Fjallkonan - 03.01.1895, Blaðsíða 2

2
FJALLKONAN.
XII 1
og get ég sannað það nær sem vill og hitt, að ég
borgaði pappírsverðið þegar verksmiðjan krafðist.
Það er auðvitað eðlilegt, eftir skiluingi hr. B. K.,
að ómögulegt sé að hafa viðskifti við aðra öðruvísi
enn að vera um leið seldr þeim eða leigðr sjálfr.
Hann er að gefa í skyn, að ég hafi fengið
pappír frá þeim „alvalda“, sem sjálfsagt á að vera
= Zöllner; þyrfti þá ekki framar vitnanna við, að ég
hlyti að vera háðr honum. Á sama hátt má álykta,
að sá sem kaupir nautshúð af hr. B. K., láti sjálfan
sig með húð og hári fyrir.
Hr. B. K. hefir líka notað tímann, síðan hann kom
i haust, til að ganga manna á milli og koma á loft
ýmsum sögum um samband mitt við Z.-V., sem hann
segist svo hafa nóga votta til að sanna. Jú, B. K-
er aldrei í vandræðum með vottorðin, því þótt ekki
takist nú æfinlega að fá þau, fyrir hleypidóma og
einstrengingsskap sumra manna, þá hjálpa jafnúr-
ræða góðir menn og B. K. sér jafnan einhvern veg-
inn.
Hr. B. K. segir, að Fjallk. hafi megnasta van.
traust alþýðu vegna ritgerða sinna móti honum. Það
má uærri geta, að öll þjóðin muni verða á nálum
um vitsmuni blaðstjórans og þroska blaðsins, er það
ræðst í þær ógöngur, að vera á öðru máli enn hr-
B. K, sem auðvitað allir þekkja og allir skjálfa
fýrir. Ennþá hefir reyndar enginn gert mér að-
vart með uppsögnum eða áminningum út af þessu,
enn það er auðvitað af því, að allir eru agndofa af
ótta yfir því, hvaða afleiðingar slík ofdirfska hafi
fyrir blaðið, útgefandanu sjálfan og jafnvel landið
alt, það er að segja, ef hr. B. K. skyldi reiðast svo,
að hann slepti alveg hendi sinni af bændunum og
sauðunum, og lofaði bændum að spila á sínar eigin
spýtur, án hans hjálpar.
Það er eins og hr. B. K. haldi, að hann hafi aflað
sér þeirrar frægðar með síðustu Bjarmalandsför sinni,
að nú hljóti allra augu að horfa til hans. Enn þótt
hann hafi fengið stjórnarblaðið í lið með sér, eina
ráðvanda blaðið, sem ekki lætr múta sér og hefir
líka að undanförnu dregið taum kaupmanna (sbr.
allar lofgerðirnar sem Fischer), enn haft horn í síðu
umboðsmanua pöntunarfélaganna, þá mun ekki van-
þörf á, að gefa út eitt flugritið enn, og ætti þá að
reyna að sannfæra almenning um:
1. að pöntunarfélögin séu í einokunarkióm nú, þeg-
ar þau eru flest skuldlaus að mestu eða öllu,
2. að hérlendir kaupmenn eigi hægra með að selja
fé á Englandi af skipsfjöl fyrir hæsta verð,
heldr enn kaupmenn, sem þar eru búsettir
og geta aíið féð og sætt færi að selja þegar
verðið er iræst.
Ef verzlunarreikningar og kaupmensku-áætlanir hr.
B. K. eru álíka vandaðar og 50000 kr. reikningrinn,
sem hann segir landsmenn hafi borgað fyrir Fjallk.
frá upphafi, þá er ekki ofsögum sagt af áreiðanleik
hans og samvizkusemi. Enn það er líkt með þessar
50000 kr. og þær 50000 kr., sem hr. B. K. vildi
eitt sinn telja fólki trú um, að embættismaðr nokkur
hefði sólundað fyrir aimenningi, enn enginn ann-
ar varð þess var fyr né síðar. Hvortveggja er
reykr til að blása í augu almennings. Menn hafa
verið sjálfráðir að kaupa blaðið og segja sig úr því;
ég hefi lagt fram kostnaðinn sjálfr og ekki haldið
fundi út um landið til að ginna menn til að kaupa
blaðið, svo hér er óliku saman að jafna eða fjár-
glæfra-fyrirtækjum B. K. — Hann mun þó líkl. ekki
vilja segja, að kaupendr Fjallk. hafi ekki fengið
neitt í aðra hönd, þvi þá viðrkennir hann að hinar mörgu
ritgerðir hans sjálfs í blaðinu hafi verið einkisvirði
og skal ég þá gjarna vera á sama máli um þær.
Hr. B. K. segist geta skoðað það sem Fjallk. sagði
í sumar marklaust, af því hana vanti tiltrú. Hvers-
vegna skoðaði hann það ekki þegar í byrjun svo?
og hversvegna hefir hann síðan bæði sent mann heim
til mín til að fá minn fund og komið heim til mín
sjálfr og viljað láta svo lítið að tala við mig og
jafnvel sættast við mig, ef hann álítr orð mín svo
þýðingarlaus sem hann lætr?
Hr. B. K. segist aldrei hafa verið leigugripr ann-
ara. Ég skal ekki deila við hann um það, hvort
hann er leigðr spaði í höndum annara til að kasta
sauri á ýmsa, sem þeir þykjast eiga í höggi við og
treysta sér ekki til við, eða hann leigir sjálfr fleyt-
una, sem hann hefir notað síðustu tíma. Enn gott
þykir mér að sjá hann skrifa greinar sínar með fuliu
nafni undir, reiðubúinn að ábyrgjast þær sjálfr og
borga fyrir þær ef þarf. Svo einurðargóðr og dreng-
lyndr hefir hann þó ekki ætíð verið.
Yald. Ásmundarson.
Páls-postilla.
Húslestrabók. Helgidagaprédikanir. Höf. Páll Sig-
urðsson. Reykjavík 1894. VI+312 bls. 8.
Þessarar bókar hefir áðr verið minzt lítið eitt í
þessu blaði, meðan verið var að prenta hana. Síðan
hún kom út, hefir hennar verið getið bæði í Kbl. og
Þjóðólfi og lúka bæði þessi blöð lofsorði á bókina.
Kbl. rekr þar að vísu inn ýmsa varnagla eða sigr-
nagla, enn Þjóðólfr talar afdráttarlaust.
Það er gleðiiegt tímans tákn, að þessi bók er
komin út, sérstaklega er það gleðiefni Fjallk., að
bókinni er fagnað vel meðal almennings, því með
því er sýnt og sannað, að skoðanir þær á kirkju og
kristindómi, sem Fjallk. hefir flutt og fengið ámæli
fyrir hjá sumum prestum, eru orð í tíma töluð og
samkvæmar kirkjulegri framför þjóðarinnar.
Því Fjallk. hefir aldrei flutt neinar skoðanir sem
sínar, er ekki sé í fullu samræmi við hinar frjáls-
legu keuningar 1 þessari bók, og aldrei farið feti
framar enn höf. gerir. — Höfuudr gengr einarðlega
fram gegn bókstafatrúnni, enn tekr kærleikanu fram
yfir alt. Hann segir t. d. í prédikun á 3. sd. í að-
veutu: „Þegar þú gefr barni þíuu bíblíuna, hver
orð ætiarðu þá að láta fylgja gjöfinni? Ætlarðu að
segja sem svo: „Hér hefir þú, barn mitt, bók sem
er svo algert guðsverk, að hvert orð og hver stafr
í henni er svo gott sem af himnurn fallinu og þess
vegna fullkominn sannieikr. Það er guðsorð, ritað
guðs fingri, alt jafn heilagt og áríðandi, og skaltu
því lesa þessa bók þannig, að þú beygir skynsemi
þína og samvizku undir hlýðni trúarinnar; þú skalt
lesa, hvort sem þú skilr eða skilr ekki, alt án efa-
semi og án prófs, og álíta að engir mannlegir ófuli-
komleikar hafi komizt þar að“. — Þannig hafa víst
margir foreldrar talað við börn sín og það af hjart-