Vor gagnvart
ríkinu í heild sinni býður Oss.
Ef æðsta stjórn Islands yrði, eins og
ákveðið er í hinu sampykkta frumvarpi,
fengin í liendur ábyrgðarlausum landstjóra,
skipuðum af Oss og með aðsetur í land-
inu sjálfu, er skyldi hafa vald til að ráða
þeira málum til lykta í umboði Voru, er
konunglegs samþykkis purfa—með þeim
einum unda'ntekningura að hann gætieigi
staðfest breytingar á stjórnarskipunarlög-
unum, eigi náðað menn nje veitt almenna
uppgjöf á sökura—og sem skyldi taka
sjer ráðgjafa og láta pá framkvæma vald
sitt og hafa ábyrgð á stjórnarstörfum
fyrir alpingi, pá myndi ísland með pessu
móti, eins og Vjer pegar áður höfum
tekið fram í auglýsingu Vorri til alping-
is 23. maí 1873, er um líka uppástungu
frá alþingi var að ræða, í raun og veru
verða leyst úr öllu sambandi við ríkið,
par sem æðsta stjórn pess þá yrði falin
á hendur stjórnarvaldi í landinu sjálfu,
er óháð væri bæði hinni annari stjórn Vorri
og eins rikisráði voru. En slíkt íyrir-
komulag mundi fara í bága við hinagild-
andi stjórnarskipun rikisins, og gæti eigi
samrýmst stöðu Islands að lögum sem
óaðskiljanlegs hluta Danaveldis, er gerii'
pað að verkum, að æðsta stjórn hinna ís-
lenzku mála sem og allra mála rikisins
til saman, verður að vera í höfuðstað
Vorura, eins og líka er gengið út frá í
lögunum 2. jan. 1871, 6. gr.
Enn fremur hefir það eigi getað dul-
ist Oss, að alþingi hefir tekið upp i fyrstu
greinir frumvarps síns ákvarðanir um pað
hver sjeu sjerstakleg málefni íslands og
hver sje staða þess, er uin almenn mál
ríkisins er að ræða, en hefir þó eigi, eins
og stjórrnarskráin 5 janúar 1874, sett í
frumvarpið nauðsynlega tilvisan til laga
2. jan. 1871 um hina stjórnarlegu stöðu
íslands í ríkinu, og pessi lög hefir frum-
varp alþingis líka látið ónefnt í 34. gr.
sinni, sem heimild fyrir tillani pvi, erríkis-
sjóðurinn loggur til sjerstaklegra gjalda
íslands. það er hætt við að ef frumvarpið
yrði staðfest í pessu formi, pá inundi pað
stuðla til pess að efla pá röngu skoðun
er hið ráðgefandi alþingi hjeltfram 1871,
að lögin 2. janúar 1871 sjeu eigi bindandi
fyrir ísland; en slík skoðun fer hreint
og beint í bága við stjórnarskipun ríkis-
ins sem byggð er á grundvallarlögunum,
og getum Vjer eigi rjett hjálparhönd til
þess að glæða eða efla hana.
1 Vorri konunglegu auglýsingu til Is-
lendinga 14. febr. 1874 Ijetum Vjerí ljósi,
að Vjer álitum, að með stjórnarskránni
um hin sjerstaklegu málefni íslands 5.
jan. 1874, væri stjórnarskip.mál pess að
fullu og öllu til lykta leitt, og tókum Vjer
einnig fram, að tekið sje með lögum pess-
um pað tillit til þeirra óska er komið
höfðu fram af liálfu Islands, sem.frekast
má verða, og samrýmst getur hinni gild-
andi stjórnarskipun ríkisins. p>að hefir
því glatt Oss að verða þess vísir af ávörp-
um peim, er Oss hafa veriðsend, aðVorir
kæru og trúu pegnar á Islandi einnig
viðurkenna pað, að stjórn Vorri og alþingi
hafi tekist í góðri samvinnu að efla tölu-
vert framfarir landsins á hinum fáuárum,
er stjórnarskráin hefir verið gild. En
fyi'st svo er þá höfum Vjer pá von að
frarn komi við kosningar pær, er nú eiga
fram að fara, alpingi svo skipað, að pað
kjósi heldur að halda áfram því verkinu
er farsællega hefir byrjað verið á til bless-
unar fyrir landið undir peirri stjórnarskip-
un, sem nú er,—og skal eigi til pessa
skorta hvöt og aðstoð frá Vorri hálfu,—
enn að eyða tima, kröptum og fje lands-
ins í árangurslausa stjórnardeilu, og
endurnýjaða baráttu til að koma fram
kröfum, er gagnstaðar eru eining ríkisins.
Gefið á Amalíuborg, 2. nóvember 1885.
Undir vorri konunglegu hendi og innsigli.
Uhristian B. (L. S) — J. Nellemann.
(Eptir ísafold).
N'okkur orð um iiina
konunglegu auglýsing til íslendinga,
2■ növ- 1885.
(Eplir embœttismann í Eyjafirði).
Auglýsing pessi er beinlínis svar upp
á ávörpin írá alpingi í sumar, er leið