Suðri - 20.01.1886, Blaðsíða 3

7
margar að tölunni til, en fyrir fæst-
um munu þær Lafa skýrt málið nægi-
lega. J>að gerðu pingtíðindin og
ýmsar greinir í öðrum blöðum. |>ó
mundi allt petta hafa verið ónógt um
stund, ef stjórnin hefði ekki séð sig
um hönd og sjálf stungið upp á stofn-
un hanka hér á landi. Jpegar pví Jón
er að hæla sér af stofnun hankans,
pá er sú fjöður lánuð frá stjórninni.
Og sízt mundu menn hugsa pað, að
hann færi að lána pólitiskar fjaðrir
paðan. — |>etta er nú öll snilldin 1
bankamálinu.
Að hugsa sér pað, að Jón hafi
nokkur áhrif haft á kirkjulíf, kirkju-
stjórn og kirkjulöggjöf, er svo hlægilegt,
að um pað er ekki orðum eyðandi.
Enn er Jón að miklast yfir aug-
lýsingafjöldanum í <J>jóðóifi». J>eir,
sem kunnugir eru, pekkja pað mál
vel. Kaupmenn hér í Rvík hafa sett
mikið af auglýsingum í «|>jóðólf», af
pví að peir hafa ekki séð sér fært á
annan hátt að ná inn skuldum sinum
hjá Jóni. J>egar svo hefur vantað í
hlaðið og Jón ekki nennt að rita, pá
hefur liann stundum gengið til kunn-
ingja sinna og boðið peim að taka af
peim auglysingar ókeypis, en komið
hefur pað í’yrir, að hann engu að síð-
ur hefur sent peim fullháan reikning
fyrir á eptir. — Svona er auglýsinga-
mergðin til komin.
|>á er Jón enn einu sinni í pessu
«endrliti» (eða andarslitri) að hæla
sér af útbreiðslu J>jóðólfs. Sönn saga
um pað efni er svona: Arið 1883
var upplag «J>jóðólfs» 1500 expl., pví
öllum kaupendum «Skuldar» og «J>jóð-
ólfs» var sent blaðið, náttúrlega upp
á óvissu að meiru eða minna leyti.
Árið 1884 var upplagið hið sama, pó
allir vissu. að kaupendum «pjóðólfs»
fækkaði unnvörpum, enda lá afgangs-
«J>jóðólfur» í bunkurn heima hjá sjálf-
um ritstjóranum. Árið 1885 var upp-
lagið fært niður í 1400 og voru pó
kaupendurnir pað ár í mesta lagi
1250, en að líkindum langtum færri.
Og pó upplag «J>jóðólfs» nú sé 1800
expl. hjá hinum nýja eiganda, pá
stendur svo á pví, að hann sendir
upp á óvissu «J>jóðólf», fjölda mörgum
sem aldrei hafa verið kaupendur hans,
til pess að reyna til að fjölga kaup-
endum. Breytir hann í pví að dæmi
útlendra blaða.
Loks er Jón að hæla sér af sölu-
verði «J>jóðólfs». Sagan um söluna á
«J>jóðólfi» er svona: Jón gekk um
milli ýmsra hér í bænum í haust og
bauð «J>jóðólf» til sölu, að síðustu
fyrir minna en 1000 kr., með pví
skilyrði, að hann yrði ritstjóri eptir-
leiðis fyrir mj'óg lág laun. En enginn
gekk að boðinu, og sýnir pað ef til
vill bezt, hve mikið traust peir, sem
honum eru kunnugastir, bera til rit-
stjórnar hans. Svo vildi Jóni pað
happ til, að kandidat J>orleifur Jónsson
vildi fara að gefa sig að blaðamennsku
og kaupa «J>jóðólf». Og fyrir mann,
sem ætlar að gera blaðamennsku að
lífsstöðu sinni, eru 2250 kr. verð á
blaði, sem annars hefur nokkra verulega
útbreiðslu, ekki mikið. 2250 kr.
er engu hærra verð á blaði nu en
1200 kr. 1882, pegar litið er til
pess hve fjarskalega blaðalestur og
blaðakaup hafa farið vaxandi einmitt
pessi síðustu ár. Salan á «J>jóðólfi»
er pví harla lítil sönnun fyrir upp-
gangi «J>jóðólfs» undir ritstjórn Jóns
Ólafssonar.
í’egar nú alvarlega og hlutdrægnis-
laust er litið á ritstjórn Jóns Ólafssonar,
pá er bún allt annað en ljómandi.
Blaðið hefur verið viku og hálfan
mánuð fjarri pví að koma út á rétt-
um dögum, hvað pá heldur annað.
Útsendingin hefur síðan Jón tók sjálf-
ur við henni farið í hraparlegasta ó-
lestri. Að blaðið hefur ekki getað
komið út á réttum tíma, er Jóni að
kenna; hann er vitanlega manna lat-
astur og hefur ekki fyr en seint og
síðar meir nennt að skrifa í blaðið.
Og pað, sem frá hans penna hefur
komið á endanum, liefur flest, verið
meira og minna lélegt, mest persónu-
legar ópverraskammir um einstaka menn,
sem Jón hefur talið óvini sína, og
pótzt purfa að hefna sín á. Ritstjórn-
in öll hefur verið letileg og hirðulausleg
fram úr öllu hófi; suntarið 1883 var
hálft blaðið að jafnaði tekið orðrétt
upp úr «ísafold», annars hefði «J>jóð-
ólfur* ekki getaðkomið út, og öll árin
meira og minna paðan lánað. Mis-
sagnir í «J>jóðólfi» hafa verið afskap-
legar; heiðvirðustu menn, eins og t. d.
Pétur á Grund, hafa par fengið opin-
bert pjófsnafn, menn hafa verið sagð-
ir dauðir, sem enn lifa góðu lítí o. s.
frv., ogpað, sem Jóni hefur verið bezt
lagið, að skrifa skammir um einstaka
menn, pað hefur honum pó farizt svo
klaufalega, að blaðið hefurverið dæmt
skrdblað í höndunum á honum. J>eg-
ar litið er á ritstjórnargreinir Jóns í
«J>jóðólfi», pá er ekki hægt að benda
á eina einustu, sem vel og samvizku-
samlega sé rituð eða nokkur áhrifhafi
haft. Stefna hans í pólitík hefur verið
alvörulítill hringlandi. Fyrst skamm-
aði hann Hilmar Einsen niður fyrir
allar hellur, pegar hann svo átti að
fara í tugthúsið fyrir skammirnar, pá
snéri Jón við blaðinu, lofaði og prís-
aði Einsen, til pess að hann legði pað
til við stjórnina að hegningu Jóns
yrði breytt í lítilfjörlega sekt. Og
pagar svo pví var náð, pá var sektin
betluð saman. Allir muna eptir voða-
skömm unum um Lárus Sveinbjörnsson
í «J»jóðólfi» um pingtímann 1883, en
haustið 1885 segir Jón Ólafsson í
«J>jóðólfi» að hann sé »skynsamur,
sanngjarn, hygginn og hagsýnn*. í
blöðurn peim, sem Jón ólafsson hefur
verið ritstjóri fyrir, hefur álit á ein-
stökum mönnum breytzt eins og veð-
ur í lopti, allt eptir pví, hvort Jón
Ólafsson í pað og pað skipti hefur ver-
ið vinur mannsins eða ekki.
J>að, að láta persónulega velvild
eða persónulega óvild sitja öllu ofar,
er eiturmeinið í öllu pjóðlífi voru, en
petta liefur einmitt verið leiðarsteinn-
inn í allri ritstjórn Jóns ólafssonar.
Áhrif pau, sem Jón með ritstjórn
sinni, hefur haft á pólitík eða mennt-
unarlíf íslendinga eru engin og geta
eptir hlutarins eðli engin verið. J>ví
skilyrðið fyrir pví, að hafa nokkur
veruleg áhrif, er að hafa traust. En
Jón Ólafsson og traust manna hafa
haft lítið meir saman að sælda en
krossmark og fjandinn. Hvert pað
mál, sem Jón hefur gerzt forvígismað-
ur fyrir, hvort sem er á alpingi eða í
blöðum sínum — pað hefur verið
dauðadæmt frá fæðingunni. J>ví hvar
sem Jón hefur lagt lag sitt við, par
hefur allt traustið visnað allt í kring,
eins og grasið forðum undir hófnum
á hesti Attila Húnakonungs.
pessi kveðjugrein í «J>jóðólfi» er
pess vegna ekkert annað en hlægileg-
ur endir á hávaðamikilli en mjög
pýðingarlítilli ritstjórn.
Jón hefur í kveðjugreininni farið
að eins og langeyrða dýrið í dæmi-
sögunni, hann hefur dregið yfir sig
ljónsliúð og pótzt svo vera Ijón.
Og allt hefur farið eins og í dæmi-
sögunni:
Eyrun á Jóni Ólafssyni hafa staðið
út undan ljónshúðinni.
Gestur Pálsson.
Reykjavík 20. jan. 1885.
Styrkveitingar. Yeittar 1107 kr.
57 a. (fyrir árið 1885), upp í kostnað
við aðgerð á jjállveginum yfir Svina-
hraun. Enn fremur veittar 1350 kr.
84 a. (fyrir árið 1886) upp í kostnað
við sama. — Fornleifafélaginu veittur
300 kr. styrkur fyrir árið 1886 til
framkvæmdar fyrirtækjum félagsins.
— Bóksala Kr. Ó. J>orgrímssyni veitt-
ur 120 kr. styrkur til að gefa út
forníslenzka málmyndalýsing eptir
Dr. Wimmer.
Tombola „Good-Teinplars“-félags-
ins gekk hið bezta og varð ágóðinn
af henni 947 kr. 15 a., sem pegar er
lagt í sparisjóð og geymt skal til pess
er byrjað verður á samkunduhúsbygg-
ingu fyrir félagið hér í bænum.
Sundfélag Reykjavíkur. A árs-
fundi pess, 6. p. m., skýrði forstöðu-
nefndin frá, að tala félagsmanna væri
orðin nær 200 (í fyrra 112). Tekjur
félagsins höfðu verið árið sem leiðum
370 kr. (gjafir, arður af fyrirlestrum,
æfitillög, árstillög, — talsvert af peim