Fjallkonan - 24.11.1891, Blaðsíða 1

Kemr dt 4. íiriíjudögnm.
Árg. 3 kr. (4 kr. erlendie)
Upplag
2500.
Gjalddagi 1 júli.
Uppsögn ógild nema
ekrifleg komi til titgef-
auda fyrir 1. október.
Skrifstofa ogafgreiósla:
Þingholtsstræti 18.
VIII, 48. KEYKJAVÍK. 24. NÓVEMBER. 1891.
Innlendar brunabætr.
í „Fjallkommni“ VIII., 47, dags. 17. þ. m., er
grein með fyrirsögninni „Innlendar brunabætr",
sem ég vil beiðast leyíis yðar, herra ritstjóri, að
mega gera við þær athogasemdir og bæta við
þeim skýringum, sem hér fara á eftir.
1. Frumvarpi því til „laga um félag til bruna-
bótatryggingar á íslenskum kaupstöðum, verslunar-
stöðum o. fl.“, sem Indriði revísor Einarsson bar
upp á siðasta alþingi í neðri deild, og sem ég
■mælti á móti við 1. umræðu var vísað til nefndar
i deildinni. Frumvarpið var í 31 grein, og af
þeim feldi nefndin 7 burtu án þess að setja aðrar í
staðinn; 11 greinar nam hún algerlega burtu og
setti aðrar greinar í staðinn; 10 greinum breytti
hún, ílestum mikið, enn 3 meinlausar smágreinar
lét hún standa óbreyttar. Ekki einu sinni fyrir-
sögnina gat hún notað óbreytta. Þetta virðist
benda á, að fleirum hafi þótt frumvarpið galla-
gripr enn mér.
2. Um það, hvort ég sé vanr að taka tillit
til almenningsviljans eða ekki, hliti ég ekki dómi
„Fjallkonunnar“; enn hvað sem um það er, þá hef
ég ávallt fylgt fram þeirri skoðun, að bæjar- eða
sveitarfélag ætti heimting á, að engu mikilsvarðandi
málefni, sem snertir það sérstaklega og fjárhag
þess, sé ráðið til lykta með íögum, án þess að
hlutaðeigandi bæjar- eða sveitarstjórn gefist kostr
á að segja álit sitt um málefnið, áðr enn laga-
frumvarp um það er samþykt. Ég áleit því ekki
rétt að bera upp, ræða og samþykkja á alþingi
lagafrumvarp um brunabætr í kaupstöðum og
verslunarstöðum landsins, án þess að hlutaðeigandi
bæjarstjórnum, sér í lagi bæjarstjórn Keykjavíkr,
þar sem húseignir eru meira verðar enn í öllum
hinum kaupstöðunum og verslunarstöðunum sam-
anteknum, væri gefinn k.ostr á að segja álit sitt
um fyrirkomulag j það á brunabótatryggingunni,
sem ráðgert var í frumvarpinu.
3. Um það, hvort bæjarstjórn íteykjavíkr nú er
ánægð með fyrirkomulagið á brunabótum þar, er
mér ókunnugt, enn hit.t veit ég, að bæjarstjórn-
inni leist ekki á brunabótafrumvarp það, sem meðri
deild alþin gis samþykti í sumar, því hún ritaði efri
deildinni mótmæli gegn því og skoraði á hana að
fella það.
4. Það er að villa sjónir fyrir lesendum „Fjall-
konunnar“ að gera eins mikið, eins og þar er gert,
úr mótspyrnu hinna konungkjörnu þingmanna móti
brunabótafrumvarpi neðri deildar. Hinir konung-
kjörnu þingmenn risu ekki öndverðari gegn frum-
varpinu enn hinir þjóðkjörnu þingmenn í efri
deild, því frumvarpið var felt þar með 11 atkvæð-
um, þ. e. með öllum atkvæðum bæði konungkjör-
inna og þjóðkjörinna þingmanna í deildinni. Það
er hvorki góðgjarnleg né greindarleg tilgáta, að
það hafi verið umhyggjusemi fyrir brunabótafélagi
hinna dönsku kaupstaða, sem hinum konungkjörnu
þingmönnum gekk til að vera frumvarpinu alid-
stæðir, því alt brunabótagjaldið úr Beykjavík er
6158 kr. 16 a. og þar af rennr hvergi nærri helm-
ingrinn, ekki nema 2668 kr. 76 au., að meðtöldum
innkeimtulaunum, til brunabótaféíags hinna dönsku
kaupstaða, og hvað mundi svo ríkt félag muna um
slíkt lítilræði? Af brunabótagjaldinu renna 2560
kr. 20 a. til ábyrgðarfélags á Englandi, og mætti
með sama sanni geta þess til, að hinum þjóðkjörnu
þingmönnum í efri deild hefði gengið til mót-
spyrnu sinnar umhyggjusemi fyrir því félagi. Enn
hafi þeim, sem vóru móti frumvarpinu, átt að ganga
til þess umhyggjusemi fyrir einhverjum sjóði, mundi
þá ekki eðlilegast, að þeim, bæði konungkjörnum og
þjóðkjörnum hafi gengið tii umhyggjusemi fyrir lands-
sjóðnum, sem eftir frumvarpinu átti að taba á sig
300000 kr. ábyrgð, og sem þar á ofan átti a ð borga
kostnaðinn við hina fyrstu fulltrúasamkomu í fé-
laginu, sem sjálfsagt mundi hafa numið nokkrum
þúsundum bróna.
5. Það er ranghermt, að ábyrgðargjaldið fyrir
húseignir í Keykjavík hafi í frumvarpinu verið á-
kveðið lægra enn það nú er. I frumvarpinu stendr,
að brunabótagjaldið í Reykjavíb megi ékki vera
minna enn 3°/0, enn það hefði getað orðið miklu
hærra; nú er það:
a. af þeim 2/g af virðingarverði húseignanna,
sem brunabótafélag hinna dönsku kaupstaða tekr
ábyrgð á..............................kr. 2668,76
b. af þeim 1 /a, sem bærinn á sjálfr
að annast ábyrgð á....................—- 3489,40
kr. 6158,16
sem, þar sem allar húseignir í .Reykjavík eru virt-
ar um 2 millíónir króaa, verðr hér um bil 3°/0,
og er þó af því lagt í sjóð, sem bærinn á, um 780
kr. árlega, án þess að nokkur aukaábyrgð hvili á
bænum eða þessurn sjóði. Enn ef brunabótafélag
hinna dönsku kaupstaða fengist til að taka að sér
enn fremr ábyrgð á þeim xjz, sem nú er í ábyrgð
á Englandi, með sömu björum og þá 2/g, sem það
nú ábyrgist, þá yrði alt brunabótagjaldið 4000 kr.,
sem er einir 2 °/0, eða með öðrum orðum: bruna-
bótagjaldið mundi færast niðr hjá hverjum einasta
húseiganda um þriðjung, og það sem kanske er
mest í varið: engin auka-áhætta. Skyldi inn-
lent brunabótafélag geta gefið svo góð kjör og
jafnframt látið í té eins áreiðanlega trygging fyr-
ir greiðslu brunabótanna?
Rvík 20-/u- ’91.
Magnús Stephensen.
rggp' Stutt svar í næsta blaði. Bitstj.