Fjallkonan - 23.06.1899, Blaðsíða 3

23. júní 1899.
FJALLKONAN.
93
vél reynist vel, þá ðr sennilegt, að hún verði mikið
keypt hér, enda hefir smiðurinn bætt við þessari stærð
einmitt handa íslandi. Með iitln handtaki má breyta
vélinni „Record“ No. 0 þannig, að húu hreinsar mjólk-
ina án þess að skilja rjómann írá. Með sömubreyt-
ingu má og hreinsa í henni vatn. Hinar 4 stærri
vélar með þessu nafni Kronseparator No. 1, 2, 3 og
4, skiija frá 75 til 300 potta á klukkustund, og
kosta frá 125 til 350 kr., auk flutningskostnaðar, svo
að nóg er um að velja.
Það er mælt, að vér íslendingar séum seinir til
framfara og skamt á veg komnir í verklegum efn-
um. Þetta eru sorgleg sannindi. Oft er því kent
um, að vér séum svo fastheldnir við fornar venjur —
viljum hafa alt „eins og hann afi minn sæH“ hafði
það. Ég álít að þessi sakargift sé röng. Vér erum,
fremur vouum, fljótir til að taka upp þau nýmæli
sem til bóta horfa, og eigi eru ofvaxin efnum vorum.
Dæmi þessu til sönnunar eru útlendu Ijáblöðin og
steinolíulamparnir. Á fáum árum urðu skiftin svo,
að nú er varla til islenzkur grasljár né lýsislampi,
annarstaðar enn á Forngripasaruinu.
Það er spá mín, að gömlu mjólkurtrogin verði ekki
til eftir nokkur ár, nema á Forngripasafuinu. Þetta
er því líklegra, sem rjómavélarnar gerast ódýrari.
Þær rjómavélar, sem að undanförnu hafa verið keypt-
ar hér á iandi, hafa kostað 150 kr. eða meira. Þetta
mun mörgum fátækum bónda hafa vaxið í augum,
sem og var eðlilegt. Enn nú, þegar rjómavélar fást
fyrir helft þessa verðs eða minna, þá muuu allir þeir,
er nokkra þörf hafa fyrir verkfæri þetta, reyna að
hafa einhver ráð til að eignast það.
Ef einhverntíma verða smíðaðir plógar, herfi, sláttu-
vélar, hestahrífur o. s. frv. með sanngjörnu verði, og
sem eiga eins vel hjá oss, einsog ljáiruimir, iamp-
arnir og þessar litiu rjómavélar, þá mun það sann-
ast, að slík verkfæri varða ekki mjög lengi að ryðja
sér til rúrns.
ísafirði 12. júní 1899.
Kr. Jónasarson.
Alþingiskosning i Rangárvallasýslu. Sighvatur
gamli Árnason, sem hafði lagt niður þingmeusku-
umboð sitt, bauð sig fram á elleftu stundu og náði
kosningu með 194 atkvæðum. Magnús sýslumaður
Torfason fékk 131 atkv. Um a/8 af kjósendum mættu
á kjörfundinum og mun það dæmalaust.
„Framsókn“.
Herra ritstjóri! Okkur konunum hérna datt i
hug að vita, hvort þér væruð ekki ofurlítið bónþæg-
ari enn konan yðar var í vor, þegar hún vildi ekki
taka af okkur alveg meinlausa grein af því að hún
nefndi „Framsókn“ lítið eitc á nafn. Eun það var
nú líklega rétt af henni og nauðsynleg varkárni
gagnvart útgef. „Framsóknar", því við konurnar
fyrirgefum að sögn ekki ætíð íúslega hver annari, ef
fundið er að framkomu okkar. Eun þér eruð eldri
blaðamaður og sjálfsagt óhræddari, enda ætlum við
ekki að tala neitt „ljótt“ um náungana. Við höf-
um hér í sveitinni keypt fáein eintök af „Kvennabl".
og „Framsókn" frá byrjun, og líkað þau bæði vel að
mörgu leyti. „Framsókn“ hefir nú sem stendur 3
kaupendur, og er ég ein þeirra. Mér hefir fyrir mitt
leyti líkað vel við hana frá byrjun. Eg er bindind-
iskona, og hér er allfjölment biudisfélag, og okkur
finnst sjálfsagt að þessu stærsta velferðarmáli okkar
sé hreyft i blöðunum og fylgt þar fram kröftuglega.
Það ber ávöxt á sínum tima. Sama er að segja um
kvennréttindamálin.
„Framsókn11 hefir jafnan áður fylgt þessum tveimur
málum; hún hefir ekki verið svo þröngsýn að álíta
pólitík óviðkomandi oss konunum. Eg veit að það
hefir glatt fjöldann af okkur konunum, að sjá hana
gerast að túlk og foringja okkar í því. Við erum
svo óvanar að skrifa og getum svo illa komið hugs-
unurn okkar i laglegan búning, enda ætlumst við til,
að blaðstjórar og blaðstýrur vorar geri það betur enn
við. Við þykjumst gera líka gagn og vinna að sama
takmarki með því að úalda þau blöð sem halda fram
þfim málum sem við viljum styðja. Síðan „Fram-
sókn“ hafði útgefenda ekifti hefir hún og haft stefnu-
skifti. Engin grein um bindindismál, og ekki um
nein alrnenn eða nein áhuga mál vor kvenna, nema
um smjörgerðina, sem sízt hefði þurft með, þar sem
bæði Kvennabl., Fjallk. og fleiri blöð hafa haft þr-ss
konar meðferðis nýlega. Auðvitað eru ekki komin
mörg blöð enn út, síðan þessir útgefendur tóku við,
enn við vonuðum sérstaklega, þar sem fröken Olafía
var önnur þeirra, að þær mundu núna í vor skrifa
um eittkvað ákveðnara af áhugamáium vorum, sem
gæti komist út um 3and áður enn þingið byrjar. Smjör-
gerðarritgjörðin er auðvitað ekki enn komin öll enn
þá, enn þó erum við ekki áaægðar með hana. Það
má vel vera, að eitthvað megi græða á henni, enn
um meðferð á mjólkurílátum græðum við hér í sveit
ekki að lesa. í greininni er gert ráð fyrir, að farði
setjist í laggir og milli stafa í mjólkurfötur og lík-
lega trog og byttur. Enn það hefi ég aldrei séð.
Mér finst ekkert sérlegt hreinlæti lýsa sér i því, að
skafa farðann úr mjólkurílátunum að minsta kosti
einu sinni í viku(!!). Fyrstmunu fáar konur iáta mjólk-
urílát sín farða, og svo væri það heldur mikil þoiin-
mæði við farðann, að geyma hann í heila viku í í-
látunum. Hætt við, að það væri ekki liolt í heitu
sumri. Eða hvernig skyldi verða bragðið að mjólk-
inni úr þeim ílátum? og skyldi sú mjólk verða „traust“
við suðuna? Sama er að segja með að þurka mjólk-
urílát úti í sólskini. Ég hefi nú búið í 23 ár, og
hefir mér jafnan reynst bezt að þurka mjókuríiátin,
að minsta kosti trogin og bytturnar, við góða reyk-
lausa glóð. liig tek jafnan öll ílátin, sem rent er úr
eða 8em mjólk hefir staðið í, og þvæ mjólkina úr
þeim með dálitlum köldum vatnssopa; síðan helli ég
í þau t&lsverðu af sjóðandi vatni og hvolfi yfir þaug
og læt vatnið standa ofurlítið í þeim. Svo þvæ ég
þau með sératakri þvögu, sem ekki er höfð til ann-
ars, vandlega upp úr vatninu. Að því búnu baka
ég þau upp úr öðru vatni sjóðandi, og síðan
hvolfi ég þeim yfir hlóðir, þar sem alveg reykíaus
glóð er í. Þegar ílátin eru svo vsl þur, að hvergi
er deigla miíli stafa, læt ég þau á sinn stað og læt
þau kólna áður sett er í þau. — Mjólkurfötur sem að
eins erutilaðmjólka í, lætég skúrautan ogskola innan
á hverju máli úr köldu vatni; síðan þvæ eg þær
vandlega úr tveimur sjóðaudi vötnurn og þurka, þær
svo úti, ef sólskin er eða þurkur. Ég íæt aldrei sækja
v&tn í þeirn, eða brúka þær til nokkurs annars, enda
hefi ég aldrei heldur séð farða í fötulögg, og mía
mjólk þoiir suðu eins í sumarhitum og frostum á vet-
urna. Eg ímynda mér að margar konur haíi lika
aðferð við mjólkurílátin sín. O. J.