Suðri - 23.08.1884, Page 3

89
Jó eigi útrýmt með pví». Hann tel-
ur bezta þá uppeldisaðferð, að «foreldr-
rarnir láti börnin, eptir pyí sem auðið
er, jafnan fá að reyna hinar sönnu af-
leiðingar af hegðun sinni», p. e. s.
reki sig á, pegar pau breyta ekhi eins
og vera ber; hann vill láta börnin
agast með hinni «náttúrlegu refsingu».
J>að er ekkert efamál, að slík aðferð
er samkvæmust eðli mannsins, og hún
hlýtur optast nær að verða affaiabezt,
svo sannarlega sem barnið er skyn-
semi gædd vera. 4. kap er um UJc-
amann. Sýnir höf. par á ymsan hátt
hvernig eigi að viðhalda líkamanum
og efla heilsu og krapta hinnar upp-
vaxandi kynslóðar.
|>að er ekkert skrum, pó vér segj-
um, að bæði foreldrar og allir aðrir,
sem um uppeldi barna eiga að annast,
ættu að lesa petta litla kver og meir
að segja lesa pað hvað eptir annað.
Sérstaklega viljum vér benda öllum
barnakennurum á pað og oss pætti
pað liið heppiíegasta, að petta kver
væri lesið í Möðruvallaskólanum, pví
mikill hluti hinna ungu manna, er
paðan út skrifast, munu verða barna-
kennarar og unglinga-uppfræðendur.
Teljum vér petta pví líklegra, sem
skólastjórinn, hr. Hjaltalín, mun vera
einn af hinum fáu mönnum hér á
landi, sem kunnugur er ritum Herhcrt,
Spencers, og er maður, sem efalaust
kann að meta pau.
III. Almanak liins ísl. pjóðvina-
félags 11111 áiiö 1885. Kmh. 1884. J>ar
eru góðar myndir af Cavour og Gari-
baldi, snillingunum, sem Ítalía á mest
að pakka. Myndunum fylgja vel rit-
aðar æfisögur eptir Hannes Hafstein.
Svo er árbólc Islands 1883 og árbók
annara landa 1883. Mætti óska pess
með tilliti til árbóka pessara, að pær
framvegis slepptu ýmsu óverulegu og
ómerku t. d. nafnbótum, heiðursmerkj-
um o. fl. Nokkrar landshagstöfhtr
íslands eru fróðlegar og nauðsynlegar.
Arstiöir og merkidagur Y. eptir tíuð-
mund porWcsson eru að ýmsu leyti
skemmtileg og fræðandi ritgjörð, en
hún er slitin alltof mikið í sundur, skipt
niður í alltof marga árg. almanaksins,
svo að menn missa alveg heildarinnar.
Góð ráð eru velkomin, en helzt til fá.
Yíir liöfuð mætti hafa breytilegra og
skemmtilegra efni í almanakinu; sér-
staklega skulum vér benda á, að heppi-
legt væri, að hafa stuttar skáldsögur
í almanakinu; mun góð völ á slíku hjá
efnilegum skáldum meðal íslendinga í
Kaupmannaliöfn. Kú er líka komið
♦almanak fyrir hvern mann», sem
keppirvið «almanak pjóðvinafélagsins*
111,1 hylli almennings, og pó báglega |
hafi tekizt í petta sinn fyrir »hvers
manns almanakinu*, pá mun pað eink-
um að kenna óheppilegu ritstjóravali/
og mun útgefandinn hvergi vera af baki
dottinn fyrir pað, heldur reyna að hafa
betra eptirlit með vinnumönnum sínum
næst og gera almanak sitt sem bezt úr
garði.
* *
*
J>að má annars með sanni segja,
að forseti pjóðvinafélagsins, hr. Trygg-
vi Gunnarsson og hinir aðrir í stjórn
pess, einkum hr. Björn Jónsson rit-
stjóri, eiga lof skilið fyrir pjóðvinafé-
lagsbækurnar p. á. og enda optar, pví
bækurnar núna eða flestar ritgjörðirn-
ar í peim eru svo úr garði gerðar,
að pað má vera ánægja fyrir félags-
stjórnina að gefa slíkt út og landsmönn-
um hin mesta pöklc á að taka á móti.
J>að er auðséð á öllu, að félagið hefur
skilið rétt pörf tímans og kröfu al-
mennings, pví með réttu er engu svo
vel tekið nú hér á landi sem fróðlegum
alpýðuritgjörðum og alpýðlegum fræði-
bókum. Vér teljum pað mjög heppi-
lega aðferð, að láta «Andvara» færa
ýmsar eigi all-langar fróðleiksritgjörðir
um vísindaleg efni, búnað o. fl. og láta
svo aðra bók auk almanaksins fylgja
með, er færi eina ritgjörð all-langa um
eitthvert pað mál, er ætla má, að al-
pýðu manna pyki einna mest pörf á
að fræðast um (t. d. «TTm upp-
eldi», «TTm vinda»). Með pví móti
geta bækur pjóðvinafélagsins eptir
nokkur ár orðið fallegt safn af fróð-
legum bókum, sem liinni uppvaxandi
kynslóð mætti mikið gagn að verða, að
kynna sér pegar frá æsku. J>að mun
ekkert efamál, að með peirri aðferð,
sem félagið nú hefur, mun félagsmönn-
um óðum fjölga, enda er gjafverð á
ársbókunum fyrir 2 kr. J>jóðvinafé-
lagið á pað líka vel skilið, að menn
styrki pað pannig, að sem flestir gangi
í pað. Með pví mót.i vinna menn líka
tvennt gott, efla parflegt félag og gagna
sjálfum sér, svo framarlega sem peir
lesa bækur félagsins.
liitstjórinn.
•Iói» Borgíirðingur og útgáfur
Eins og peim, sem lesa «J>jóðólf»,
mun kunnugt, hefur meistari Eirikur
Magnússon í Cambridge ritað grein í
pað blað, nr. 28. 29. og 30 p. á. út
úr pví, að í Rithófundatali Jóns Borg-
firðings stendur í athugasemd: <tþar—í
kirkjusógu Finns — er og prentað
fyrsta sinn liið nafnfrœga kvœði Lilja
og er sú útgája að mörgu leyti betri
en pær hinar siðustu aí' heuni». Yill
hr. Eiríkur frákenna Jóni Borgfirðing
atliugasemdina, og pá líklega helzt.
kenna hana einhverjum í stjórn félags-
deildarinnar hér. Svo kemur nú gamli
Borgfirðingur fram í J>jóðólfi nr. 30.
og segist ekki hafa lesið prófarkir af
bók sinni, lieldur liafi félagsstjórnin
annazt pað, en í handriti sínu hafi staðið
og standi enn: «prentað r'ett fyrsta sinn»
í stað: «prentað fyrsta sinn* og: «en
pær hinar fyrstu af henni» í stað:
«en pær hinar síðustu, af henni», og
segist hann ekkert vita hvernig á pess-
um breytingum frá handriti sínu standi.
J>ess má geta, að pegar dánumennið
hr. Borgfirðingur reit petta, pá var
Sigurður aðjunkt, sem prófarkir las á
Rithöfundatalinu, drukknaður og engin
líkindi til að par væri neinn til mót-
mæla nema sjórinn. En prófarkirnar
á Rithöfundatalinu fundust eptir Sig-
urð sál. og af peim sást, að í handrit-
inu, sem prentað var eptir, hafði pessi
mikið umrædda athugasemd staðið al-
veg eins orðuð og liún nú er prentuð,
og að Jón Borgf. liafði lesið 2. próf-
örk og sumstaðar bætt par við úti á
spássíunum, en látið athugasemdma
standaóliaggaða. Ogpegar núJónkem-
ur fram með handritið til sýnis, pá sést
á pví, að „rétt“ (prentuð rétt) hefur
verið bætt inn í handritið, og að <tsíð-
ustu» (útgáfur) hefur verið strikað út
og skrifað ,fyrstu“ fyrir ofan, og próf-
arkirnar sanna, að petta heíiir verið
gert eptii* að búið var að prenta Rit-
höfundatalið. Svona hefur nú dánu-
mennið haft pað! Svo kemur nú ný
yfirlýsing, að líkindum að tillilutun
bókmenntafélagsstjórnarinnar hér, frá
pessum vandaða og samvizkusama,
gráhærða lögregluöldung, í ísafold 33.
bl. p. á.
«Eg hefi við nánari áthugun orðið
pess var, að par sem gefið er í skyn
í grein minni um petta efni (útg.
Lilju) í síðasta J>jóðólfi, að ummælun-
um í Rithöfundatalinu um útgáfur
«Lilju» hafi verið breytt frá pví, sem
í handriti mínu stóð, án míns
vilja og vitundar, pá er petta ekki
rétt. Eg hafði af vangá litið í annað'
handrit hjá mér af pessum kafla rits-
ins heldur en pað, sem prentað var
eptir. Handritið sem eg lét prenta
eptir, það var öldungis samhljóða pví,
sem prentað stendur í Rithöfundatal-
inu á áminnstum stað p. e. orðið „rett“
vantaði inn í og eins stóð par „síð-
ustu“ fyrir ,fyrstu“. Mér pykir illa
farið að eg hef haft. saklausa fyrir
rangri sök í pessu efni og bið pá af-
saka vangá mína. Rvík. 9. ág. 1884.
Jón Borgfirðingur».
J>etta „annað“ handrit hefur eng-
inn lifandi maður oss vitanlega séð.
Dánumennið geymir pað í altaris-
göngufótunum sínum á kistubotninum.
Hann ætlar að hafa pað á dóms-
degi til að afsaka sig fyrir Sigurði
aðjunkt. Ritstj órinn.
Eggert (iimnarsson og pjóðólfnr.
Jón Ólafsson segir í 32. bl. J>jóð-
ólfs p. á., sem út kom mánudagskvöldið
18. p. m.", að í yfirlýsingunni í 31. bl.
1) Leturbreytinguna höfum vér gert.
lxitstj.
2) Fyrir ofan livert pjóöólfsblað stendur:
„Kemur út á laugardagsmorgna“, pessir laug-
ard. morgnar pjóöólfs eru venjulega svo langir,
að aðrir menn telja pá allt að þremur sólar-
hringum í næsta árg „almanaks fyrir hvern
mann‘* kvað þessi nýi timareikningur pjóð-
ólfs eiga að koma.