Fjallkonan - 18.05.1889, Blaðsíða 3

18. maí 1889.
FJALLKONAN.
55
um bil á 61° 34’ n. br. og 20° 2’ v. 1. frá Grw. Kl. 7 f. h.
var loftþm. á 38 enn kl. 3. e. h. var hann á 33. Þess má
geta að kl. 9 f. h. tók sjór „nátthúsið" og skömmu seinna „fram-
kappann1'; var þar neglt yfir borð og segldúkr. Meðan versta
veðrið stóð, vóru allir þeir skipverjar sem eitthvað vóru að gera
oftast bundnir, og kaðalstög vóru fest með báðum hliðum á
skipinu til þess að halda sér í. Allan þennan tíma vóru tveir
menn altaf til skifta við „pumpuna“, þvi skipið var mjög lekt;
sjaldnast sást útfyrir horðið; ekki urðu höfð not af „kompás“;
ekki var kveyktr upp eldr fyrr enn batnaði, og flestir höfðu
engin þur föt til að fara i nokkur dægur á eftir, enda vóru sum-
ir ekki jafugóðir lengi á eftir.
Miðvikudaginn 2. maím. varð fyrst gert við ýmislegt svo
nokkur mynd væri á, og föstudaginn 4. s. m. komum vér til
Vestmannaeyja.
Nokkrir franzmenn töluðn við mig í f.sumar hæði hér á Vest-
mannaeyjum og úti á sjónum, og rómuðu allir sama um
óveðr þetta og stórsjó hinn 28. april, að það hefði líkst fellibyl
(orkan), enda mistu mörg skip menn (um 36 alls) og fengu
meiri og minni skaða; 5 frönsk skip fórust þá alveg og 6
strönduðu um þessar mundir eða sukku rétt eftir veðrið, enn fólki
varð bjargað. Skip þessi höfðu flest verið á svæðinu frá
Ingólfshöfða og vestr á móts við Dyrhólaey; úrþví vestarkom
liafði veðrið verið miklu vægara og bylrinn styttri; enn það
á sér oft stað i landnyrðingi, að stormr og óveðr er fram með
öllu austr- og suðrlandi vestr fyrir Dyrhólaey; enn svo þegar
vestar dregr er oft gott veðr, lítill vindr og heiðskírt, þó ekki
sjáist til lands austr með dögum saman fyrir óveðri.
Sigurðr Sigrfinnsson.
Reykjavík, 18. maí.
Prestakiill. Reykjavík, laus 4. mai, metin 3759 kr.
— Vestmannaeyjar, lausar 24. apríl, metnar, 1407 kr.
Biskupset'nið, Hallgr. Sveinsson dómkirkjuprestr,
fór með póstskipinu til að taka biskupsvígslu í
Kaupmannahöfn, er á að fara fram 30. þ. m.
Tíðarfarið óvenjulega blítt. Hiti undanfarna
daga 12—15° C.
Afiabrögð. Vetrarvertíðin lieíir orðið í betra lagi.
Forlagsbræðrnir Björn Jónsson ritstj. „ísaf.“ og
Kr. 0. Þorgrímsson hafa átt í máli saman. Hafði
Kr. 0. Þ. höfðað það gegn B. J. út af vanskilum
á reikningum og andvirði „Iðunnar'1 meðan þeir gáfu
hana út báðir. Birni hafði verið stefnt þrisvar
fyrir sáttanefnd i þessu máli; í tvö fyrri skiftin
lofaði hann að gera skil, enn það brást, og í síð-
asta skiftið mætti hann ekki. Hann hefir nú í
undirrétti verið dæmdr til að gera reikningsskilin
að viðlögðum skaðabótum. 3 kr. um daginn, og
auk þess í þingvíti og málkostnað.
Mosfellssveit, 7. maí. „25. f. m. var fundr í (nú nefndu) „bún-
aðartélagi Mosfellinga og Kjalnesinga11. Það hefir á síðastl. ár-
um töluvert lifnað við undir stjórn Guðm. Magnússonar í Elliða-
koti; félagsmönnum fjölgaði um þriðjuug næstl. ár. Á fundin-
um vóru staðfest ný lög fyrir félagið. Tilgangr félagsins er:
„Að efia og styrkja eftir fóngum hverskonar framför í búskap,
einkum í því er að jarðyrkju, hýsing og fénaðarmeðferð lýtr“.
Sjóðr fél. (800) skal geymdr í Söfnunarsjóðnum og ankast þar
um Vs vöxtu fyrst um sinn. Félagið heldr nú jarðyrkjumann
árlega. — Að undanförnu hefir umgangskennari verið haldinn
í sveitinni, enn í fyrra og í vetr var barnaskóli vissan tima á
sama stað. Skólatíminn var í vetr nóvember — mars. Á hann
gengu 12 börn, 10—14 ára. Kennari var báða vetrna Björn
Bjarnarson jarðyrkjumaðr, er hélt skólann á heimili sínu fyrir
litla borgnn, og endrgjaldslaust fyrir sum börnin. — Lágafells-
kirkja, hin sögulega, er nú að mestu fullger nema ómáluð, og
er stofuað til „tombólu", sem halda á eftir Jónsmessuna, til á-
góða fyrir hana. Húsið er mikið laglegt, og má telja það prýði
og sóma sveitarinnar. Orgel er pantað í hana (350 kr.) og er
nóg fé til fyrir það (500 kr.) í sjóði, er fyrir nokkrum árum
safnaðist, með „tombólu11. „Misklíðin“ út af kirkjufærslunni lítr
út fyrir að sé í rénun, mótpörtunum að fækka. — Hér eiga bændr
flestir fénað fáan, og má kenna heysölunni um það að miklu
leyti; hún er „búmein“ hér. Sveitarþyngsli eigi gitrleg, 30 kr.
að meðaltali á 40 búendr. Verstu ómagarnir eru 3 ungar stúlk-
ur geðveikar. — Það er bágt ástand með það hér á landi, eins
og fleira, að slikt fólk skuli eigi hata annað athvarf enn hrepp-
inn. — 7. f. m. dó elsta kona hér í sveit, Kristín Ólafsdóttir
á Hraðastöðum, ekkja. 99V-2 árs; hafði fótavist til 99 ára og
vann að mörgu til þess tíma“.
Ofsóknir gegn Mormónuin. Stjórn Bandaríkj-
anna hefir á síðustu árum krept mjög að Mormón-
! um, kirkju þeirra og kenningum. Sambandsþingið
samþykti 1887 lög, er ganga mjög nærri róttind-
um Mormóna-kirkjunnar; þau ákveða að ekkert
kirkjufélag megi hafa undir höndum meira félags-
I fé enn 50,000 dollara, að undanteknum eignum
| kirknanna og musteranna, ella skyldi féð falla í al-
rikissjóðinn. Þessi lög áttu þannig að hremma
hinn mikla sjóð Mormóna, er þeir greiða úr ferða-
styrk handa Mormónum, er flytja tilUtah, og sömu-
leiðis eignir kirkjufólags þeirra í verksmiðjum, jörð-
j um og námum. Til að komast hjá þessu skiftu
Mormónar eignum kirkjufélagsins milli öldunga
sinna, enn þótt það væri gert sem nákvæmast á
! lögformlegan hátt, vildi stjórnin ekki viðrkenna
þennan gerning. Eftir nokkrar vöflur varð það úr,
að alt þetta fé, sem Mormónakirkjufélagið hafði átt,
var tekið af öldungunum og gert upptækt. Mor-
mónar lögsóttu stjórnina fyrir þessar atfarir, enn
hafa tapað málinu fyrir undirdómi; um fullnaðar-
dóm hefir eigi frétst. Eftir þessar búsifjar haía
Mormónar neyðst til að fá að láni stórfé hjá stjórn-
inni, og verða að gjalda háa vöxtu af því.
I öðru lagi hefir sambandsþingið sett ný (endr-
skoðuð) lög til að útrýma fjölkvæni Mormóna, Með
því þeir fara svo dult með fjölkvænið, að það verðr
ekki löglega sannað, hljóða lögin að eins um hór-
sakir, þannig að hver giftr maðr sem er staðinn að
því, að taka fram hjá konu sinni, skal sæta hegn-
ingu. Þessum lögum er eingöngu beitt í Utah,
þótt víðar sé pottr brotinn í þessu efni í Ameríku,
ekki sist í stórborgunum (þó opinbert portkvenna-
hald só lögbannað i Ameríku). Stjómin hefir all-
mikinn liðsflokk í Utah, sem liggr á því lúalagi
að njósna um alla hversdagshætti Mormóna. Ef
þeir fara eitthvað í erindum sinum að kveldlagi,
sitja njósnarar um þá, taka hús á þeim, brjótast inn
um glugga, ef þeim þykir eitthvað tortryggilegt,
og snara þeim í fangelsi sem taldir eru sekir. Mor-
mónar geta þannig aldrei um frjálst höfuð strokið.
— Mormóni einn lék fyrir skömmu laglega á lög-
reglustjóra stjórnarinnar í Utah. Hann sótti fallega
stúlku til Colorado, og kom henni fyrir á hótelli,
sem var rétt andspænis húsi lögreglustjórans. Hún
sat þar úti við gluggann með inndælu brosi, enn
lögreglustjórinn sat við gluggann sinn rétt á móti.
Það leið ekki á löngu, að eitthvað fór að draga
saman með þeim, og var þó lögreglustjórinn giftr
maðr. Skömmu seinna hitti Mormóninn þau bæði
saman, þannig, að það hefði varðað fangelsi, ef
Mormóni hefði átt í hlut. Hér var nú ekki um
það að tala, enn daginn eftir kærði Mormóninn
hann og hafði stúlkuna sem vitni. Málalokin urðu
þau, að lögreglustjórinn var dæmdr í missiris fang-