Austri - 09.07.1884, Blaðsíða 3

1. árg.]
A U S T lí I.
|nr. 1 5.
175
ur að innan og utan sem skyldi, livort
rúmföt skóíans værn öll heima og
hvort pau væru til öll og óskemmd,
livort 500 kr. gengju upp til ljósa og
hita o. s. frv. Yfir-umsjónarmaðurinn
pyrfti ekki einungir að líta eptir skól-
anum og munum hans, heldur og líka
eptir kennslunni á honum; einnig
hvernig pað fæði væri, sem brytinn
seldi piltum skólans o. s. frv.
það virðist mjög óheppilegt fyrir
skólann að vera á Möðruvöllum, bæði
sakir pess að aðflutningar eru allir
örðugir, og svo pó einkum og sér í
lagi fyrir pað, að kostsalan eríhönd-
um Gyðings, en skólastjóri litið betri
en ekkert að sjá um, að hún gangi
vel. það er t. d. undarlegt, að bryt-
inn skuli geta neitað að selja einstök-
um piltum fæði, en á pó annars að
vera skyldur að selja pað
öllum piltum skólans. Nú síðast-
liðinn vetur neitaði hann að selja ein-
um at piltum fæði, svo hann varð að
fara af skólanum fyrir pað, að bryti
vildi ekki selja konum, jafnvel pó
peningar væru fram boðnir. Eigi get-
um vér heldur skilið, að skólastjóri
geti bannað bryta að selja fæði,
pessum eða hinum piltum, sem
ætla að vera á skólanum, hvort sem
peir hafa verið í fæði hjá honum sjálf-
um eður eigi. Mundi pað ekki heldur
vera nær, eins og mörgumhefur sýnzt
og áður hefur verið stungið upp á,
að skólinn verði fluttur á Akureyri;
pá yrðu allir aðdrættir léttari en peir
eru, og pá gætu peir piltar, sem sæktu
skólann verið í kosti hjá veitingamönn-
um bæjarins, eða hingað og pangað
hjá prívatmönnum. J>á pyrftu peir
ekki að vera bundnir við neinn vissan
mann, sem Jón Guðmundsson bryta
á Möðruvöllum, er leitast við að skáka
peim í hróks og frúar valdi, og býður
hverjum byrginn, er móti honum mæla.
Með öllu hinu leiðinlega fyrirkomu-
lagi á Möðruvallaskóla, er eigi annað
sýnna, en að hann dragist upp og
verði að engu, og einkum par eðfor-
valdur Thoroddsen fer nú um tíma
frá honum, hvort sem hann kemur
til hans aptur eða eigi, en á meðan
hann verður eigi við hann, má eigi
telja skólann nema skugga einn, pvi
að hver sem kemur í hans stað, getur-
varla jafnazt á við hann í peim vís-
indagreinum, sem hann kennir.
Benedikt S. forarinsson.
F 11 É T T 1 K.
— Tíðarfarið hefur verið að undan-
förnu hagstætt bæði fyrir grasröxt
og sjósókn; stillingar með sterkum
hita um daga, einstöku sinnum smá-
skúrir, poka og áfall opt um nætur.
Er pvi einkar gott útlit með grasvöxt
á túnum og öllu harðvelli. par er vér
176
nú til pekkjum og höfum haft spurn
af. Lakara kvað útlit vera á mýrum,
sem vanar eru mikln vatni, og ekki
hefur orðið stýflað á, pornuðu snemma
í vor, en rigningar mjög litlar til pessa.
Ejárhöld manna nrðu sérlega góð á
öllu Austurlandi petta vor, geldpen-
ingur gekk undan í bezta útliti, lamba-
dauði varð með langminnsta móti, sem
verið hefur nú í mörg ár; fórst varla
nokkurt lamb á mörgum bæjum. Líkur
eru til að ærpeningur geri nú gagn
með bezta móti; ærnar voru víðast
hvar í hæfiiegu útliti til pess, og tíð-
arfarið nú um fráfærurnar sem áður
ávikið sérlega haganlegt í pví tilliti.
Yfir höfuð er nú mesta árgæzka hjá
landbændunum, og ef ekki væri vara
peirra í svo lágu verði sem er, ull í
hraklegu útliti, um annað er varla að
tala, ættu peir að fara að standa sig
betur. Fyrningar eru allstaðar mikl-
ar eptir hinn milda og góða vetur, og
verði perritíð um sláttinn, er víst að
heyafli manna hlýtur að verða í betra
lagi. Fé ættu peir að geta fjölgað að
miklum mun petta ár. Snmir spá illu
um kláðann í Hlíðinni, ætla að hann
útbreiðist og að pá sé allt Héraðið
farið á hausinn. En pað parf varla
að óttast. Lögreglustjórnin í Norður-
Múlasýslu hefur gjört pær ráðstafanir,
er nægilegar virðast að svo stöddu
gegn útbreiðslu kláðans; sett heimavörð
á fénu og skipað böðun á pví. Og
pótt svo kynni að atvikast að kláða
yrði vart í haust einhvers annars stað-
ar á Héraðinu, ætti að vera liægt að
kveða pann draug fljótt niður, ef ráð-
um beztu og einbeittustu manua er
til hlýtt.
A sjósóknina má pað i stuttu
máli minnast að gæftir hafa verið og
eru lengst af góðar. Fiskur virðist
talsverður á yztu fiskimiðum hér
úr Seyðisfirði, en par eð beitu hefur
lengi vantað, hafa margir fengið lít-
inn sem engan fislc. Er búið að gjöra
fiskinn svo matvandan að hann vill
ekki nema nýja síld eða krækling. Sildar
hefur lítið orðið vart, og kræklingur
er víðast livar orðinn upprættur. Hafa
fáir lund eða lag til að leita hans,
nema helzt Færeyingurinn.
* *
*
Úr bréfi úr Árnessýslu */» ’84.
— Hér hefur verið gott tíðarfar
næstl. ár og til pessa. Yorið í fyrra-
sumar nokkuð kalt frameptir; pó varð
grasvöxtur fremur góður og nýting hin
bezta. Haustið og fram til jólaföstu
pess blíðara, sem lengur leið. En
með jölaföstunni brá til snjóa og um-
hleypinga; hélzt sú veðrátta fram í
3. viku porra; frostalitil en hrakasöm
nokkuð og gjafasæl. Með síðustu viku
porra mátti kalla að sumarið kærni;
muua fáir jafngóða góu og einmánuð.
En síðan sumar kom hefur verið öllu
59
177
óstöðugra veður, eu pó raunar gott.
Með pessu hefur fylgt dæmafár fiski-
afli hér milli fjórsár og Olvesár,
margir fengið á annað púsund, en mest
er pað ýsa. Jm miður 'róa flestir
sveitamenn héðan við Faxaflóa og hafa
pví ekki náð í petta, en paðan er sagt
fiskileysi, enda tregt í austanfjalls-
stöðum utan Olvisár. Frakkar liafa
stundum verið svo nærgöngulir, að peir
hafa dregið upp lóðir fyrir mönnum.
Slisalaust er hér og heilsufar í betra
lagi.
HITT 0 Gr ^ETTA.
— Herra Sophus Tromholt, norsk-
ur vísindamaður, sem dvaldi síðastlið-
inn vetur í Iteykjavík, hefir nýlega
skrifað bréf heim til Noregs, og lýsir
í peim bæði Færeyjum og Færeying-
um. Af pví að margir af lesendum
Austra pekkja nokkuð til Færeyja og
eyjaskeggja par, pykir ekki illa tií-
íallið að láta pá sjá petta bréf, til
pess að peir geti séð, hvernig útlendir
menn leyfa sér á stundum að rita um
pað efni, er peir ætla að lesendum
sínum sé alls ókunnugt um.
Brélið er svona:
„Færevjar eru mjög einkeunilegur og af-
skekktuu kluti hins byggða heima. Fptir að
ég hef séð þœr, er mér með öllu óskiljaulegt,
hvernig mönuum liefur getað komið til hug-
ar að taka sér bólfestu á þessum eyðiklöpp-
um, og hví þeir ekki hafa fyrir löngu horfið
burtu þaðan, er Jieir sáu að þeim liafði tekizt
landnámið svo illa. par er loptslagið svo illt,
að Björgvin má heita paradís í samanburði
við þær. par rignir liér um bil 300 daga á
árinu, og hina 65 dagana er stormnr, þaö er
að segja: ekki þess könar liægir stormar, er
vér þekkjum og láta sér lynda með að koll-
varpa kyrkjum svo tugum skiptir, eða rjúfa
þak af húsum svo hundruðum nemur, — þoss
konar stormar heita logn á Færeyjum — nei,
það eru stormar, sem þyrla fjöllunum niður í
dalina og dölunum upp á fjöilin. Efþérætlið
að ég ýki, skal ég að eins geta þess, að ég
hefi speki mína frá sjálfum eyjaskeggjum, og
þeir munu þó varla bera ættlandi sínu svo
illa söguna.
par er sú tunga töluð, sem hvergi þckkist
annarstaðar í heimi, og engar bókmenntir
hefur til. Auk þess er sérstök mállýzka á
hverri ey. Annars skilja nær því allir dönsku
sem: er skóla mál, kirkju og laga. En næsta
skoplegt er að heyra Færeyinga tala dönsku,
það er óskiljanlegt samsull af norsku, borg-
undarhólmsku, sljesvikisku og samsku.
karla mun nokkurstaðar í heimi vera
riiskari, elskuverðari og góðlyndari þjóð en
Færeyingar eru. Karlmennirnir eru réttar
skrautútgáíur með sinu bjarta hári, bláu aug-
um og meinlausa yfirbragði; þeirra einfaldi
búningur gerir þá vasklega á að sjá; á höfði
hafa þeir rauðröndótta kótunshúfu, ekki með
öllu ólíka húfum Jakobina; enn fremur eru
þeir í stutttreyju og stuttbuxuin, er minna oss
á álfa eða íbúa steina.
pegar vér komum til Færeyja, var sólskin
Lptir því sem sögur segja, hefur enginn ferða-