Austri - 03.09.1884, Blaðsíða 1

1884.
o:
® Ö-
O S’ ÍJQ
g» 3 ð
g 5
g g"

p: -
o- o oq
®. g ^
5 3’
P' cr?
2. p
*■* .£♦■» J“
CTQ
»-* >1
• 2. B
00 o» c®
o go a
s?
Eú t'
2
? p»
OQ
d»
. 03
C Sí
S ?
Tí J
tr 05
o Ss
8 S'
►t' pí.
S' 3
a £■.
œ" g-
B t
p. _
3' >
p S
B 3*
1. árg. Seyðisfirði. miðvikudag 3. september. Nr. 20.
229 230 j 231
7. tölublaði færir „Heimdallur" les-
öndum sínum mynd af Seyðisfjarð-
arkaupstað, sem hann svo kallar, og
til skýringar myndiuni og mönnum til
fróðleiks pessi orð með: „ípettasinn
færir „Heimdallur“ lesöndum sínum
mynd af Seyðisfjarðarkaupstað í Norð-
ur-Múlasýslu. Mestur partur kaup-
staðarins stendur við botn Seyðis-
Qarðar á svokallaðri Oldu; nokkru
utar við Seyðisfjörðinn norðanverðan
er Vestdalseyri; par eru hús Gránu-
félagsins og nokkur fleiri. Að íbúa-
fjölda er Seyðisfjörður sá fimmti í röð-
inni af kaupstöðum vorum; liann er í
talsverðum uppgangi síðan Norðmenn
fóru að stunda par síldarveiðar. J>ar
eru verzlanir fimm. kyrkja nýreist og
barnaskóli, prentsmiðja er par og ný-
farið að gefa út blað“.
TJm sjálfa myndina parf einskis
annars að geta en pess að hverjir peir,
er kunnugir eru á Seyðisfirði, hljóta
pegar að sjá að hún hefur pað eitttil
síns ágætis, að hún gefur engum manni
minnstu hugmynd um legu, stærð og
útlit hins svonefnda Seyðisíjarðar-
kaupstaðar.
Hin tilfærðu útskýringarorð, sem
fylgja myndinni, eru svo skökk að
mestu furðu gegnir. Vér getum pví
ekki leitt hjá oss að leiðrétta helztu
villurnar.
Eiginlega er enginn „Seyðisfjarð-
arkaupstaður“ til. A Seyðisfirði eru
tveir löggiltir verzlunarstaðir, annar
á Ejarðaröldu, hinn á Vestdalseyri.
Hafa peir verið löggiltir hver um sig
með margra ára millibili.
„Að íbúaíjölda er Seyðisfjörður
sá fimmti í röðinni“. |>etta er einnig
skakkt. Um seinasta nýjár voru í
öllum Seyðisfirði 800 manns. Á sumr-
um er par pó miklu fleira fólk; mun
vera um l'/3 púsund með sjómönnum
víðsvegar af landinu, Eæreyingum er
halda út fiskibátum sínum og Norð-
mönnum er stunda síldarveiðar úr
landi. Sé gengið út frá pessari tölu er
Seyðisíjörður næstur Reykjavík að íbúa-
tölu. En jafnvel pó fólkstalan um nýár
sé lögð til grundvallar kemur fram hið
sama að Seyðisfjörður er annar í röð-
inni. |>ví af pessum 800 í Seyðisfirði eru
pað að eins tæp 200 manna sem liía af
landbúnaði á jörðunum. Eptir verða
pá rúm 600 manns sem lifa án jarðar-
afnota og búa á Seyðisfjarðaröldu,
Búðareyri, Vestdalseyri, J>órarinsstaða
og Hánefsstaðaeyrum og víðar. Hvorki
ísafjörður né Akureyri hafa 600 manna
hvert um sig pví síður meira.
„Heimdallur“ talar um nýreista
kirkju á Seyðisfirði. Nei, kirkjanparer
meir en 30 ára gömul. bæði mjög lítil
og nær pví fallin fyrir fúa sakir, án
efa lélegasta timburhúsið í öllum firð-
inum.
En úr pví farið er að minnast á
Seyðisfjörð, má geta um fleira. |>að
eru gömul munnmæli, að kaupstaður
hafi verið par fyrrum á Búðareyri,
en nú sér pess engin merki. og
ekki sáust pau heldur fyrir fullum
hundrað árum er Olavius ferðaðist hér
um land. |>á urðu Seyðfirðingar að
sækja allar nauðsynjar sínar til kaup-
staðarins í Beyðarfirði. Olavius segir
frá pví að hann hafi farið yfir Gagn-
heiði til Mjóafjarðar og hafi hann pá
efst á jöklinum hitt lest manna og
hesta úr Seyðisfirði; peir komu úr
Reyðarfjarðarkaupstað — Eskifjarðar-
kaupstaður var pá enn ekki til — og
fluttu mjöl og aðra pungavöru. J>eir
voru búnir að vera 5 daga að heiman.
Tunnurnar sem mjölið var í, voru
brotnar; mjölið lá hingað og pangað
um gaddinn, mennirnir voru skólausir
og að mestu matarlausir, hestarnir
húngraðir og preyttir, og auk pess var
svört poka svo ekki var ratandi. J>á
voru víst litlir sjómenn í Seyðisfirði og
allstaðar á Austfjörðum.
Stöðug verzlan fékkst fyrst á Seyð-
isfirði fyrir .3 ’/2 tug ára; til pess urðu
nær pví allir peir er nú sækja verzl-
un til Seyðisfjarðar, að fara í Reyðar-
fjarðarkaupstað og seinna á Eskifjörð
er kaupstaðurinn var pangað fluttur.
Nú eru sannlega hægri aðflutningar
manna í samanburði við pað sem pá
var, einkum í fjörðunum liér eystra,
sem kaupmenn eru farnir að senda
skip á hvern fjörð með vörur til
bænda.
Fyrir aldamótin voru í Seyðis-
firði rúmir 100 menn, og pegar verzl-
un fékkst hér fyrst, tæp 2 hundruð.
Árið 1873 var íbúatalau oröin 300,
1878 400, 1879 540, 1881 640, 1882
690, 1883 800.
Húseign á Seyðisfirði var 1879
virt 64000 kr. í fyrra var hún orðin
240000 krónur eða jafnmikil og 2 ár-
um áður á Isafirði, sem pá var næst-
ur Reykjavík í pví er snerti verð hús-
eigna. Akureyri var langt fyrir neð-
an petta.
Af stjórnartíðindunum er svo að
sjá, sem Indriði Einarsson kvíði pví að
Seyðisfjörður kunni með tímanum að
verða keppinautur Reykjavíkur. Hann
párf pess ekki. |>að eru engar líkur
til að Syðisíjörður haldi áfram að vaxa
eins og hann hefur gjört seinustu árin.
Norðmenn hafa 2 undanfarin ár fengið
mjög litla síld og í ár allsenga. Lík-
legt er pví að margir peirra verði að
hætta alveg í haust nema pví að eins
að haustsíldarafli komi. Og fiskiveiða-
stöðvar Seyðisfjarðar eru svo litlar
að ætla má að of-sett sé nú á pær,
par sem petta sumar ganga um 170
bátar til fiskjar.
VÍÐIRDALUlt.
(Niðurl.) Ég ætla nú að sýna lit
á pví, sem pú mæltist til við mig í
bréii pínu, að 1 ý s a fyrir pér K o 1 lu-
m ú 1 a n u m og ætla ég að byrja á
landslagi á Kollumúla-heiðinni og að
norðanverðu. Hún er mestöll grasi
vaxin með smáhjöllum og mýrablettum
á milli. Á mýrlendinu er mest rauð-
breiskingur og óræktargras, sem skepn-
ur vilja ekki bíta, en á harðvellinu er
töðugresi með smálaufi og hvann-
grasi innan um. Graslendið er mest
í Norðlendingahálsi, upp af Norð-
lendingavaði á Yíðirdalsá. Jpetta er
innst á heiðinni. En pegar kemur
út á miðja Kollumúlaheiði, pá tekur
við stórt stöðuvatn, sem liggur í dæld
á heiðinni og vötnum hallar að á ýmsa
vegu. Ur pessu vatni rennur „|>verá“
austur af múlanum og ofan í Yíðir-
dalsá. J>verá fellur í pröngu lcletta-
gili ofan af múlanum, en par sem hún
kemur fram úr gilinu er hár foss, er
við köllum Náttmálafoss. Frá jpverá
og út að svonefndum Kollumúlafiug-
— sem liggja niður írá Kollumúla
um