Fjallkonan - 04.02.1890, Qupperneq 2

14
FJALLKONAN.
VII, 4.
lendiugar haft til taks 200000 hermanna, eða nær
því ferfalt meira lið enn her Dana. L>ó er her-
kostnaðr Svisslands langt um minni enn herkostn-
aðr Danmerkr.
Enn það sem mestu varðar er það, að aldrei þarf
að halda á þessu herliði. Svisslendingar hafa kom-
ið svo ár sinni fyrir borð, að flest önnur ríki í
Evrópu hafa viðrkent það sem friðhelgt ríki, svo
að ekkert land gerir neitt á hluta þess. Með því
móti hafa Svisslendingar trygt sér, að hafa jafnan
frið við aðrar þjóðir, og ekki þurfa þeir heldr að
óttast innanlands óeirðir. — Belgía er einnig frið-
ríki, enn hvorki lýðríki nó bandalagsríki, og þvi
er henni meiri hætta búin.
Sviss hefir smámsaman áunnið sér hylli og virð-
ingu annara ríkja, ekki síðr stórveldanna enn hinna
smærri rikja. Þegar við sjálft lá, að England og
Bandaríkin i Ameríku færi í ófrið saman fyrir
nokkrum árum, kusu þessi stórveldi Sviss í gerðar-
dóm til að dæma málið, og dómrinn var háðr í
Svisslandi.
Útlendar fréttir.
Sóttarfaraldr. Ulkynjuð kvefsótt (infiuenza, la
grippe) hefir komið upp í Rússlandi og breiðst út
þaðan, og hefir nú gengið um fiest öll Evrópulönd, og
er síðast komin til Ameríku (New-York). Hún hefir
víða lagst þungt á, og enda orðið all-mannskæð í
sumum borgum, einkanlega í suðrlöndum. í París
varð hún mjög skæð og flutti þangað hrygð og dauða
eftir allan fögnuð og algleyming sýningarinnar. í
Madrid dóu 200 —300 á dag og líkt í Barcelona. í
Lisbón var sóttin einnig mjög skæð; dóu þar 2400
milli jóla og nýárs. Á Spáni og Portúgal lieíir
verið kuldi mikill í vetr; fyrstu vikuna eftir nýárið
7—8° frost; bæði af kuldanum og landfarsóttinni er
þar hallæri og hungr í landi, og verkmenn atvinnu-
lausir. Enn verri fréttir berast um sóttina og hungr-
ið frá Sikiley og enda frá Grikklandi, einkum Aþenu.
Sóttin var í engri rónun í Suðrevrópu og snérist hún
í lungnabólgu hjá þriðjungnuin af þeim er sýktust.
í norðrhluta Evrópu hefir sóttin ekki orðið mjög
skæð, uema þar sem hún byrjaði (á Rússlandi); í
Kaupmannahöfn var hún heldr væg, enn þó nokkuð
mannskæð um jólin. — Úr sóttinni hefir dáið margt
merkisfólk; Ágústa drotning, ekkja Friðriks keisara,
dó úr henni 7. jan., áttræð. Spánarkonungr, sem nú
er 4 ára, lá í sóttinni og var nærri dauðr. — í
mestum hluta Evrópu og í N.-Ameríku hefir vetrinn
verið óvenjumildr með regn og þoku, snjór ekki sést
sumstaðar, og er ætlað að þetta veðrlag hafi magn-
að sóttina enn meir. í Rússlandi hefir verið tekið
eftir því, að kólera er vön að fara á eftir sótt þess-
ari, og kvíða margir fyrir að svo muni enn fara á
þessu ári, enda geysar hún nú í Persíu. Til Dan-
merkr hefir þessi kvefsótt ekki komið síðan 1837.
Danmörk. Par er uppi fótr og fit út af kosn-
ingunum til þingsins; fundir á degi hverjum og æs-
ingar sem mest má verða. Kosningarnar áttu að
fara fram 21. jan., og þótti mjög ósýnt, hvernig fara
mundu, helst þó líkur til að hvorugum flokknum
(hægri eða vinstri) mundi vinnast stórt á. — Sein-
ustu mánuði hefir komið upp slæmr kvittr um ýmsa
hægri menn í Khöfn í líking við hið alræmda Pall-Mall-
Gazette lausungarmál í London, og við það riðnir
ýmsir af heldri mönnum hægri manna af ýmsum
stéttum, sumir af mjög háum stigum. Tveir liöfðu
verið settir í varðhald (telefónstjóri og stórkaupmaðr)
og einn stokkið úr landi. Enn var ekki séð fyrir
endann á því, hvort málið mundi verða bælt niðr eða
meira yrði úr því. Hægri mönnum hefir komið mjög
illa þessi uppljóstr nú um kosningatímaun, og það
því fremr sem þeir hafa jafnan klifað á ósiðsemi
vinstri manna, áu þess þeir hafi getað fært sönnur
á. — Hörup sitr í varðhaldi þar til í þ. m. fyrir
meiðyrði um bæjarfógeta einn. — Tvö af skipum lijns
sameinaða gufuskipafélags hafa orðið fyrir áföllum.
Annað branu, nýkomið heim, hitt strandaði við Noreg.
Euglaml hefir komist í deilu við Portúgal út af
Zambeselöndunum í austanverðri Afríku; höfðu þar
orðið einhverjar óeirðir af hálfu Portúgalsmanna við
þjóðflokk, er Englendingar telja standa undir vernd
sinni. Enska stjórnin heimtaði að Portúgal skyldi
skuldbinda sig til að beita engum lögráðum í þess-
um löndum, að því leyti er þau standa uudir yfir-
ráðum Englands. Var svo ákveðið, að ef Portúgals-
menn færðust undan, mundi sendiherra Englendinga,
áðr sólarhringr væri liðinn, heimta vegabréf sín og
enski flotinn kvía einhverja af eignurn Portúgals-
manna. Portúgalsmenn lýstu síðan yfir því, að þeir
mundu lúta kröfum Englendinga með mótmælum, og
beiddust um leið málamiðlunar af hinum öðrum stór-
veldum. Þegar þetta ákvæði stjórnarinnar var kunn-
ugt orðið, þusti fólksmúgrinn að höli breska sendi-
herrans, braut gluggana og reif niðr enska merkið.
Þaðan hélt múgrinn til stjórnarhallarinuar og æpti í
sítellu: „niðr með stjórnina". Lögregluliðið varð að
vernda sendiherrann og undirmenn hans. — Eftir
þetta beiddust ráðherrarnir lausnar. — Líkur til að
málið mundi jafnast á báðar hliðar. — Enska stjórn-
in fer með frumvarp um ókeypis alþýðuskóla kenslu
(frískóla) um alt England og Wales og er talið víst
að það gangi fram, því fremr sem ríkisfjárhagr stendr
ágætlega og talsvert er afgangs útgjöldum. Auðvit-
að er þetta meðfram hnykkr aftrhaldsstjórnar þeirr-
ar er nú sitr að völdum til að afla sér alþýðuhylli
og verða fyrri til enn frjálslyndi flokkrinn að hreyfa
þessari réttarbót. — 29. des. varð Gladstone áttræðr
og var þá mikið um dýrðir. Hann er enn ern og
ótrauðr til framgöngu í fylkingarbrjósti framfara-
manna, og virðist ellin enn ekki hafa lamað krafta
hans hið minsta.
Stanley komst í nóv. til austrstrandar Afríku og
með honum Emin pasja. Emiu hafði orðið það slys
er hann kom þangað að hann hrapaði úr tröppu og
hefir legið síðan. Stanley er nú kominn til Kairo og
var fagnað vel af Egiptajarli.
Brasilía. Hið nýja þjóðveldi kallar sig „Banda-
ríki Brasilíu“. Keisari nú sviftr eftirlaunum sínum
og öllu fjártilkalli, og fekk það drotningunni svo
mikils. að hún varð bráðkvödd.j
— Fleiri fréttir í næsta blaði, annars fréttalítið.
Söluverð á íslenskum vörum erlendis (eftir
skýrslum frá Khöfn 15. jan.). TJll. í vor sem leið
komst ull í hátt verð á Englaudi, og náði það verð
einnig til íslenskrar ullar, enn varð seinna og dræm-