Fjallkonan - 30.04.1888, Blaðsíða 1

Kemr út þrisvar á mán-
uði, 36 blöð um árið.
Árg. kostar 2 krónur.
Borgist fyrir júlílok.
FJALLKONAN.
Valdimar Ástnundar9on
ritstjóri býr 1 Þing-
holtsstrœti og er að hitta
kl. 1—2 og 5—4 e. m.
13. BLAÐ.
REYK.TAVIK, 30. APRIL
1888.
Um búnaðarsamþyktir.
Þiligyallafundr. Alltiugismenn Þingeyinga hafa,
eftir samkomulagi við ýmsa aðra þingmenn og góða
menn víðsvegar um land, í ráði að boða til þjóð-
fundar á Þingvelli í sumar til að ræða um stjóm-
arskrármálið í heild sinni, afdrif þess á síðasta þingi
og hversu því skuli haldið áfram eftirleiðis.
Tíðaríarið hefir verið svalt og þurt með norðan-
átt nú um tíma, og því mjög íslegt, enda segja
síðustu fregnir liafís á hrakningi fyrir norðr og
austrlandi.
Afiabrögð hafa verið ágæt sunnanlands síðari
part vertiðarinnar. Við Faxaflóa komnir 200—500
hlutir. Austanfjalls enn meiri afli. I Vestmanna-
eyjum er þó sagt fiskilítið.
Suðrmúlasýslu, er hét Antonía Jónsdóttir.
Suðr-Þivgeyjarsýslu, 31. mars. ,,Fult af hafis fyrir öllu i
norð-austrlandi, enda liefir tíð verið grimm síðan um miðgóu.
Snjór er samt lítill. — Menn kvarta um að hey og beit hafi
reynst afarilla í vetr. — Kaupfélagið fékk mikið af vörum (með
Miaca) áðr enn ísinn kom. Annars hefði útlitið verið alt annað
enn gott, því þótt matvara sé á Húsavík, fá kaupfél.menn liana eigi
nema með afarkostum, ef ei er borgað út í hönd. Haðereflaust
kaupfélaginu að jiakka, að hagr manna er ekki verri enn liann
er. Það er jiví að jiakka, að vér erum ekki fastir í fjötri liall-
ærislána með allri Jieirra eymd. Það er kaupfélagiuu að jiakka,
að almenningi hefir farið mjög fram þessi síðari árin í því að
skilja rétt viðskifti og verslun. — Um áhuga manna hér í
stjóruarskrármálinu þarf eigi að efast. Öllum sárnar að verða
að bera að síuum hlut jiá þjóðarminkun, sem orðin er i með-
ferð þess máls. Menn langar til að geta fengið færi á að lýsa
yfir skoðun sinni á ný, og eru því mjög áfram um, að Þiug-
vallafundr verði haldiun í sumar“.
Austrskaf tafdhsýslu (Hornafirði), 2. april. „Tið heldr hörð
og snjóasöm næstl. mánuð trá því þ. tí. Fyrir og um miðjan
mars setti niðr atarmikinn snjó hér um sveitir. 22. marz gekk
veðr í norðr með frosti, er síðan hefir haldist (mest 18° C.), og
hetír hafís nú rekið austr og suðr með landi ijióts við Beru-
fjörð. — Afialaust hér“.
Vestrskaflafdlssýslu (Mcðallandi), 15. apr. „Hér hefirmátt
heita hagkvæm tíð, síðan snemma í marz. Snjólaust í fjall-
bygðum, og heybirgðir þar nægar og fénaðarhöld góð, enn verri
hagar liér á sléttlendinu, mest vegna isa at Kúðafljóti. Hret
gerði seint í mars nieð 16—19° frosti. — Fiskilítið jiegar róið
hefir verið, enu talsvert liefir rekið af fiski. í Mýrdal góðir
hlutir (á 6. hundrað)“.
Suðrmúlasýslu (Djúpavogi), 31. mars. „Fénaðarhöld allgóð, og
bráðapestmeð minstamóti. — Þar á móti heldr kvillasamt með-
al manna, og einkum hefir borið á krankleika, er kölluð er flekku-
sótt; hefir iagst þungt á unglinga og eitt barn dáið úr henni“.
Blöðin. ÍSAFOLD, 18. tbl., 18. apríl: ísfirðingar og minni
hlutinn í stjórnarskrármálinu. Orðabókarritdómrinn (G. Zoéga).
— 19., 25. apríl: Frumhlaup vestrfarapostula. Millibilsprest-
þjónusta (fyrirspurn).
ÞJÓÐÓLFR, 20. tbl. 20. apríl: Sig. málari IV. Um fund-
aráiyKtun Isfirðinga. Um heyásetning (P. Br.). —21., 27. april:
Lagaskólinn og stjórnin. Nokkur orð um vegabætr eftir Gísla
í Leirvogstungu. Sigurðr málari og stofnun Forngripasafusins.
Margt er rætt um horfellislög og heyásetningu.
Menn finna til þess, að horfellislögin duga ekki;
enda verðr þvi ekki neitað, að þau minna á karl-
inn, sem sagði við dóttur sina, er hún rak fótinn
niðr um ísinn: „Berja skal ég þig, Guðríðr, ef þú
drepr þig í ánni!“ Menn finna líka til þess, að
almenn lög urn heyásetningu muni heldr ekki duga
af því: ad þingið gæti naumast gert þau svo úr
garði, að þau ætti hvervetna við þar, sem ólikt er
j ástatt, að þó heyásetning sé þýðingarmikil, þá er
hún þó að eins eitt atriði búnaðarins, enn mörg
fleiri þarf að taka með, ef veruleg framför á að
verða, því að: ekki er það nóg til að búa vel, að
hafa skepnur nógu fáar; og að slík lög hlyti að
taka fram fyrir hendr á mönnuin, og á þann hátt
deyfa hvötina til sjálfstæðrar fyrirhyggju, i stað
þess, að glæða hana, sem þó er fyrsta skilyrði bún-
aðarframfara.
Þó finna menn jafnframt til þess, að eitthvað
þarf að gera fyrir landbúnaðinn, ef duga skal. Hann
má ekki vera kominn undir von og roqun. Menn
hafa oft reynt að gera samtök, eða stofna félög,
til búnaðarframfara; enn flest hafa þau aftr liðið
undir lok, og mest fyrir þá skuld, að samþyktir
þeirra höfðu ekki ojiinbert lagagildi og ráðleysingjar
gátu skorist úr fylgi við hina hygnari. llér hefði
löggjöfin átt að koma mönnum til hjálpar, og veita
þeim lieimild til að semja sér bnnaðarsamþijktir, er
hlutaðeigandi yfirvald mætti veita lagagildi.
Og þetta er vissulega hið eina, sem löggjöfin
getr gert og á að gera í þessu efni.
Sjálfsagt yrði slíkar samþyktir í barndómi fyrst
í stað; enn þær stæði til bóta. Ymsir yrði án efa
óánægðir með þær framanaf; enn er þær tæki um-
batar, ellegar þá þeir, sem eru óánægðir með öll
lög. Með þessum hætti fengi menn bæði hvöt og
tækifæri til að lmgsa og reyna. Enu af því hafa
allar framfarir sprottið og munu spretta. Vér fá-
um aldrei þau lög, sem komi öllu í æskilegt horf
alt í einu. Enn til þess, að færast áleiðis ineð tím-
anum, hjálpa þau lög best, sem best styðja frjáls-
ar framfaratilraunir manna sjálfra.
Það er því — enn sem fyrri — tillaga min:
að gefin verði lög um búnaðarsamþyktir, og
að þau lög veiti heimild til þess:
1. að sýslur og sveitir megi sjálfar skifta sér í
bíinaðarliéruð, stór eða smá eftir því sem til
hagar;
2. að hvert búnaðarhérað megi sjálft setja sér þá
Ininaðarsamfrykt, sem það álitr sér hagfeldasta;
3. að í búnaðarsamþykt megi taka öU þau búnaðar-
málefni, sem nauðsynlegt þykir, að hún nái
yfir;