Fjallkonan - 30.04.1888, Blaðsíða 2

50
FJALLKONAN.
30. apríl 1888.
að lögin ákveði nauSsynleg sldlyrði ýyrir því, að
hvort heldr samþyktirnar sjálfar eða breytingar
þær, er síðar verða gerðar á þeim, geti öðlast
lagagildi;
að þau nemi úr gildi eldri laga-ákvarðanir þær, er
þessu kunna að vera til fyrirstöðu.
Br. J.
Vestrfarirnar,
Grein B. Gröndals, sú er fylgdi ísafold, virð-
ist mér vera óþörf sökum þess, að almenningr, að
m. k. hér nyrðra, þekkir Ameríku fult eins vel og
Gröndal og sér glögt, að lýsingin er miklu fremr
lýsing Hrafnaflóka enn Þórólfs smjörs. Það er
gott, að blöð vor leiðbeini vestrförum um það, hvern-
ig þeir eigi að hegða sér á ferðinni þangað og með-
an þeir eru að koma sér þar niðr, enn lof og last
um landið er óþarft að rita. Kunningjar lands-
manna þar vestra eru þegar fyrir löngu búnir að
lýsa landsháttum þar svo vel, að hvorki blöð né
agentar þurfa lengr þar við að bæta. Enn slík grein
er líka óskynsamleg, þvi hún bæði villir menn og æsir
þar sem menn eru veikir fyrir. Greinin er að að-
alefninu ósönn. Allr þorri þeirra, sem vestr hefir
flutst, kemst þar vel af. Þetta er sannleikrinn. Flest-
ir fátæklingar og fjölskyldumenn hafa fundið þar
miklu betra land, enn það sem þeir flúðu af. Þetta
þarf ekki að sanna með skýrslum, því skýrslur um
þetta eru til á öðrum hvorum bæ á landinu. Til
Ameriku streymir fólk af öllum löndum, enda flytja
þaðan fáir aftr; enn til íslands flytr enginn maðr
af öðrum löndum. Að fáeinum vestrfórum hefir illa
líkað þar eða liðið, það marka ekki menn, sem þekkja
til, eða kunna að hugsa. Fjöldanum, eða þorra
allra íslenskra vestrfara, hefir farnast þar vel eft-
ir lengri eða skemri dvöl og viðkynningu. Þetta
er nóg til að sýna, að landið só betra enn vort
land fyrir þjóð vora, eins og nú er komið. I ensku
blaði sá óg i haust, að vitr maðr og góðr, sem ný-
kominn var úr Ameríku ferð, hafði skrifað: „Það
er margsannað, að Ameríka er kjörinn staðr fyrir
duglegt enn atvinnulítið fólk frá hinum gamla
heimi. Atvinnu-uppsprettan er þar ótæmanleg. Ég
vildi óska að hór í Lundúnum stofnaðist fólag, sem
hjálpaði verkafólki vestr, — helst heilli miljón
manna í einu. Ætti því að fá lán hjá stóreigua-
mönnum hór og í Ameríku, segjum 5 mill. punda
sterl. Það fó mundi lafhægt að fá, ef framkvæmd-
armenn fengjust, og mundi það vel duga bæði til
flutningskostnaðarins (er svo margir færu i senn)
og til að kaupa land fyrir til bústaðar nefndum
fjölda, sem nota mætti sem fasteignarveð fyrir nefndri
leiguupphæð“. Matth. Joch.
Ótrúleg enn þó sönn saga!
Merkr maðr hefir nýlega ritað mér á þessa leið: „Hér er
hefðarbóndi í sókninni; ég kom inn i bæ hjá honum og vissi
hið annað fólk á bænum eigi fyrr enn ég var kominn inn; var
það þá að borða graut úr öskum; svo hélt það áfram að borða,
og að því búnu settu allir aska sina fyrir 4 hunda, er vóru
inni í baðstofunni og sleiktu þeir öll matarílátin vel og vand-
lega; siðan tók bver maðr sinn ask af gólfinu, blés í hann í
kross og lét hann annaðhvort upp á hyllu eða undir rúm. Svo
spurði ég til hvers fólkið hefði svona mikil mök við hundana,
og fór að prédika fyrir því, hve skaðlegt þetta væri; þá öns-
uðu allir, karlar, kerlingar og krakkar: „Ég trúi nú trauð-
lega slíku; ég held ég gefi rakkanum inínum eftir sem áðr að
sleikja nóann minn; ég hefi gert það hingað til og hefir mér
ekki orðið meint við; þeir vita kannske ekki þessir læknar, sem
eru að prédika þetta, að hundstungan er besta læknismeðal, og
mikið betri enn sumt þetta meðalasull læknanna“. Svo na er
þessi rótgróna trú fólksins, sem er nálega ómögulegt að út-
rýma. Hérna um daginn kom ég á bæ, þar sem konan lá í
sullaveiki, búin að liggja síðan um nýár og liggr enn, nú fyr-
ir dauðanum; systir hennar dó úr sömu veiki. Ég fór að tala
við manninn hennar, þegar ég var kominn út, ogsegja honum,
að þetta hefði konan hans fengið af hundunum; ég bið hann
að varast þá og láta börnin sin ekki koma naerri þeim ; maðr-
inn fór strax að brosa og stóð brosandi meðan ég var að tala,
og þó heyrðum við eymdarstunur úr konunni hans út á hlað-,
hann stóð alt af brosandi; sjálfsagt hefir hann verið að brosa
að þvi, hve ég væri hjátrúarfullr, að halda að þetta værihund-
unura að kenna. Þá sagði ég: „Þér megið gjarnan brosa að
mér, enn ég segi yðr satt, að það er það sama, sem þér væruð
að brosa að því, að konan yðar er að kveljast og á nú bráðum
að slokna út af frá yðr“. „Það er nú satt, það er ekki að
þessu hlægjandi, enn ég hefi heyrt aðra skopast að þessu, og þvi
hélt ég að það væri vitleysa".
Margir eru nú svoua, enn alt um það er mikið farið að
batna hér í sveitinni síðan ég kom hingað“.
Mikil hörmung er að vita til þess, að menn, þrátt fyrir
margítrekaðar áminningar, skuli geta sýnt þvilíkt ðfyrirgefan-
legt skeytingarleysi. Það er von mín, að hin yngri kynslóð hafi
æ betr og betr gát á hundunum, og ég veit, að nú sem stendr
eru það einkum karlar og kerlingar, sem lítilsvirða þær leið-
beiningar, sem þeir menn gefa sem vit hafa á. Enn eitt er
vist, að ef þessum körlum og kerlingum væri sýnt innan í
sullaveikan aumingja, þá raundu þau sjá þá sjóu, sem þeira eigi
gæti úr minni liðið.
Bæti því' allir vantrúaðir ráð sitt, og hafi allir, ungir sem
gamlir, hina mestn gætni í umgengni við hundana og forð-
ist sem heitan eld að láta hund éta sull úr kind, þá fyrst er
ég viss um, að þessi hryllilega sullaveiki, sem hér þjáir svo
marga, smátt og smátt fer óðum minkandi.
Reykjavík, 24. apríl 1888.
J. Jönassen.
Útlendar fréttir,
Með skipum er komu til Rvíkr 23. þ. m., annað frá Nor-
egi, hitt frá Liverpool, komu þessar fréttir :
Harðr vetr, einkum á Norðrlöndum. ísalög mik-
il, svo að skipaferð var stöðvuð um Eyrarsund og
illfært skipum fyrir ísreki í Kattegat.
Ekkert hefir gerst í stórmálum Evrópu.
Lík yilhjálms keisara var flutt með mikilli við-
höfn 16. mars til Charloltenburg, og kistan sett niðr
í „Mausoleum“ (dánarhöll). — Friðrik krónprins tók
þegar við keisaratign og nefndist, Friðrik III. Hann
var ekki í sjálfri líkfylgdinui sakir vanheilsu sinnar.
Um sjúkleik hans segja blöðin ýmist, enn síðast tal-
in vís bat.avon. — Mælt er að Bismarck muni öllu
ráða sem liiugað til, enn að keisaradrotningin nýja,
Yiktoría, muni ef til vill láta nokkuð til sín taka.
Því var fleygt, að Bismarck hefði gert sitt til að
hinn nýi keisari kæmist ekki til valda, enn það sé
mest skörungskap Viktoríu, konu hans að þakka. —
í ávarpi sínu til alrikisþingsins, er Bismarck las upp
fyrir því, kemst hinn nýi keisari meðal annars svo
að orði, að hann ætli sér óbrigðilega að gæta stjórn-
arskrár ríkisins og vernda réttindi, trelsi og reglu
með stjórnlöglegum tilbeina ríkisþingsins. — Talið
víst að Bismarck verði ríkiskanslari eftir sem áðr