Fjallkonan - 04.02.1886, Page 2

10
FJALLKONAN.
flokka skifting venjulega hefir á þingum erlendis, t. a. m.
hægri og vinstri menn i Danmörku. Nei, langt frá, því
sannast er um það að segja, að alt samheldi og alla
framsókn hefir flokksmenn þessa skort, þegar til helztu
höfuðmála vorra hefir komið. Aðal-mark og mið flokks-
ins virðist hafa verið, að vilja ráða embættismannakjöri
deildarinnar, og koma sínum liðum að í allar aðalnefndir
þingsins. þetta hefir og flokksmönnum tekizt, því þeir
hafa skipað allar inar stærstu og þýðingarmestu nefndir
á inum síðustu þingum, enn hinir, sem utan við flokk-
inn hafa staðið, hafa fengið af náð að fjalla um in ó-
merkari málin. Hvort þetta hafi orðið heppilegum úr-
slitum málanna til gagns eða ógagns, skal ég láta liggja
milli hluta, enn ófrjálslegt er það og óþinglegt í alla staði.
það má í þingsögu vorri finna mörg spor til frarn-
kvæmda og afreksverka flokks þessa, og það er ekki
mikill galdr að ráða í hvers kyns andi það er, sem ráðið
hefir í flokknum. Skal ég leyfa mér að nefna nokkur
dæmi upp á þetta. þingmaðr Borgf., Grímr Thomsen,
var að maklegleikum mesta uppáhald þingsins fyrst fram-
an af. Hann var sjálfkjörinn formaðr í fjárlaganefnd
þingsins á fyrstu 3 þingunum, og hann ruddi þiuginu
þá braut í meðferð fjárlaganna, er inar síðari fjárlaga-
nefndir hafa þrammað síðan og ekki vikið út af. Enda
má bæði þing og þjóð vera Gr. Th. þakklát fyrir það,
er hann hefir unnið fjármálum landsins í hag, bæði á
þingi og utanþings, sem endrskoðandi landsreikninganna.
Enn viti menn; Gr. Th. fann eigi náð fyrir augum
flokksins, og því var hann bolaðr úr fjárlaganefndinni
1881, og hefir ekki fengið þar inngöngu síðan. Hljóta
þó allir, sem þekka til, að viðrkenna, að Gr. er færastr
allra manna í þingdeildinni að fjalla um fjármál lands-
ins, og honum er langt um sýnna um þau störf, enn
þeim, er setið hafa í fjárlaganefndinni eftir hann. f>á
er síra f>. Böðvarsson í Görðum svo sem allir vita einn
meðal inna merkustu og nýtustu þingmanna, og hann
hefir einatt verið í inum stærstu og þýðingarmestu nefnd-
um, og ávalt tekið mikinn og góðan þátt í meðferð að-
almála vorra. það virtist líka svo sem hann væri inn-
undir hjá flokknum framan af, því árið 1881 var hann
kjörinn varaforseti deildarinnar. Enn hvað lengi var
Adam í Paradís ? A síðasta þingi fékk síra þ. að vera
í iirkasti deildarinnar, og komst hvergi að, nema með
höppum og glöppum. Enn enginn þingmanna hefir átt
slíkri meðferð að sæta af þessari klíku, sem Jón Olafs-
son, 2. þingm. Suðrm.sýslu. Hann hefir á 2 síðustu
þingum hvergi fengið að komast að inum stærri nefndum,
og hefir því eigi átt kost á að neyta til hálfs sinna
mörgu og miklu hæfilegleika. Og hvað hefir þá J. Ól.
unnið til saka ? það, að hann fyrir nokkuru síðan lenti
í óheppilegri ritdeilu við Tr. riddara Gunnarsson, mest
út af þeirra prívatsökum. Fyrir þetta hefir J. Ól. orðið
sann-nefndr píslarvottr neðri deildar in síðustu þing, hon-
um sjálfum og þinginu til tjóns, og öllum réttsýnum
mönnum til skapraunar.
þessi fáu dæmi sýna, af hverjum anda meiri hluti
neðri deildar hefir stjórnazt að undanförnu, að það er
eigi sá frjálsmannlegi, þjóðholli andi, sem réði á fyrri
þingum. Yera má að þeir þingmenn, sem þessu eru
ollandi og ráða hér mestu um, þykist gera þetta í góð-
um tilgangi; enn það getr engurn dulizt, að aðferðin er
ekta- jesúítisk. þessir launfundir og launráðabrugg á bak
við allan þorra þingmanna er eigi að eins auðvirðilegt í
sjálfu sér og heiðvirðum mönnum óverðugt, heldr er það
skaðsamlegt fyrir rólega sambúð og samvinnu þingmanna,
því það eyðileggr alla tiltrú og bróðurlega eining meðal
þeirra, sem er aðalskilyrði fyrir því, að þingmenn vinni
i af alúð og eindrægni að ætlunarverki sínu. þetta er alls
eigi sagt í þeim tilgangi, að sverta nokkurn mann, heldr
þeim til varúðar, er eftir vilja taka og eiga það fyrir
höndum að sitja á þingi framvegis. því nema eining,
urnburðarlyndi og mannúð sé ríkjandi meðal þingtnanna
innbyrðis, er þess naumast að vænta, að störf þeirra
færi heillavænlega ávexti fyrir land og lýð.
' pingviaðr.
Kaupmannahöýn, 14. janúar.
(Prá fréttaritara vorum).
Danmörk. Eg gat þess í mínum síðustu fréttum,
að verkfall það ið mikla, sem var í sumar hér í
Höfn meðal smiðanna, væri þá á enda, enn sökum
þess, að verksmiðjurnar höfðu svo lengi eigi getað
unnið neitt og þannig eigi getað lokið þeim smíð-
um, Sem þær höfðu skuldbundið sig til að leysa af
hendi, þá leiddi þar af, að þegar þær tóku til starfa
aftr, höfðu smíðarnar verið teknar frá þeim, og þá
sáu þær sér eigi fært, að taka nema helming af
þeim mönnum, sem þær höfðu áðr haft; urðu við
það mörg hundruð manna atvinnulausir. Ofan á
þetta bættist, að einn inn helzti víxlari í Höfn,
Ludvig Hansen varð gjaldþrota, og dró á eftir sér
sæg af kaupmönnum bæði i Höfn og út um landið;
við þetta veiktust mjög öll skuldaviðskifti manna á
meðal, svo að til vandræða horfir. Bæði stjórn,
þingi og þjóð þótti nauðsyn tll bera að hér kæmi
hjálp úr landssjóði. Estrúp lagði þá fyrir þingið
rétt fyrir jólin lagafrumvarp til að afstýra neyðinni,
enn á þann veg, að veita mönnum atvinnu við að
vinna að ýmsu, sem honum þótti nauðsyn á vera
að gjört yrði (t. d. víggirðing Hafnar), enn flest af
því var það, sem hann hafði áðr farið fram á í fjár-
lögunum og vinstrimenn hafnað; kváðu þeir því
þetta vera dálítinn part úr fjárlögunum, sem Estrúp
ætlaði sér að ná með þessu móti, og höfnuðu þeir
þvi, enn aftr á móti vildu þeir veita eina eða tvær
miljónir króna rentulaust og með löngum gjaldfresti,
er skifta skyldi niðr á sóknirnar. Að þessu viJl
stjórnin eigi ganga, og þar við sitr, að engin hjálp
er enn komin, og þarf hennar þó vissulega með.
Nú er dómrinn i Holstebro-málinu gegn Berg
vinstrimanna foringja og hinum tveimr fallinn í
hæstarétti, og fór svo að hæstiréttr staðfesti að öllu
leyti dóm nefndar þeirrar, sem sett hefði verið að
rannsaka og dæma málið, og er því Berg og þeir
dæmdir í 6 mánaða fangelsi við fangaviðrværi og
að auki 8oo kr, málskostnað til málaflutningsmanna
við hæstarétt. Dómr þessi kom öllum á óvart, jafnt
hægri sem vinstri mönnum, því allir höfðu þó að minsta
kosti vænzt eftir, að hann mundi verða rnildari. Býst
nú fólksþingisforsetinn Berg við, að dómnum verði
fullnægt á honum á hverri stundinni, þótt rikisþing-
ið standi yfir. Hörup annar foringi vinstrimanna á
bráðum von á likum dómi. Blað hans „Politiken;‘ og
blaðið „Socialdemokraten“ hafa mætt miklum of-
sóknum í vetr; hvert málið af öðru hefir verið höfð-
að móti þeim.—Eigi hefir Estrúp enn lagt fyrir fólks-
þingið bráðabirgðarfjárlögin fyrir síðasta ár.—Ný-
lega er dáinn hér Dr. C. Rósenberg,. skáld og vís-
indamaðr, mikill vin íslands ; tók drengilega málstað
Islendinga í blaði sínu Heimdalli, meðan stjórnar-
skrárbaráttan stóð hæst; var heima þjóðhátíðar-