Fjallkonan - 14.05.1895, Blaðsíða 2

82
FJALLKONAN.
XII 20
mena að verki, enn einn stóð kyr eftir. (Pér eigið
að koma og hjálpa til’, segir stýrimaðr byrstr (á dönsku
auðvitað). Maðrinn sem var heiisubilaðr og eigi vinnu-
fær, varð nú að fá túlk til a.ð gera stýrimanni skiljan-
legt hvernig á stóð; enn vér hinir unnum fulla hálfa
stund, og var það svo hörð vinna, að vér hlutum að
kasta af oss treyjum vorum, og urðum þó löðrsveittir
þarna fram á bátnum móti útsynningsstorminum. Á
ferðinni valt (Elín’ eins og kefli í óigusjónum, sem
von var, og var óstætt á þilfarinu. Urðu farþegar
því að halda kyrru fyrir, skýlislausir undir stormi
og sjóroki í nærri 2 stundir. Má geta nærri hve
notalegt það var eftir svitabaðið!
Hundruð vitna mætti að því leiða, að farþegar hafa
verið látnir vinda upp akkeri á (Eiínu’, og er næsta
bíræfið af ritstjóra ,ísaf.’ að bera á móti þvi, hvort
sem hann lætr B.-B. Blindfulla eða annað slíkt (geni’
skrifa það íyrir sig.
Ef menn bentu hylmingar- og hlífðariaust á van-
smíðin á samgöngufærunum bæðí á sjó og landi, mundi
fremr fást iagfæriug á þeim, eða að minstakosti mundi
hlutaðeigandi framkvæmendr síðr leyfa sér að sýna
af sér skeytiugarleysi í þeim efuum. (Meira).
Nýjar bækr sendar Fjallk. Um matvæli og munaðarvörii.
I. Eftir Guðmnnd Björnsson (lækni). Bvík 1895. (Sigfúsar
Eymundssonar bókverzlun).
Það er engin vanjiörf á því, að ritað sé um hina ðhollu fæðu,
sem menn leggja sér til munns hér á landi. Hinn ungi og
efníiegi læknir, hr. Guðm. Björnsson, hefir þvi byrjað á þörfu
verki, er hann hefr máls á þessu efni. Hann helir í þessu riti
talað um kornvöru, enn mun síðar tala um munaðarvörurnar,
sem kallaðar eru. — Hvað kornvörurnar snertir, munu nógu
margir maðkar hafa teygt höfuðin upp úr korni því sem hingað
hefir verið flutt og nóg annað óæti verið i því til þess að öllum
hafi otboðið. Alþýða hefir þagað og kingt öllu saman. Um
mélið má segja að þeir
(mala bæði malt og salt
og mala í fjandans nafni’.
B,it hr. Guðm. Björnssonar er einkar fróðiegt, bæði alþýðlega
skrifað svo að öllum er skiljanlegt og þó vísindalega. Vonandi
er, að framhaldið komi áðr langt líðr. Slíkt rit ætti að styrkja
af landsjóði og helzt útbýta því ókeypis á hvert heimili í
landinu.
Andra saga. Útgef. Sigf. Eymundsson. Bvík 1895.
Þessi saga hefir ekki verið gefin út fyrri, enn Andrarímur eru
alkunnar. Hvaðan sagan er fengin, sést ekki á útgáfu þessari.
Andrarímur eru alkunnar sem hið tröllauknasta kvæði að efni
og því sagði bergbúinn: (Andrarímur þykja mér góðar, enn
Hallgrímsrímur (Passiusálma) vil ég ekki’. — Illa fór líka fyrir
manni þeim, sem kvað Andrarímur hinar fornu á jólanóttina, er
fólk var farið til aftansöngs. Heyrðist þá síðar, er fólkið var
heim komið, kveðið á glugganum, og hefir það líklega verið
engill:
„Hann í staðinn haíi það
honnm aldrei verði rótt,
sem Andrarímur allar kvað
fyrir embætti á jólanótt“.
Maðrinn varð kramar-aumingi alla sína æfi, sem von var.
Enn vér vonum að betr blessist að þessari Andra sögu, því hún
er vel þess verð, að menn lesi hana til dægrastyttingar.
Sáluhjálparherinn, sem margir munu hafa heyrt að góðu
getið, hefir nú sent tvo erindreka hingað til lands; er annar
þeirra islenzkr (Þorsteinn Davíðsson frá Marðarnúpi í Yatns-
dal). Það er félagsins mark og mið, að betra mannkynið, og
skiftir það sér ekki af ágreiningi trúflokka. Einkum leitast það
við að snúa þverbrotnum syndurum, og leitar fyrst og fremst
þeirra sem dýpst eru sokknir.
Kóngsbænadaginn vildu lærisveinar latínuskólans halda
helgan, liklega fremr af því hann er nefndr /cóítysbænadagr enn
af bænadags nafninu, því engar fregnir heyrast um það, að þeir
hafi beðizt fyrir þann dag öðrum fremr. Enn hvað sem því líðr,
hlupu þeir þá flestallir í óleyfi rektors og kennara úr kenslutím-
um og tóku á rás inn í Laugar. Hvort þeir eru alfarnlr úr
latínuskólanum er enn ókunnugt.
Dáinn er í Leith á Skotlandi Þorbj'órn Jónasson, verzlun-
arumboðsmaðr, sem staðið hefir fyrir pöntunarfélögum hér sunn-
anlands síðustu árin. Hann var duglegr maðr og mjög áreið-
anlegr.
Druknun. 4. maí druknuðu 4 menn á Lambhússundi við
Akranes, sem vóru að vitja nm hrognkelsanet, enn tveimr varð
bjargað; aðrir 2 náðust með lífsmarki, enn dóu þegar í land kom.
Druknaði þar Yilhjálmr Sigurðsson giftr maðr frá Hlöðutúni og
Oddr Ólafsson frá Litlateigi, enn tveir eru ekki nafngreindir.
Skipströnd hafa víða orðið nú fyrir skömmu: kaupfar í
Þorlákshöfn (3. maí), franskt fiskiskip í Vestmannaeyjum (kom
þar inn ófært af leka og fúa), og annað í Meðallandi.
flafís var við Sléttu og Langanes seinast í maí,
og varð strandferðaskipið „Thyrau að snúa þar aí'tr;
enn eftir því sem veðráttu hefir hagað síðan, má
telja víst að allr ís sé horfinn.
Jón Ólafsson er nú farinn frá ritstjórn blaðsins
„Norden“ í Chicago, enn mun hafa fengið stöðu sem
skrámaðr á bóksafni í Chicago.
Lifir Nansen? Það veit enginn. Enn flug-
belgír (ballónar) liafa sést fljúgandi í loftinu norðan
úr íshafi. Ætla sumir, að þeir hafi verið sendir frá
Nansen með fréttir, enn ekki hefir tekizt að ná í þá.
Pingvallarfundarboö.
Eftir ósk og bendingum margra ágætustu manna
landsins, þar á meðal nokkurra af blaðstjórum vor-
um, og almennum vilja allmargra kjördæma í vestr-
norðr- og austrhluta landsins, þeirra er oss er kunn-
ugt um nú þegar, leyfum vér oss að boða almennan
þjöðfund að Þmgvöllum við Oxará 25 dag júní-
mánaðar í sumar komandi 1895 um liádegisbil.
Skipun þessa fuudar er ætla9t tii að verði með
sama hætti og Þingvallarfuudarins 1888 þannig, að
í hverju kjördæmi séu fyrst haldnir hreppafundir,
sem öllum þeim, er kosningarrétt hafa eftír hinum
gildaudi kjörskrám, gefizt kostr á að sækja, og að
þeir fundir meðal annars, kjósi fulltrúa, einn fyrir
hverja 5—10 kjósendr, er síðan mæti á almennum
kjördæmisfundi og nefni fulltrúa til þjóðfundarins á
Þingvöllum, einn eða tvo, eins og alþingismenn eru
úr því kjördæmi, er í hlut á.
Aðaltilgangr þessa allsherjarfundar þjóðarinnar er
sá, að hún sýui, að henni sé full alvara með að haida
fram til sigrs hálfrar aldar baráttu fyrir sæmd sinni,
þjóðerni, landsréttindum og stjórnfrelsi útávið, og
gagngjörðum breytingum á lögum og landsstjórn inn-
ávið, svo lífsöfl þjóðarinnar, andleg og líkamleg, fái
þrifizt í akri sjálfstæðrar þjóðmenningar og að henn-
ar eigiu vild. Yerkefni hreppafundanna, kjördæmis-
fundanna og þjóðfundarins er því eitt og hið sarna:
einbeitt þjóðleg eining til framsóknar og fylgis með
sjálfstjórnarmálinu fyrst og fremst, og því næst með
hverju helzt öðru af hinum þýðingarmeiri landsmál-
um, sem þjóðin vill leggja kapp á, að fá framgengt