Suðri - 03.03.1883, Blaðsíða 1

Af Suðra kemur 1 blað út
annanhvern laugard. Upp-
sögn með 3. mán. fyrirvara.
Árgangurinn 24 blöð kostar
2 kr. (erlendis 3 kr.), sem
borgist fyrir ágústlok.
1. árg.
5. blað.
Útgefendur: Einar þórðarson. Ivr. 0. þorgrímsson.
B. marz. 1883.
^lmenn sýning fyrir allt land
í Reykjavík, sumarið 1883.
Iðnaðarmannafjelagið í Reykjavík
3fur eins og kunnugt er, sent boðs-
réf um allt land og skorað á raenn,
5 efla til almennrar sýningar fyrir
llt landið í Reykjavík nú í sumar.
orðlendingar hafa orðið fyrstir til
úss að byrja sýningar hér á landi,
D allt til þessa hafa þær einungis
erið sýslusýningar, sem haldnar hafa
erið, og þessi í Reykjavík að sumri
erður in fyrsta álmenn sýning hér
landi. Menn getur greint á um,
ivort iðnaðarmannafélaginu í Reykja-
'ík hafi tekist heppilega eða ekki, með
»að að velja þetta ár til sýningarinnar,
>ar sem árferði hefur verið ið versta
n síðustu árin. Auðvitað er það, að
mjög er eðlilegt, að áhuginn á inu
ilmenna verði veikur og einhvern veg-
nn ístöðulítill hjá bændum vorum,
segar heimilishagir standa svo hjá
nörgum þeirra, að þeir vita svo að
segja ekki hvað hafa skal til næsta
máls. En að hinu leytinu hlýtur það að
vera öllum skiljanlegt, að því meira
sem menn láta bugast, því minni
er viðreisnar-vonin, því meira sem
menn sökkva sér niður í eymd sína,
því þyngra verður heljarbjarg neyðar-
arinnar að bera. Öllum hlýtur að
vera ljóst, að sé nokkur vegur til við-
reisnar, þá er það sá, að allir leggist
á eitt, að reyna til að buga harðærið
og fárið, í stað þess að láta það buga
sig að fullu. Með fáum orðum sagt
er það eina ráðið, að líta í kringum
sig og leita allra bragða til þess að
efla allar framfarir, bæta alla at-
viunuvegi, þar sem hver maður verð-
ur að játa, að öilu þessu er stórkost-
lega áhótavant hjá oss; það er at-
hugaleysi voru, hálfvolgum áhuga og
fastheldni við forna ósiðu að kenna,
að ið illa árferði hefur bugað oss svo,
að nú má segja, að rnikill hluti lands
sje í fári, ef nokkur vetur verður. Og
þó að veturinn verði inn bezti, er ó-
hætt að fullyrða, að framtíð þessa
lands er í veði, ef menn ekki í tíma
gjalda varhuga við illu árunum og
reyna á allan hátt að hagnýta sjer
betur allt sem notað hefur verið, bæta
allt sem bæta má, og leita þess vand-
lega, hvort engir nýir vegir séu til
þess að hefja veg og velgengni landsins.
þ>að er gamall íslenzkur málsháttur, að
,,neyðin kennir naktri konu að spinna“
Svo má nú að orði kveða,’ sem ísland
sé „nakin kona“ og neyðin œtti að
kenna henni „að spinna“.
fannig getnm vér engan veginn á-
litið, að ið komandi sumar sé illa
valið til almennrar sýningar. Vér
teljum það heppilegt fyrirtæki, því við-
urkennt er það hjá öllum menntuðnm
þjóðum, að almenn sýning sé in bezta
til þess að bæta og laga allan iðnað,
en það er kunnugra en frá verði sagt,
hve mjög honum er ábótavant hjá oss.
Iðnaðarmannafjelagið hefur kosið 5
menn í nefnd til þess að taka móti
gripura og munum, er til sýningar-
innar koma, og einkum er ætlazt til
að verði smíðisgripir allskonar, tó-
skapur, hannyrðir, verkfæri, veiðarfæri
og jafnvel matvælategundir, að svo
miklu leyti, sem þær eru lagaðar til
að kora fram á sýningu. Eins og áð-
ur er sagt, hefur iðnarmannafélagið
sent boðsbréf sitt út um allt land,
og þegar fengið svör og loforð frá
mörgum um sendingar og muni til
sýningarinnar. Nefnd sú, er íélagið
hefur kosið, er einungis undirbúnings-
nefnd, því svo er til ætlazt, að þingið
að sumii taki aö sér alla yfirumsjón
sýningarinuar, skipi stjórn hennar og
nefni menn í dóma til að dæma ina
sendu muni, hvort þeir eru verðlauna
verðir eða ekki. Verðlaun þau, er
ætlazt er til að gjörendur hlutanna,
er þess eru verðir, hljóti, eru eitt af
þrennu: heiðurspeningur úr silfri>
heiðurspeningur úr málmblendingi
(bronce) eða þá prentað heiðursskjal.
Munir þeir og hlutir, er sendir verða
til sýningarinnar, mega eigi koma
hingað seinua en í júnímánuði, því
töluverðan. tíma þarf til að raða öllu
niður og búa um allt sem bezt, áður
en sýningin byrjar, sem ætlazt er til
að verði í júlímánuði. Nefndin gerir
ráð fyrir, að þeir er muni eða gripi
sendi til sýningarinnar, borgi sjálfir
flutningseyrinn til Reykjavíkur, en
sýningin kosti sjálf þá hluti endur-
senda, er eigi seljast.
Til þess að slík sýning verði alinenn
að öðru en nafninu, er það nauðsynlegt,
að öll alþýða manna styrki hana með
því að senda þangað allt það, er ætla
má, að vert sé þess, að koma fram á
almennri sýningu; hvað það snertir
skulum vér leyfa oss að benda á boðs-
brjef nefndarinnar, sem nú er komið
um allt land, svo allir hafa færi á,
að kynna sér það; í því er tekið fram,
hvað ætlazt er til, að sent verði.
Gerum nú ráð fyrir, að allt gangi
17
vel, munir og gripir verði almennt
sendir til sýningarinnar og hún fari
ið bezta fram, hver ráð eru til þess,
að sýningin geti orðið öllu landinu og
hverju einstöku héraði að sönnum
notum? J>að er ekki hugsandi til þess,
að öll héröð nái jafnt til þess að vera
við sýninguna; þar standa nærsveitirn-
ar bezt að vígi, eins og eðlilegt er.
En ráð eru til þess, að fjærsýslurnar
geti allt um það haft fullkomið gagn
af sýningunni. Vér höfum hugsað oss,
að sýslunefndirnar gefi þingmanni eða
þingmönnum sýslunnar umboð til
að verja svo eða svo miklu fé af sýslu-
sjóði, til þess að kaupa þá muni á
sýningunni, er ætla má að sýslunni
megi að mestu gagni verða til að bæta
iðnað sinn í einhverri eða einhverjum
greinum. Geta svo munirnir legið til
sýnis nokkurn tíma á bverjum kirkju-
stað í allri sýslunni, svo allir sýslu-
búar hafi færi á að kynna sér þá.
Vér teljum, að það sé iðnaðarmanna-
félaginu í Reykjavík til mikils sóma,
að það hefur ráðizt í það stórræði, að
| efla til almennrar sýningar; því stórræði
er það, hvort sem litið er til árferðisins
in síðustu árin eða yfir höfuð til þess,
hvernig hagar til hjá oss. En hitt.
teljum vér engan minni sóma, sem
alþýða manna hlýtur, ef hún styrkir
þetta fyrirtæki svo, sem framast er
unnt með sendingum til sýniugarinnar,
og tekur þau ráð sem bezt eru, til
þess að nota svo sýninguna, að gagnið
af henni verði mikið og almennt.
„lö íslenzka fiskifjelag“.
Eggert kaupmaður Gunnarsson, sem
alkunnur er um allt 'and, hefir nú
fengið allmarga í fylgi með sér, til
þess að stofna íslenzkt fiskifélag, þann-
ig að menn leggi fé saman til þilskipa-
kaupa og eigendur skipanna gangi í
félag um að ábyrgjast skipin innbyrð-
is. fessir menn hafa nú samið og
samþykktj «lög ins íslenzka fiskifélags»,
«lög fyrir íslenzkt ábyrgðarfélag fyrir
skip», «form fyrir skuldbindingum
skipseigenda», «form fyrir skuldbind-
ingum skipstjóra», «form fyrir skuld-
bindingum háseta» og «form fyrir er-
indisbréfi handa virðingarmönnum
skipanna». Svo er ákveðið, að stofn-
j sjóður félagsins sé falinn í hlutabréf-
I um, en hvert hlutabréf félagsins sé að
upphæð 100 kr. Aðalfun dur félagsins
verður haldinn á ári hverju í Reykjavík